قازىرگى ۋاقىتتا قازاقستاندا ءتيىمدى ءوزارا ارەكەتتەستىگى مەن قولايلى ءومىرسۇرۋ جاعدايى قالىپتاسقان 130 ەتنيكالىق جانە 18 كونفەسسيالىق توپتار بار.
كونفەسسيا ارالىق قارىم-قاتىناستىڭ قازاقستاندىق بىرەگەي ۇلگىسى نىڭنەگىزىندە قالىپتاسقان بەيبىتشىلىك پەن كەلىسىم، ءدىن جانە مادەنيەتارالىق ديالوگ الەمدىك ەتالون مەن وزگە ەلدەرگە ۇلگى رەتىندە ءادىل مويىندالعان.
ءدىني جانە رۋxاني پروگرەسستىڭ بوستاندىعىن قامتاماسىز ەتۋگە، ازاماتتىق بەيبىتشىلىكتىڭ نىعايۋى مەن ساقتالۋىنا جانە ەلدەگى كونفەسسياارالىق كەلىسىمگە باعىتتالعان سەنىمدى مەملەكەتتىك ساياساتتىڭ نەگىزىندە جوعارىدا اتالعانداردىڭ بارلىعىنا قول جەتكىزىپ وتىرمىز.
جالپى، قازىرگى تاڭدا دىنارالىق بەيبىتشىلىكتى نىعايتىپ، ازاماتتاردىڭ ساناسىن دەسترۋكتيۆتى يدەولوگيادان قورعاۋ ماقساتىندا الماتى قالاسىنىڭ اكىمشىلىگى قوعامدىق دامۋ باسقارماسىنىڭ «مونيتورينگ جانە تالداۋ» ورتالىعىنىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن جىلدىڭ باسىنان باستاپ اسكەري قىزمەتتەگىلەرگە، تەمىر جول قىزمەتكەرلەرىنە، وقۋشىلار مەن ستۋدەنتتەرگە دەسترۋكتيۆتى اعىمدارعا قارسى ءىس-شارالار جايلى ءدارىس وتكىزىلۋدە. دارىسكەرلەر رەتىندە قالامىزدىڭ بەدەلدى وقۋ ورىندارىنىڭ بىلىكتى وقىتۋشى-پروفەسسورلارى، پسيحولوگ، ءدىنتانۋشى-تەولوگ ماماندارى، زاڭگەرلەر مەن قوعام قايراتكەرلەرىنەن تۇراتىن اقپاراتتىق ءتۇسىندىرۋ توبى قۇرامى بەكىتىلدى.
تاۋەلسىزدىك العان ۋاقىتتان بەرى ءدىن سالاسىنداعى مەملەكەتتىك ساياساتتىڭ ايقىن باعىتى ار-وجدان بوستاندىعى قاعيدالارىن جۇزەگە اسىرۋ مەن تابىنۋشىلىق تاجىريبەگە مەملەكەتتىك ينستيتۋتتاردىڭ ارالاسپاۋى بولاتىن، ال مەملەكەتتىڭ زايىرلى سيپاتى ەلىمىزدىڭ باستى زاڭى – قر كونستيتۋتسياسىندا بەكىتىلگەن ەدى. ناقتىراق ايتساق، كونستيتۋتسيانىڭ 1-بابىندا – قازاقستان رەسپۋبليكاسى ءوزىن دەموكراتيالىق، زايىرلى، قۇقىقتىق جانە الەۋمەتتىك مەملەكەت رەتىندە ورنىقتىرادى دەپ كورسەتىلگەن.
دەمەك، زايىرلىلىق نەمەسە مەملەكەتتىڭ زايىرلى ءتۇرى دەگەنىمىز الەۋمەتتىك جانە ساياسي بيلىكتى ۇيىمداستىرۋدىڭ باستى فورماسى رەتىندەگى مەملەكەتتىڭ ءرولىن ساقتاي وتىرىپ، مەملەكەت پەن ءدىني بىرلەستىكتەردىڭ ىقپال ەتۋ سالالارىن اجىراتۋ بولىپ تابىلادى.
ءدىني جانە ەتنيكالىق نەگىزدەگى قاقتىعىستاردىڭ ورىن الۋى، مادەني، الەۋمەتتىك، ساياسي قۇقىقتاردىڭ شەكتەلۋى، كونفەسسيالىق نەمەسە ءدىني تاۋەلسىزدىك العان ۋاقىتتان بەرى ءدىن سالاسىنداعى مەملەكەتتىك ساياساتتىڭ ايقىن باعىتى ار-وجدان بوستاندىعى قاعيدالارىن جۇزەگە اسىرۋ مەن تابىنۋشىلىق تاجىريبەگە مەملەكەتتىك ينستيتۋتتاردىڭ ارالاسپاۋى بولاتىن، ال مەملەكەتتىڭ زايىرلى سيپاتى ەلىمىزدىڭ باستى زاڭى – قر كونستيتۋتسياسىندا بەكىتىلگەن ەدى. ناقتىراق ايتساق، كونستيتۋتسيانىڭ 1-بابىندا – قازاقستان رەسپۋبليكاسى ءوزىن دەموكراتيالىق، زايىرلى، قۇقىقتىق جانە الەۋمەتتىك مەملەكەت رەتىندە ورنىقتىرادى دەپ كورسەتىلگەن.
سوتسيولوگيالىق زەرتتەۋلەردىڭ ناتيجەلەرى بويىنشا ءدىن سالاسىنداعى مەملەكەت ساياساتىن ەل ازاماتتارىنىڭ 86% قولدايتىنىن كورسەتتى. وسىلايشا، ازاماتتاردىڭ ءدىني بوستاندىق قۇقىقتارىنىڭ قامتاماسىز ەتىلۋى، ەتنوس جانە كونفەسسيا ارالىق كەلىسىمنىڭ نىعايۋى مەن ساقتالۋى، سونىمەن قاتار، زايىرلىلىق قاعيداسىنىڭ نەگىزىندەگى ءدىن سالاسىنداعى مەملەكەتتىك ساياساتتىڭ ءتيىمدى جۇزەگە اسىرىلىپ جاتقانىن ايتا كەتكەن ءجون.
سونىمەن بىرگە، ونى قولداپ وتىرۋ مەملەكەت تاراپىنان عانا ەمەس، ازاماتتىق قوعام، سونىڭ ىشىندە ءدىني قوعامدار تاراپىنان دا كۇش سالىنۋىن تالاپ ەتەدى.
تۇرعىنداردىڭ ساناسىنا «رۋحاني جانە ءدىني قۇندىلىقتار عىلىمنىڭ، ونەردىڭ، ونەركاسىپتىڭ، ازاماتتىق قوعامنىڭ دامۋىنا قاندايدا ءبىر كەدەرگىلەر تۋدىرماۋى جانە تەجەمەۋى قاجەت، كەرىسىنشە ەلدىڭ گۇلدەنۋىنە، بارلىق سالانىڭ دامۋىنا قولايلى جاعدايلار قۇرۋى ءتيىس ەكەندىگى» يدەياسىن جەتكىزۋ اسا ماڭىزدى.
توعجان شاپتاەۆا،
"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى
