قازاق حالقىنىڭ عۇمىرىندا جەتى، توعىز، وتىز، قىرىق ءبىر ساندارى قاسيەتتى دەپ ەسەپتەلەدى. مىسالى “جەتى جارعى”، ”جەتى قازىنا”، ء“بىر توعىز”، ء“ۇش توعىز”، “قىرىقتىڭ ءبىرى-قىدىر”، دەگەن قاعيدالار بار وسى ساندىق ۇعىمىنان پايدا بولعان. سونىڭ ءبىرى - بالانى “قىرقىنان شىعارۋ” ءداستۇرى. ادەتتە بالانىڭ تۋعانىنا قىرىق كۇن تولگان سوڭ، ونى ىدىسكا قىرىق ءبىر قاسىق سۋ قۇيىپ شومىلدىرادى. بۇل رەسمي ءداستۇر. وعان ۇلكەن اجەلەر، ايەلدەر قاتىسادى. كادە بەرىلەدى، داستارحان جايىلادى.
ءسابيدىڭ قارىن شاشى الىنىپ، ونى ءسابيدىڭ ءوزىنىڭ كيىمىنە ماتاعا وراپ قويادى. مۇنداعى ماقسات ەرتەدە سۋرەت بولماعاندىقتان بالانىڭ، ءسابي كەزىنەن ەسكەرتكىش رەتىندە ساقتاۋدان شىققان.
بالانى قىرقىنان شىعارۋدىڭ تاعى ءبىر ەرەكشەلىگى بار. قىرىق كۇننەن ءسابي شيراپ، كوز توقتاتادى، قۇبىلىس، دىبىستى سەزە باستايدى. قىرقىنان شىعارۋ سالتى مىنە، وسىعان بايلانىستى شىعىپ، ول ءسابيدىڭ جان-جۇيەسىنىڭ قالىپتاسىپ دەنەسى ساۋ بولىپ وسۋىنە دەگەن اق باتادان (تىلەكتەن) شىققان.
وسى جەردە “قىرقى” دەگەن سوزگە ءمان بەرۋ كەرەك.
قايتىس بولعان ادامنىڭ دا “قىرقى” بەرىلەدى. بىراق بالانى “قىرقىنان شىعارىلادى” دەپ، ولگەن ادامعا “قىرقى بەرىلدى” دەپ ايتادى. مۇنى شاتاستىرىپ الۋعا بولمايدى.
بالانىڭ ءتالىمى مەن تاربيەسىنە قاتىستى ىرىمدار مەن كادەلەر دە بار. ولار مىناداي:
1. قۇرساق شاشۋ
2. جارىس قازان
3. كىندىك كەسەر
4. ات قويۋ
5. بەسىككە سالۋ
6. تىشتىرما
7. قىرقىنان شىعارۋ
8. تۇساۋ كەسۋ
9. ءتىل اشار
10. اشامايعا مىنگىزۋ
11. اۋزىنا تۇكىرۋ
12. شىدەرگە سيگىزۋ...ت.ب.
