رەدجەپ تايىپ ەردوعان وپپوزيتسيانىڭ تۇركيانىڭ ليۆيا جانجالىنا ارالاسۋى تۋرالى پىكىرىن ەلەمەدى.
تۇركيا ليۆياعا حالىقارالىق دەڭگەيدە تانىلعان ۇلتتىق كەلىسىم ۇكىمەتىنە (پنس) قولداۋ كورسەتۋ ءۇشىن ليۆياعا اسكەر جىبەرۋدى باستادى. بۇل تۋرالى پرەزيدەنت رەدجەپ تايىپ ەردوعان 16 قاڭتاردا 2019 جىلعى مەملەكەتتىك ساياساتتىڭ قورىتىندىلارىنا ارنالعان جيىندا سويلەگەن سوزىندە مالىمدەدى. ءبىر كۇن بۇرىن تۇركيا پارلامەنتىنىڭ نەگىزگى وپپوزيتسيالىق كۇشى ليۆياداعى زورلىق-زومبىلىققا قارسى كەزەكتى رەت قارسى شىقتى. رەسپۋبليكالىق حالىق پارتياسى (رنپ) ەردوعاندى افريكانىڭ سولتۇستىگىندە سيريالىق قاتەلىكتەردى قايتالاماۋعا شاقىردى.
ەردوعان 2019 جىلدى قورىتىندىلاعان جينالىستا اسكەري قىزمەتشىلەردى اۋىستىرۋ باستالعانىن جاريالادى. «تۇركيا ليۆياعا زاڭدى ليۆيا ۇكىمەتىنىڭ تۇراقتىلىعىن ساقتاۋ ءۇشىن اسكەر جىبەرۋدە»، - دەدى تۇركيا باسشىسى. وسى ۋاقىتقا دەيىن ول بىرنەشە رەت ساراج مينيسترلەر كابينەتىنە بەلسەندى تۇردە كومەكتەسۋگە دايىن ەكەندىگىن جانە ليۆيا ۇلتتىق ارمياسىنىڭ (لنا) قولباسشىسى حاليفا حافتار تريپوليگە شابۋىلىن جالعاستىرسا اسكەر جىبەرەتىنىن مالىمدەگەن بولاتىن. اسكەري كۇشتەردى اۋىستىرۋ ءۇشىن قاجەتتى قۇقىقتىق بازا بار. تريپولي مەن انكارا اسكەري ىنتىماقتاستىق تۋرالى مەموراندۋمعا قول قويدى، تۇركيا پارلامەنتىنىڭ كوپتەگەن مۇشەلەرى شەتەلدە كۇش قولدانۋدى ماقۇلدادى.
ساراي ۇكىمەتى تۇركيا باسشىلىعىنان كومەك سۇراپ رەسمي ءوتىنىش جاسادى. شىن مانىندە، ليۆيا داعدارىسى جاعدايىندا ەردوعان رەسەي اسكەرلەرىنىڭ سيرياعا باسىپ كىرگەندەي سىلتاۋدى قولداندى - كەم دەگەندە قانداي دا ءبىر زاڭدىلىققا يە قۇرىلىمدارعا ءوتىنىش. ال قازىرگى ۋاقىتتا PNS مارتەبەسى حافتار مارتەبەسىنەن گورى بەرىك نەگىزگە يە، دەگەنمەن ءوزىن-ءوزى جاريالاعان دالالىق مارشال تريپولي جاعىندا كوپتەگەن تەرروريستەر جۇمىس ىستەپ جاتقاندىعىنا جۇگىنەدى، ولارمەن دە بىرەۋ كۇرەسۋى كەرەك قوي.
تۇركيا تارابى ليۆياعا كىمدى جىبەرەتىنى تۋرالى بىرنەشە رەت ايتتى. ۇلتتىق كەلىسىم ۇكىمەتىنە كومەكتەسۋ ءۇشىن تۇرىك كەڭەسشىلەرىنەن باسقا سيريالىق قارۋلى توپتار دا ورنالاستىرىلدى. ولاردىڭ سانى بىرنەشە ءجۇز.
ليۆياداعى پوزيتسيالارىنان باستاپ، تۇرىك جاعى ەندى شىعىس جەرورتا تەڭىزىندەگى گاز كەن ورىندارىنا قاتىستى قاقتىعىس كەزىندە تاريفتەردى كوتەرۋگە دايىن سياقتى. پرەزيدەنتتىك سارايدا ءسوز سويلەگەن ەردوعان 2020 جىلى انكارا مەن تريپولي اراسىندا قول قويىلعان وففشورلىق ايماقتار تۋرالى مەموراندۋمعا سايكەس، تۇركيا بيلىگى وففشورلىق كەن ورىندارىن بارلاۋعا جانە يگەرۋگە ليتسەنزيا بەرە باستايدى دەپ ۋادە بەردى. Anadolu اگەنتتىگى تۇرىكتىڭ Oruc Reis كەمەسى جاقىندا ايماقتا سەيسميكالىق بارلاۋ جۇمىستارىن باستايتىنىن حابارلادى. شىعىس جەرورتا تەڭىزىندەگى جانجالدىڭ نەگىزگى نۇكتەسى كيپردىڭ جاعالاۋىندا ورنالاسقان افروديت كەن ورنى بولىپ قالا بەرەتىنى بەلگىلى. انكارا مەن نيكوسيا وعان قۇقىقتى تالاسادى.
ءبىر كۇن بۇرىن تۇركيا رەسپۋبليكالىق حالىق پارتياسىنىڭ (رنپ) جەتەكشىسى كەمال كىلىچداروعلۋ ەل بيلىگى PNS-ءتى قولداۋدان باس تارتۋى كەرەك دەگەن مالىمدەمە جاسادى.
«ءبىز ۇكىمەتتى ليۆياداعى سيريا ساياساتىن قايتالاماۋعا شاقىرامىز، - دەدى رنپ جەتەكشىسى.» ءبىز ءبىر تاراپتى قولداۋعا ەمەس، سوعىسۋشى تاراپتار اراسىندا دەلدال بولۋعا شاقىرامىز. تۇركيا، مىسالى، وسى ساياساتتى يران مەن يراك جانجالىندا ءوزارا قارىم-قاتىناستا ۇستادى.». پارلامەنتاري سيريا داعدارىسى ءۇشىن ەلدىڭ بيلىگىن ايىپتادى: «ۇكىمەت ادال دەلدال ءرولىن الۋعا تىرىسۋدىڭ ورنىنا، تۇركياعا ۇلكەن زالال كەلتىرگەن ايماقتىق جانجالعا قاتىسۋدى تاڭدادى».
رنپ توراعاسىنىڭ ورىنباسارى ۋنال چەۆيكوز ءوز كەزەگىندە يزرايل جانە ەگيپەت سياقتى ىقپالدى ايماقتىق ويىنشىلارمەن قارىم-قاتىناستىڭ ناشارلاۋى تۇركيانىڭ تاياۋ شىعىستاعى جانە شىعىس جەرورتا تەڭىزىندەگى دەلدالدىق ميسسياسىنا نۇقسان كەلتىرەدى دەدى. ليۆيا جانجالىنا بەلسەندى قىزىعۋشىلىق، انكارانىڭ وسى مەملەكەتتەرمەن قارىم-قاتىناسىن ناشارلاتتى.
«دەلدال ءرولىن الۋ ءۇشىن تۇركيا ليۆيا داعدارىسى جاعدايىندا بۇۇ ۇستانىمىنا باسىمدىق بەرۋى كەرەك جانە قاقتىعىستىڭ ودان ءارى ۋشىعۋىنا ىقپال ەتەتىن اسكەري مۇمكىندىكتەردى پايدالانۋدى تالاپ ەتپەۋى كەرەك»، - دەدى چەۆيكوز Arab News-كە بەرگەن سۇحباتىندا.
قارۋلى قاقتىعىس قاۋپى حافتار ماسكەۋدەگى كەلىسسوزدەر قارساڭىندا رەسەي فەدەراتسياسى مەن تۇركيا دايىنداعان بەيبىتشىلىك كەلىسىمىنە قول قويماي كەلىسسوزدەردەن كەتكەننەن كەيىن ايتارلىقتاي ءوستى. رەسەي استاناسىنا تۇرىك وكىلدەرى مەن سارايدىڭ ءوزى كەلدى. سوعىسۋشى تاراپتار تاتۋلاسۋ قاجەتتىلىگى تۋرالى جالپى كەلىسىم جاساسادى دەپ كۇتىلدى. الايدا، لنا كومانديرى جينالىس وتەتىن جەردەن كەتىپ، دەمارشە جاسادى. LNA مالىمدەمەسىنە سۇيەنە وتىرىپ، حافتار قۇجاتتا ونىڭ مۇددەلەرىنە سايكەس كەلەتىن تالاپتار جوق ەكەندىگىنە كوڭىلى تولمادى. ءوزىن-ءوزى جاريالاعان دالا مارشالى تريپوليگە شابۋىل جاساۋ كەزىندە العان لاۋازىمىنان كەتۋگە ءماجبۇر بولدى دەپ بولجاۋعا بولادى.
ەردوعان 5 قاڭتاردا ليۆياعا كۇش جىبەرەتىنىن جاريالاعانىن ەسكەرسەك، 16 قاڭتارداعى مالىمدەمە حافتاردى ساراجەمەن كەلىسىم جاساسۋعا ءماجبۇر ەتۋگە باعىتتالعان بولۋى مۇمكىن.
دايىنداعان "ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى
