جۋرناليستىك زەرتتەۋلەر بارىسىندا ءبىر بايقاعانىمىز – «وتباسى ماسەلەلەرى» دەسە ءبىتتى، كوپشىلىك قاۋىمنىڭ ويىنا اۋەلگى بوپ ەنە مەن كەلىن اراسىنداعى قارىم-قاتىناس ورالادى ەكەن. بۇلايشا قابىلداۋدىڭ، بالكىم، وزىندىك سەبەپتەرى بار بولار. دەگەنمەن عالامتوردان باستاپ باسقا دا اقپارات قۇرالدارى بەتىندە پىكىرلەرىن ءبىلدىرىپ جاتاتىن زامانداستارىمىز ەنە-كەلىن بايلانىسىنداعى نەگىزىنەن نەگاتيۆتى جايتتاردى تىلگە تيەك ەتۋگە بەيىم تۇراتىن بوپ شىقتى.
ونداي پىكىرلەردىڭ ۇزىن-ىرعاسى ءۇي-ىشىلىك قازان-اياقتىڭ سىلدىراۋىنان باستاپ، كەي جاعدايدا قارت انانى ءوز قاراشاڭىراعىنا سىيعىزباي، بەرى بولعاندا قىزدارىنىڭ ءۇيىن پانالاتىپ، ارى كەتكەندە قارتتار ءۇيىنىڭ تۇرعىنىنا اينالدىرىپ (اللا تاعالا وندايدىڭ بەتىن قازاق توپىراعىنان جىراق ەتكەي), بار «بيلىكتى» قولىنا العان كەلىندەردى سيپاتتاۋمەن جالعاسادى. ال باز ءبىر اڭگىمەلەر كەلىندى باسى بايلى كۇڭى نەمەسە ءوزىنىڭ اتا جاۋىنداي قابىلداپ، بالاسىنان اجىراستىرمايىنشا جانى جاي تاپپايتىن «ايداھار» ەنەلەر جايلى باياندايدى. ستاتيستيكالىق دەرەكتەرگە سۇيەنەر بولساق، قازاقستانداعى ءاربىر ءتورتىنشى نەكەنىڭ عۇمىرى ۇزاققا سوزىلمايدى ەكەن. دەموگرافتاردىڭ ايتۋىنشا، سوڭعى جىلدارى بالا تاربيەسىنە اكەلەردىڭ ارالاسۋى دا كۇرت تومەندەپ، ونىڭ كەسىرىنەن جارتى ميلليونعا جۋىق بالا جالعىزباستى ايەلدەردىڭ تاربيەسىندە ءوسىپ كەلەدى ەكەن. بۇعان سەبەپ بولعان سانداعان جاعدايدىڭ ءبىرى سول ەنە مەن كەلىن قارىم-قاتىناسىنان تۋىندايتىن كورىنەدى. دەمەك، ءۇي-ىشىلىك كيكىلجىڭنىڭ، تۇپتەپ كەلگەندە، قوعامدىق، ۇلتتىق مەرەزدەرگە جالعاسىپ جاتۋى زاڭدىلىققا اينالا باستاعانداي. قايتپەك كەرەك؟ جاماندى «جامان» دەپ ايتۋدان ماي شىقسا، قازەكەم قارىن-قارىن ماي جينايتىنداي دارەجەگە جەتتى ەمەس پە؟! بابام قازاقتىڭ «جەتى جارعىسىنان» باستاپ، تۇتاس ءومىرىنىڭ ۇستىنىنا اينالعان يسلام شارتتارىنا، شاريعي دانالىقتىڭ تاجىريبەسىنە سۇيەنەر بولساق، ءومىردىڭ كەز كەلگەن سالاسىندا ۇلگىلى ىستەردى كەڭىنەن جاريالاۋ، جاقسىلىقتى، يماندىلىقتى جايۋ، ونى تۇبەگەيلى تۇرعىدا ناسيحاتتاۋ ارقىلى جاماندىقتىڭ، مەرەز اتاۋلىنىڭ تۇبىرىنە بالتا شابۋعا بولادى ەكەن. ءبىز وسى سوڭعى بايلامدى ءجون كورىپ وتىرمىز.
مەيىرىمدەرى تۇتاس اۋىلدى قامتىعان
«كەلىن» دەسە ءبىتتى، مەنىڭ كوز الدىما «سۋ سۇراساق، ءسۇت بەرگەن، ايران بەرگەن» بالا كەزدەگى جومارت جەڭگەلەرىم ورالادى. ول زاماندا وڭ جاققا اق شىمىلدىق قۇرىلۋشى ەدى. سول شىمىلدىق ىشىنە ەنىپ، جاڭا تۇسكەن جەڭگەمىزبەن تانىسۋ دەگەنىڭىز باس اينالدىراتىنداي باقىت ەدى ءبىز ءۇشىن. ۇلبىرەگەن كەلىن ارقايسىسىمىزدىڭ اتىمىزدى سۇراپ، باسىمىزدان سيپاپ، قىسىلا كۇلىمسىرەپ، ەرەكشە مەيىرلەنەتىن. كەيىن كەلە سول مەيىرىمدەرى ءوزى تۇسكەن وتباسىنا عانا ەمەس، تۇتاس اۋىلىمىزعا دا جەتىپ-ارتىلاتىن ەدى. ءوز ەنەسىن عانا ەمەس، اۋىلداعى ۇلكەن بىتكەنگە تىك تۇرىپ، قۇرمەت كورسەتەتىن. انالارىمىز دا جاس كەلىنىن «بىرەۋدىڭ الپەشتەگەن بالاسى عوي، بۇيىرتسا، ءوز قىزىمداي كورەرمىن» دەپ ەرەكشە جومارتتىقپەن قارسى الۋشى ەدى. ەنەلەر:
– «بالاڭدى وسكەنىنشە، ال نەمەرەڭدى ولگەنىڭشە باعاسىڭ» دەگەن وسى ەكەن»، – دەپ ازىلدەي ءجۇرىپ، نەگىزىنەن، نەمەرەلەر تاربيەسىمەن اينالىسۋشى ەدى. ارينە، بالا كۇتىمىنە وتباسىنىڭ بارلىق مۇشەلەرى دەرلىك – بويجەتكەن قىز، ەرجەتىپ قالعان نەمەرە، كەلىندەر تۇگەل ۇلەس قوساتىن. ال كەلىندەر جاعى بولسا ءۇي شارۋاسىن ۇرشىقشا ءۇيىرۋشى ەدى. «كەلىندەر» دەمەكشى، وتكەن عاسىردىڭ جەتپىسىنشى جىلدارىنا دەيىن ءبىر شاڭىراق استىندا ەكى، كەيدە ءتىپتى ءۇش ابىسىن سىيىسىپ، بىرگە ءومىر سۇرە بەرەتىن. ال ەنە دەگەنىڭىز قۇرمەتتى ءبىر لاۋازىمداي ەدى. ايەلدەر جاعى تاتۋ بولعاندىقتان، شاڭىراقتا سۇتتەي ۇيىعان كەلىسىم سالتانات قۇرىپ تۇراتىنى ەستە. اللاعا شۇكىر، تالاي وتباسىلارىندا مۇنداي جاراسىم ءالى دە جالعاسۋدا. ال تاۋەلسىزدىگىمىز ارقىلى قولىمىز جەتكەن يماني تاربيە ارقاسىندا، يسلام شارتتارىن باسشىلىققا العان وتباستارىندا، سوڭعى ونجىلدىقتاردا ۇلتىمىزدا باسەڭ تارتا جازداعان ەنە مەن كەلىن اراسىنداعى يناباتتى سىيلاستىق قايتا تۇلەپ، تۇبىرىمەن جاڭعىرا تۇسكەندەي. سوتسيولوگ مامانداردىڭ دالەلدەرىنە قاراعاندا، نارىقتىق ەكونوميكانىڭ ومىرىمىزگە دەندەپ ەنۋىنە بايلانىستى، تۇتاس قوعام، ونىڭ ىشىندە وتباسى مۇشەلەرى، اسىرەسە، ەنە مەن كەلىن اراسىنداعى قارىم-قاتىناستار شيەلەنىسىپ كەتكەن-مىس. بالكىم، بۇل ءسوزدىڭ، ءسىرا، جانى بار.
