ۋحان قالالىق ءبىر اۋرۋحانانىڭ رەسپيراتورلىق جانە رەنيماتولوگيالىق ءبولىمنىڭ باس دارىگەرى تساو بين: "راسىن ايتقاندا، ۆيرۋستىڭ ناقتى قايدان كەلگەنىن بىلمەيمىز”
بۇنداي تۇجىرىمداعى ماقالانى قىتايدىڭ جاڭالىقتار پورتالى جازدى. ماقالادا، ۋحان قالاسىنىڭ قاق ورتاسىندا ورنالاسقان تەڭىز ونىمدەرى بازارى جاڭا ءتاج ۆيرۋسىنىڭ بىردەن-ءبىر ىندەت كوزى رەتىندە قاراستىرىلمايتىنى ايتىلادى. بىرقاتار قىتايلىق عالىمداردىڭ زەرتتەۋ ناتيجەسى ونداي تۇجىرىمدى راستامايتىن بولىپ شىقتى.
24-قاڭتاردا حۋان چاولين باستاعان عالىمدار “ۋحاندا جاڭا ءتاج ۆيرۋسىن جۇقتىرعان ادامداردىڭ كلينيكالىق ەرەكشەلىكتەرى” اتتى قۇجات جاريالاپ، 2-قاڭتار كۇنى ۋحاندىق اۋرۋحاناعا دەنساۋلىقتارىنا شاعىم ايتىپ كەلگەن 41 ادامنىڭ دەنساۋلىق جاعدايىنىڭ تاريحىن باياندايدى. جاڭا ۆيرۋس جۇقتىرعان ادامداردىڭ تالداۋ ناتيجەلەرى بويىنشا، ولاردىڭ تەك 27-ءنىڭ عانا اۋرۋدىڭ وشاعى سانالعان الگى بازارعا قاتىسى بار بولىپ شىققان. ونىڭ ۇستىنە، اۋرۋحاناعا العاش جانە كەيىن تۇسكەن ەمدەلۋشىلەردىڭ ەپيدەميولوگيالىق اۋرۋعا قاتىسى بولماعان.
ۋحان قالالىق ءبىر اۋرۋحانانىڭ رەسپيراتورلىق جانە رەنيماتولوگيالىق ءبولىمنىڭ باس دارىگەرى تساو ءبيننىڭ ايتۋىنشا، تەڭىز ونىمدەرىنىڭ بازارى ىندەتتىڭ جالعىز وشاعى ەمەس. “راسىن ايتقاندا، ۆيرۋستىڭ ناقتى قايدان كەلگەنىن بىلمەيمىز”، - دەدى ول.
اتالعان قۇجاتتان، ۆيرۋس جۇقتىرعان ەڭ العاشقى ادامنىڭ 2019 جىلدىڭ 1-جەلتوقسانىنا دەيىن تىركەلگەنىن كورۋگە بولادى. الايدا ول ۋاقىت وڭتۇستىك قىتايداعى اتىشۋلى بازاردىڭ بىلىعى ءالى اشىلماعان كەز. ءارى 10-جەلتوقساندا اۋىرعان ءۇش ادامنىڭ ەكەۋىنىڭ دە ول بازارعا بارماعانى انىق بولعان.
دەنساۋلىق ساقتاۋ بويىنشا ۋحاندىق كوميسسيانىڭ ەسەبىندە، اۋرۋدىڭ ەڭ العاشقى بەلگىلەرى جەلتوقساننىڭ 8-دە انىقتالىپ، ونىڭ “كوپ جاعدايى” تەڭىز ونىمدەرىنىڭ بازارىمەن بايلانىستى بولعانى ايتىلادى. ءسويتىپ، وتكەن جىلدىڭ 31-جەلتوقسانى كۇنى ۋحاننىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ كوميسسياسى تەڭىز ونىمدەرىنىڭ بازارى جوندەۋ جۇمىستارى ءۇشىن 2020 جىلدىڭ 1-قاڭتارىنان باستاپ جابىلاتىنىن حابارلايدى.
