كىشى جۇزدەگى بايباقتى رۋىنىڭ ۇرانىنا اينالعان اتاقتى داۋقارا باتىردىڭ جاۋعا كيگەن ساۋىتى تابىلدى.
داۋقارانىڭ ۇرپاعى ءابىتۇلى قۋانىشتىڭ بالالارى سەرىك پەن ساۋلەنىڭ يگىلىكتى ءىسىنىڭ ارقاسىندا كوپ جىلدان بەرى اتادان بالاعا قاسيەتتى مۇرا بولىپ كەلە جاتقان داۋقارا باتىردىڭ ساۋىتىن 2015 جىلدىڭ كۇزىندە ءبىرىنشى بولىپ كورۋدىڭ ءساتى ماعان ءتۇستى.
سەرىك قۋانىشۇلىنىڭ ايتۋىنشا، ءابىت اتاسىنىڭ بايبىشەسى قانالىقىزى ۇمسىندىق اجەسى اسىرا سىلتەۋ جىلدارىندا داۋقارا باتىردىڭ ساۋىتى مەن قىلىشىن جۇرت كوزىنەن جاسىرىپ، كومىپ تاستاعان. ويتپەگەندە شە؟..
ءالىنىڭ بالاسى ءابىت 1903 جىلى تايپاق اۋدانىنىڭ ولەڭتى ەلدى مەكەنىندە دۇنيەگە كەلگەن. ءابىتتىڭ بايبىشەسى ۇمسىندىق قانالىقىزى اليەۆا 1912 جىلى تايپاق اۋدانىنىڭ جىلاندى ەلدى مەكەنىندە دۇنيەگە كەلگەن. رۋى – تانا.
ءابىت 1942 جىلى سوعىسقا كەتەر الدىندا ايەلى ۇمسىندىققا «باتىر بابامىزدىڭ ساۋىتى ساعان امانات. ەل مەن جەردى جاۋدان قورعاپ ات ۇستىنەن تۇسپەي وتكەن باتىر بابامىزدىڭ اتىن ارداقتاڭدار. قاراتوبەدەگى داۋقارا اتامىزدىڭ زيراتىنا بارىپ تۇرىڭدار. سەن ساۋىتتى شاڭىراق يەسى بالاڭا اماناتتا» دەگەن ەكەن. ءابىت 1943 جىلى ستالينگراد مايدانىندا ەرلىكپەن قازا تاپقان. اماناتقا قيانات جوق. ۇمسىندىق باتىر باباسىنىڭ قۇرالدارىن جۇرت كوزىنەن جاسىرىپ، ءبىر تۇندە كومىپ تاستاعان.
ەل تىنىشتالعاسىن، ۇمسىندىق اجە قارۋلار تىققان جەردى اشسا، شىرىگەن قىلىش قولعا ۇستاۋعا كەلمەي، ورتاسىنان قاق ءبولىنىپتى. ساۋىت ازداپ توتتانعانى بولماسا، باياعى كۇيىن جوعالتپاي ساقتالىپتى.
سول كۇننەن باستاپ ۇمسىندىق اجە باتىر باباسىنىڭ ساۋىتىن جۇرت كوزىنە كورسەتپەي، ءوزىنىڭ ۇلكەن ساندىعىندا ساقتاپ، ءۇي ىشىندەگىلەرگە ول جايىندا ايتۋعا تىيىم سالىپتى.
1986 جىلى ومىردەن وتەر سوڭعى ساعاتتا 74 جاستاعى ۇمسىندىق اجە ساۋىتتى بالاسى قۋانىشقا اماناتتاعان. قۋانىش بالاسىنىڭ ۇلكەنى سەرىككە تاپسىرعان. سەرىك ورال قالاسىندا تۇرادى.
…سەرىك كەلەسى بولمەدەن اق شۇبەرەككە ورالعان كولەمدى نارسەنى اكەلىپ، «داۋقارا اتامىزدىڭ ساۋىتى مىناۋ» دەپ ورامال بايلامىن شەشتى. داۋقارا باتىردىڭ ساۋىتىن ۇلكەن تولعانىس ۇستىندە قولىما ۇستاپ، قاراپ وتىرمىن. ازداپ توت باسقانى بولماسا، ساۋىت جاقسى ساقتالعان ەكەن. تورلانعان، كىشكەنە شىنجىر كوز ساۋىتتى قولىما ۇستادىم. ءسال جوعارى شاماسىندا ء(سىرا، بارماق باتىردىڭ نايزاسىنىڭ ۇشى تەسكەن شىعار دەپ ويلادىم) تەسىكتى كوردىم (سۋرەتتە). ساۋىتتىڭ باسقا جەرلەرى ءبۇتىن.
قايىرجان حاسانوۆ،
قازاقستاننىڭ قۇرمەتتى ءجۋرناليسى،
ورال قالاسى،
KAZMUSEUM.KZ