بىراق قاي زاماندا دا ساليقالى ەنە مەن يبالى كەلىن سىيلاستىعىنىڭ كەرۋەنى قازاق توپىراعىندا ءۇزىلىپ كورگەن ەمەس. وعان كوپتەگەن مىسالدار كەلتىرۋگە بولادى. ۇلى ابايدىڭ قوس اناسى زەرە مەن ۇلجان ەنە-كەلىن قارىم-قاتىناسىنداعى زيالى ونەگەنى كورسەتتى ەمەس پە! ال مۇقاعالي اقىننىڭ «قوش، ماحاببات» اتتى پروزالىق جيناعىنداعى تيىن ەنەسىن تورەدەي كۇتىپ، ول كىسىنىڭ ايتقانىن ەكى ەتپەستەن اتقارا ءجۇرىپ، يناباتتى كەلىن ءمىنەزىنىڭ ورنەگىن سالىپ كەتكەن ناعيمان اپانىڭ ءوزى قازاق كەلىندەرىنىڭ جيىنتىق بەينەسىنە اينالعان دەسە بولادى.
ەندى ءبىر ءسات ءبىر كەزدەرى يماندى كەلىن اتانىپ، ال بۇگىندەرى ارامىزدا جۇرگەن اياۋلى اپا-اپكەلەرىمىزدى دە ەسكە تۇسىرەلىكشى. قازاق زيالىلارى، ونىڭ ىشىندە اقىن-جازۋشىلار وتباسىلارىن ايتار بولساق، وتاعاسىنىڭ شىعارماشىلىق ىزدەنىستەرىنە بارىنشا جاعداي جاساپ قانا قويماي، ولاردىڭ اكە-شەشەسىن دە ماپەلەپ باققان جەڭگەلەرىمىز جەتەرلىك. ءبارىنىڭ دەرلىك ءتۇسىن تۇستەپ، اتىن اتاۋ – ءبىر ماقالا كولەمىندە مۇمكىن ەمەس شارۋا. دەگەنمەن ءبىرىن ايتا وتىرىپ، سونداي اسىل جەڭگەلەرىمىزدىڭ بارىنە دە مەگزەگەن سىڭايمەن كەيبىرىنە توقتالىپ وتسەك. مىسالى، جۇبان اقىننىڭ شاڭىراعىن ۇستاپ وتىرعان، سەكسەننىڭ سەڭگىرىنە شىققان اپامىز سوفيا مالىكقىزى مولداعاليەۆا ءوزى بەرگەن سۇحباتتارىنىڭ بىرىندە سىرقات ەنەسى زەرىپ اپانى بالاداي ماپەلەپ كۇتىپ، وڭايعا سوقپاعان وسىناۋ كەلىندىك مىندەتتەرىن بار ىنتا-ىقىلاسىمەن اتقارۋىنا جۇباعاڭا دەگەن ماحابباتى كومەكتەسكەنىن اقتارىلا بايانداعانى ەسىمىزدە. ەڭ باستىسى، ارينە، جۇبان اعانىڭ ءوزى جىرلاعانداي، سوفيا اپايدىڭ جەكە ادامگەرشىلىك قاسيەتتەرى بولاتىن. ەنەسى: «جالعىز بالامنىڭ بيلىگىن ساعان ۇستاتپايمىن» دەگەن كەزدە ول بيلىكتىڭ نە ەكەنىن انىق تۇسىنبەگەنىن ايتا كەلىپ، كەيىن تۇسىنگەن كەزىندە: «سونىڭ ءتىپتى ماعان كەرەگى دە شامالى ەكەن» دەگەن وي ايتادى سوفيا اپاي. ال، شىنىن ايتۋ كەرەك، كوپ ەنە مەن كەلىن سول بيلىككە تالاس بارىسىندا كەتىسىپ تىنادى ەمەس پە! وسىلايشا پاراساتتى ۇلكەن كىسىلەردىڭ ەستەلىكتەرىنە دەن قويساڭىز، تالاي ساۋالعا جاۋاپ ءوز-وزىنەن تابىلا كەتەتىندەي.