اقش-تاعى دجوردجتاۋن ۋنيۆەرستەتىنىڭ ينفەكتسيالىق اۋرۋلار بويىنشا ساراپشىسى دانيەل ليۋسي «Science” ۆەب-سايتىندا، “ادامداردىڭ اۋرۋ جۇقتىرعان جانە اۋرۋ بەلگىلەرىنىڭ پايدا بولۋ ۋاقىتى ارالىعىنداعى مالىمەتتەر ناقتى بولسا، وندا ۆيرۋس 2019 جىلدىڭ قاراشاسىندا باستالۋى كەرەك” دەپ مالىمدەدى. دەمەك، ۆيرۋس سول ۋاقىتتا ادامداردىڭ اراسىندا بىرتىندەپ تاراي باستاعان.
ال، اقش-تىڭ سان-ديەگو شاتىنداعى سكريپپس زەرتتەۋ ينستيتۋتىنىڭ بيولوگ-ەۆوليۋتسيونيستى كريستيان اندەرسون، ۆيرۋس جۇقتىرعان ەڭ العاشقى ادامنىڭ 2019 جىلدىڭ 1-جەلتوقسانىندا پايدا بولۋىن “ەرەكشە كورىنىس” دەپ ەسەپتەيدى. ونىڭ ايتۋىنشا، بىرەۋ ۆيرۋستى بازاردان تىس جەردە جۇقتىرىپ، ونى كەيىن بازارعا اكەلگەن. بۇل ءارى عالىمدار كەلتىرگەن مالىمەتتەرگە سايكەس كەلەدى.
قالاي دەگەنىمەن دە، تەڭىز ونىمدەرى بازارى ءتاج ۆيرۋسىمەن تىعىز بايلانىستى. 26-قاڭتار كۇنى دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇلتتىق كوميسسياسىنىڭ ديرەكتورى ما سياوۆەي ءدال قازىرگى تاڭدا ءتاج ۆيرۋسى تۋرالى تۇسىنىكتىڭ ءالى دە شەكتەۋلى ەكەنىن، ءارى ينفەكيانىڭ ناقتى كوزى تابىلماعانىن مالىمدەدى.
بەيرەسمي اقپارات دەرەگىنشە، بۇل ىندەتتى ۋحان ۆيرۋسولوگيالىق ينستيتۋتى “بيولوگيالىق قارۋ” رەتىندە قولدان جاساعان بولۋى دا مۇمكىن. ونداعى مالىمەتتەردە، ينستيتۋتتا ادام ولىمىنە اكەلەتىن ەبولا ۆيرۋسى سياقتى ەڭ قاۋىپتى ميكروورگانيزمدەرمەن سىناقتار جۇرگىزىلەتىنى، ءسويتىپ وندا، جىلان، جارقاناتتىڭ گەنىنەن ادام ايتقىسىز دۇنيەلەر جاساپ شىققانى ايتىلادى. اقپارات تاراتۋشىلار بۇل تۋرالى دەني شوحام اتتى يزرايلدىك تىڭشى حابارلاعان دەپ جازادى. وكىنىشتىسى، ول ابايسىزدا سىرتقا تاراپ، ەندى وعان جەتەكشىلىك ەتەتىندەردىڭ وزىنە ۇلكەن قاۋىپ ءتوندىرىپ وتىر دەپ ەسەپتەيدى.
قىتايدىڭ سوڭعى رەسمي دەرەك كوزدەرى، ءباا-ءى ەلدە ءتاج ۆيرۋسىن جۇقتىرعان ۋحاننان كەلگەن ءبىر وتباسى مۇشەسىنىڭ تىركەلگەنىن تۋرالى حابارلاعانىن جازدى. ال قىتايدا ۆيرۋس جۇقتىرعانداردىڭ سانى 6014-كە جەتىپ، كۇدىكتىلەر قاتارى 9239 ادامدى قۇراعان. ال قازا تاپقاندار سانى – 132.
ەرتاي ءنۇسىپجانوۆ