كەلەسى كەيىپكەرىمىز – باقىت جەڭگەي ماعاۋينا. ءبىر ەمەس، اعايىندى ەكى-ءۇش قاريانىڭ ورتاسىندا تەل وسكەن مۇحتار اعا ءوز اكە-شەشەسىنە اعا-جەڭگەسى ىسپەتتى قاراپ، ول كىسىلەردى «مويىنداماعان» ەكەن. سونداي «مويىنداماۋلار» تۇسىندا باقىت جەڭگەي ەكى ارادا «ەلشىلىك» قىزمەت اتقارىپ، ەركە ۇلدىڭ، بالكىم، ىڭعايسىزدانىپ جەتكىزە الماعان جان جىلۋىن دا قوسا كورسەتپەككە بايەك بوپ باعاتىن بولعان. باقىت جەڭگەي ول كىسىلەرگە ءوزىنىڭ تۋعان كەلىن ەكەندىگىن بار ىقىلاس-بولمىسىمەن دالەلدەمەككە ۇمتىلىپ، قاس-قاباقتارىنا قاراۋمەن بولعان كورىنەدى. قولىنان كەلگەنىنشە التى پەرزەنتىن دە اتا-اجەسىنە ءتان ەتىپ ءوسىرىپ، ارالارىنا التىن ارقاۋ بولا بىلگەن دەسەدى جاقىن ارالاسقاندار. سوعىستان كەيىنگى ستاليندىك رەپرەسسيا قىسپاعىنىڭ «ءدامىن» ابدەن تاتقان اتاسىن دا، تىرشىلىك تاۋقىمەتىنەن سىرقات حالگە جەتكەن ەنەسىن دە باعىپ-قاعىپ، ول كىسىلەردى ۇلكەن ساپارلارىنا ءوز قولىمەن ارۋلاپ، اتتاندىرعان كورىنەدى. سىرت كوزگە قالىپتى بوپ كورىنەتىن وسى ءبىر ىستە قانشاما قازاقى كەڭدىك جاتىر دەسەڭىزشى.
تاعى ءبىر كەلىن جايلى ءسوز قوزعاعاندى ءجون كورىپ وتىرمىز. ءوزىن جاقسى بىلەتىن اينالاسىنا يبالى كەلىن، جايلى ەنە رەتىندە تانىلعان كۇلاش اپاي سىعاەۆانىڭ مىنەز بولمىسى دا ەنە مەن كەلىن اراسىندا پروبلەمالارى بار وتباسىلارىنا ۇلگى ەتىپ ۇسىنارلىقتاي دارەجەدە.
جالعىز ۇلدىڭ سوڭىنان سوناۋ كەنتاۋدان كوشىپ كەلگەن اتا-ەنە عانا ەمەس، ول كىسىلەرگە «سالەم بەرە» كەلگىشتەيتىن اۋىلداستارىن دا قوسا كۇتىپ، ۇلكەندەردىڭ دە، كۇيەۋدىڭ دە، ۇلدارىنىڭ دا، «قۇدايى» قوناقتاردىڭ دا، قىسقاسى، بەس بولمەلى پاتەر تولا جانداردىڭ ءبارىنىڭ بابىن تابا بىلگەن كۇلاش اپاي اتا-ەنەسىنە تۋعان قىزدارىنداي بولىپ كەتكەن ەكەن. باۋىر، دوس-جاراندارىن قاباعىمەن ىقتىرىپ ۇيرەنگەن ادۋىن مىنەز يەسى تورەباي اقساقال دا، ول كىسىگە تارتا تۋعان پەرزەنتى – جازۋشى، ونەرتانۋشى اشاعاڭ سىعاي دا ايتقان بەتتەرىنەن قايتپايتىن سىڭايلارىنا باسقان ساتتەرىندە ولاردىڭ بولمىستارىنا توتەپ بەرۋ ەداۋىر سىن بولعان دەسەدى. سونداي ساتتەردە اققىز ەنە شالى مەن بالاسىنىڭ وسىناۋ اساۋلىقتارىنا نارازىلىعىن بىلدىرە: «كۇلاش قايدا بولسا، مەن سوندامىن. كەلىنىممەن بىرگەمىن. سەندەردىڭ مىنەزدەرىڭە بولايىن»، – دەپ كۇلاش اپايدى «وداقتاستىققا» شاقىرادى ەكەن. وسىلايشا كەلىنىن جالعىز ۇلىنان دا ارتىق جاقسى كورۋ دەگەن، ءبىزدىڭ ويىمىزشا، ەنە بولمىسىندا ءوز-وزىنەن پايدا بولا قالعان سەزىم ەمەستىگى ايقىن. كۇلاش كەلىننىڭ كۇنىنە 5-6 ساعات قانا كوز شىرىمىن الىپ، تىك تۇرىپ قىزمەت ەتۋىنىڭ وتەۋى ەدى بۇل. وسى اڭگىمە ەسىمە تۇسكەن سايىن كوڭىلىم ءبىرتۇرلى ۋىلجىپ، كوزىمە ۇنەمى جاس ۇيىرىلەدى.
وتكەن عاسىردىڭ 60-80-جىلدارى ۇيدەگى ۇلكەندەرگە وسىلايشا ءيىلىپ قىزمەت ەتكەن، جوعارىدا اتالعان كەلىندەر لەگى «موگيكاننىڭ سوڭعى تۇياقتارى» ەمەستىگىنە سەنىمدىمىز. اراكىدىك بولسا دا ونداي جاندار قازىر دە كەزدەسەدى. اسىرەسە، «تۇتاس ءومىردىڭ ءمانى اللامەن اراداعى بايلانىستى مەيلىنشە دۇرىستاۋ» دەپ ۇعىپ، اتا-ەنە، قايىن جۇرتپەن، جالپى تۋعان-تۋىس، جەكجات-جۇراتتارمەن بايلانىسىن يماندىلىق ارناسىندا ۇستاۋعا تىرىساتىن كەلىندەر اراسىندا…
جاقسى ەنە اناڭداي…
«وتباسى» دەپ اتالاتىن كىشىگىرىم مەملەكەتتىڭ ءاربىر «تۇرعىنىنىڭ» جاي-كۇيىن كۇيتتەگەن يسلام الەمى ەنە مەن كەلىن اراسىنداعى قارىم-قاتىناستى دا نازاردان تىس قالدىرماعان عوي. شىنتۋايتىنا كەلگەندە، وتباسىنداعى بارلىق احۋال وتاعاسى مەن وتاناسىنىڭ ءبىر-بىرىنە دەگەن سىيلاستىعىنا تىكەلەي بايلانىستى ەكەنى داۋسىز. سەبەبى سول قوس كەيىپكەردىڭ ءۇي-ىشىندەگى ءوز رولدەرى مەن مىندەتتەرىن، ءبىر-ءبىرىنىڭ الدىنداعى قۇقىقتارىن قانشالىقتى جەتە ءتۇسىنىپ، سولاردى اللا رازىسى ءۇشىن قاي دارەجەدە ورىنداي الۋلارىنان تۇتاس وتباسىنداعى احۋال قالىپتاسادى. شاڭىراقتىڭ باسقا دا مۇشەلەرىمەن ولاردىڭ قارىم-قاتىناسى، سىيلاستىعى تۋىنداپ جاتادى. ويىمىز دالەلدى بولۋى ءۇشىن اسا ءماشھۇر شىنايى ءحاديستى مىسالعا كەلتىرە كەتسەك. ءال-بۇحاري مەن مۇسلىمنەن جەتكەن ساحيح حاديستە بىلاي دەلىنەدى. ءبىر جولى ءبىر كىسى كەلىپ: «و، اللانىڭ ەلشىسى! ادامدار اراسىندا مەنىڭ سىيىما ايرىقشا لايىق كىم؟» دەپ سۇراعان ەكەن. سوندا پايعامبارىمىز ساللا اللاھۋ الەيحي ءۋاسسالام: «سەنىڭ اناڭ»، – دەپ جاۋاپ بەرەدى. الگى ادام: «سودان كەيىن كىم؟» دەيدى سۇراعىن جالعاستىرىپ: «سەنىڭ اناڭ»، – دەيدى مۇحاممەد (س.ا.س.). الگى ادام: «ال سودان كەيىن كىم؟» دەپ تاعى قايتالاي سۇراعاندا: «سەنىڭ اناڭ»، – دەپ جاۋاپ بەرگەن ەكەن راسۋلاللا (س.ا.س.) ءۇشىنشى مارتە. «سودان كەيىن شە؟» دەپ قايتالاي سۇراعاندا: «سەنىڭ اكەڭ» دەگەن ەكەن اللا ەلشىسى (س.ا.س.). دەمەك، جاراتۋشى يەمىزدىڭ بەلگىلەۋى بويىنشا، كەز كەلگەن پەندە ءۇشىن اناسىنىڭ حاقى ايرىقشا جوعارى! اسىرەسە، سول شاڭىراقتىڭ وتاعاسى بولىپ وتىرعان ونىڭ ۇلى ءۇشىن. مۇنداي جاعدايدا، ياعني اللانىڭ ريزالىعىن ىزدەپ ءومىر سۇرمەككە ۇمتىلعان شىنايى يماندى ايەل نەكەلى جارىن قادىرلەپ، قۇرمەت تۇتادى. سوندىقتان كۇيەۋىنىڭ موينىنداعى ەڭ باستى وسىناۋ مىندەتىن، ياعني ونىڭ ءوز اناسىن مەيلىنشە رازى ەتۋى ءتيىس مىندەتىن مەيلىنشە مۇلتىكسىز اتقارۋىنا ءوز ۇلەسىن دە قوسپاققا كەلىن بارىن سالادى. ياعني جاقسى جار، يماندى كەلىن ەنەسىن ءوز اناسىنداي قۇرمەتتەۋگە، بار جاعدايىن جاساۋعا تىرىسپاق. سەبەبى جانناتتان ۇمىتكەر ءاربىر كەلىن ونىڭ ءبىر كىلتى ەنەسىمەن قارىم-قاتىناسىندا جاتقانىن تەرەڭ سەزىنەدى.
اسا قامقور، ەرەكشە مەيىرىمدى جاراتۋشىمىز «لۇقمان» سۇرەسىنىڭ 14-اياتىندا: «ماعان جانە اتا-اناڭا العىس ايت. قايتىپ كەلەر جەرىڭ – مەنىڭ الدىم»، – دەيدى.
ءبارىن ءبىلۋشى اللا تاعالا اتالعان اياتتا: «سىيلاۋعا، العىسقا لايىق» دەپ وزىنەن كەيىنگى ورىنعا اتا-انانى قويىپ وتىر. ادامزاتتى جاراتىپ، وتباسىن قۇرىپ، ونىڭ مۇشەلەرىنە ءوزارا سىيلاسۋ تەتىكتەرىن كورسەتكەن اللا، راسىندا دا، سيىنۋعا لايىق جالعىز قۇدىرەت قوي! وسىنىڭ ءوزى ادامزات تابيعاتىنا، ونىڭ قوس دۇنيەسىنە جاراتۋشىنىڭ جاساپ وتىرعان شەكسىز قامقورلىعى، دانالىعى ەكەنى ءسوزسىز.
ەندى ماسەلەنىڭ ەكىنشى جاعىنا توقتالساق: ەگەر ەنە مىندەت اتاۋلىنىڭ ءبارىن وزىنەن ىسىرىپ، كەلىنىنىڭ عانا موينىنا ءىلىپ قويعان بولسا، وندا 14 عاسىردان اسا ۋاقىتتان بەرى جەر بەتىندە يماندى كەلىسىم مەن تاتۋلىقتىڭ سالتانات قۇرۋىن قامتاماسىز ەتىپ كەلە جاتقان شاريعات زاڭدارىنىڭ ەنە تاراپىنان ورىندالۋى كەمشىن تارتار ەدى عوي! دەمەك، وتباسى ىنتىماعىنا ساليقالى ەنەنىڭ دە قوسار ۇلەسى، ارقالار جۇگى قوماقتى. ءبىر جاراتۋشىنىڭ امىرلەرىنەن قايمىعىپ، وزىنە جۇكتەلگەن اماناتتاردى ويلاعان ەنە ءوز كەلىنىنە پەرزەنتىندەي قاراپ، وعان ءوزى جيناقتاعان ءومىر تاجىريبەلەرىن ۇدايى ۇيرەتۋگە تىرىساتىنى يماندىلىق ۇيىعان ورتالارداعى سانداعان مىسالدار ارقىلى بەلگىلى بوپ وتىر. سەبەبى اق بوساعاسىن ادال نيەتپەن اتتاعان كەلىنىنە كەلساپ سياقتى قاراماي، وعان تۋعان پەرزەنتىندەي مەيىرىمىن سالۋ – ەنە ءۇشىن اللا تاراپىنان جۇكتەلگەن ۇلكەن مىندەت، قيامەت كۇنىندە سۇرالاتىن امانات. ال جاس كەلىنگە ءۇي شارۋاسىن جۇرگىزۋدە ورىندى تالاپ قويىپ، ونىڭ جالقاۋلىق قامىتىن ابايسىزدا كيىپ الماۋىن قاداعالاي ءبىلۋى – ەنە ءۇشىن كەلەسى مىندەت. ەنەنىڭ بار بىلگەنىن، ومىردەن تۇيگەنىن كەلىنىنە جالىقپاستان ۇيرەتۋى دە – ۇرپاقتار اراسىنداعى ساباقتاستىققا اپاراتىن ىزگى ارەكەت. ءدال قازىر ءسىزدىڭ كوز الدىڭىزدا وتىرعان ەنە دەگەنىڭىز – كەشەگى كەلىن. ال بۇگىنگى كەلىن – ەرتەڭگى ەنە ەمەس پە!؟ تەپە-تەڭدىك زاڭدىلىعى كەرەمەت ۇيلەسىمىن تاپقان وسىناۋ اسەم جاراتىلىستىڭ ەنە مەن كەلىن دە – ءبىر بولشەگى. ولاردىڭ اراسىنداعى «سىيلاستىق» دەپ اتالاتىن قارىم-قاتىناس الەمى قۇنى تۇككە تۇرمايتىن «پەندەشىلىك» دەگەن ازعىرىندىنىڭ قۇربانى بوپ كەتسە وكىنىشتى-اق. مۇنىڭ ءوزى سول جاراتىلىس دۇنيەسىنە جاسالعان قيانات بولار ەدى. ءبىزدىڭ ۇلى انالارىمىز وسىنى تەرەڭ تۇسىنگەندىكتەن دە ءبىرىن-ءبىرى قوناعىنداي سىيلاعان. لايىم، سول قازاقى بولمىس جالعاسا تۇسكەي!
نۇرلىتاي ۇركىمباي، «انا ءتىلى».
