گۇلنار داۋكەنوۆانى جۇرتشىلىققا تانىستىرىپ جاتۋدىڭ ءوزى ارتىق. ساحنادا جۇرگەنىنە وتىز جىلعا جۋىقتاعان گۇلنار – ەلىمىزدىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن ءارتىسى، كۇيشى، ءانشى، كومپوزيتور. اندەرى تىڭدارمان جۇرەگىنە الدەقاشان جول تاپقانىنا قاراماستان، گۇلنار داۋكەنوۆا ءوزىنىڭ ءان-تاسپاسىن وسى جۋىردا عانا شىعاردى. سوعان وراي وزىمەن از-كەم تىلدەسكەن ەدىك.
– گۇلنار، تۇڭعىش اۆتورلىق البومىڭىز قۇتتى بولسىن! «ەشتەن كەش جاقسى» دەگەن بار عوي. وسى ورايدا «ساعىندىم، ساعىم جىلدار» دەپ ۇكىلەگەن ءان-تاسپاڭىز جايلى ءوز اۋزىڭىزدان ەستىسەك…
– جەكە جيناعىم شىقپاعانىمەن، بىرقاتار اندەرىمدى بۇعان دەيىن ءارتۇرلى انشىلەر ديسكىلەرىنە قوسىپ جۇرەتىن. سونىڭ ءبارىن جيناستىرىپ، العاشقى ديسكىمە ون التى ءان، ەكى كۇي توپتاستىردىم. ونىڭ ىشىندە «ساعىندىم، ساعىم جىلدار»، «كۇرەڭ كۇز»، «شىڭداعى شىنارىم-اي» دەگەن اندەرىمدى بۇرىن ءمادينا ورىنداۋشى ەدى. بۇل البومدا «ساعىندىم، ساعىم جىلداردى» ءمادينانىڭ ورىنداۋىندا قالدىردىم دا، «كۇرەڭ كۇزدى» «جىگىتتەردىڭ» ورىنداۋىندا بەردىم. ال «شىڭداعى شىنارىم-ايدى» ءوزىم ايتتىم. باسقا اندەرىمدى ايتۋشىلاردىڭ قاتارىندا ن.ءنۇسىپجانوۆ، م.ءجۇنىسوۆا، ب.سامەدينوۆا جانە س.نۇرماعامبەتوۆا بار. سونداي-اق ديسكىگە قۇرمانعازى وركەسترىنىڭ ورىنداۋىنداعى «جاساي بەر، قازاقستانىم» اتتى كۇيىم كىردى، ال ماديناعا ارنالعان «ءمادينا» اتتى كۇي-پوەمامدى «ادىرنا» توبى وينادى. ءبارىن دۇرىستاپ، ساپالى تۇردە شىعارۋ ءۇشىن ۋاقىت كەرەك بولدى. البومىمنىڭ ءبىرىنشى رەت شىعىپ جاتقانىنىڭ ءبىر سەبەبى – وسى.
– ۇمىتپاسام، «ساعىندىم، ساعىم جىلدار» اتتى ءانىڭىزدىڭ شىققانىنا دا ون جىلدان اسقان بولۋى كەرەك. العاشقى ديسكىڭىزدى تاپ وسى ءاننىڭ اتىمەن اتاۋىڭىزدا نە سىر بار؟
– ويتكەنى ەل-جۇرت «ساعىندىم، ساعىم جىلداردى» جاقسى بىلەدى. قانشا جەردەن باسقا اندەرىم بولىپ، ولاردى تانىمال انشىلەر ورىنداپ جاتسا دا، مەنى ەل تاپ وسى ءاننىڭ اۆتورى رەتىندە جاقسى تانيدى.
– بۇل سونىمەن بىرگە ديسكىنىڭ عانا اتاۋى ەمەس، ءسىزدىڭ سول مادينامەن بىرگە جۇرگەن، بىرگە جۇمىس ىستەگەن كەزدەرىڭىزدى، جالپى وتكەن شاقتى ساعىنۋ ەمەس پە؟
– نەگىزى، مەيلى وتكەنگە بولسىن، مەيلى بولاشاققا بولسىن، ءاربىر ادامنىڭ جۇرەگىنىڭ تۇكپىرىندە ءبىر ساعىنىش جاتادى عوي. وسى جاعىنان العاندا، بۇل كوپشىلىكتىڭ كوڭىلىندەگىنى ءدوپ باسقان، جۇرەكتەرگە جەتكەن ءان بولدى دەپ ويلايمىن. مىسالى، قىتايعا بارعان ءبىر قىز وسى «ساعىندىم، ساعىم جىلدارعا» قاتتى اسەرلەنىپ، كەلىسىمشارتىن بۇزىپ، قايتىپ كەلىپتى. قىرىقتان اسقان ءبىر جىگىتتەر دە: «وسى ءاندى ەستىسەك، «قارتايىپ بارامىز، جاستىق شاعىمىز قايدا» دەپ جىلايمىز»، – دەيدى. ايتەۋىر قاي جەردە بولسىن، تىڭدارمانداردىڭ ءبارى وسى ءاندى قولپاشتاپ جاتادى. بۇل، ءسىرا، ءان قۇدىرەتىنەن شىعار. ەستەرىڭىزدە بولسا، م.اۋەزوۆ تەاترىندا كۇنى بۇگىنگە دەيىن قويىلىپ جۇرگەن «ماڭگىلىك بالا بەينە» سپەكتاكلىنىڭ لەيتموتيۆىنە دە وسى ءان الىنعان.
– وسى «ساعىندىم، ساعىم جىلدار»، «قوش ەندى، قوش بول، كۇرەڭ كۇز»، «قايران، ۋاقىت» سياقتى تىڭدارمان جۇرەگىن ەرەكشە تەربەگەن اندەردەن كەيىن ءان جازۋىڭىز كىشكەنە سايابىرسىپ قالعان سياقتى…
– ونەردەن باسقا سالاعا اۋىسىپ كەتكەن بولسام، مۇمكىن، سولاي دەۋگە نەگىز بولار دا ەدى. بىراق ولاي ەمەس. مەن ولاردان كەيىن دە قانشاما ءان شىعاردىم! ايتەۋىر جىلىنا ەڭ از دەگەندە ءبىر-ەكى ءان جازامىن. ونىڭ ءوزى دە جامان ەمەس. مىسالى، ف.وڭعارسىنوۆانىڭ سوزىنە جازىلعان «جان سىرىم»، «بال سەزىم»، ق.مىرزا-ءاليدىڭ ولەڭىنە شىعارىلعان «قۇشتار كوڭىل» دەگەن اندەرىم بار. ودان بولەك «استانا بايتاق»، «اناعا سالەم»، «ءمولدىر سەزىم» ءتارىزدى كوپتەگەن اندەر دۇنيەگە كەلدى. ەندى سولاردىڭ ءبارىن ىرىكتەپ، سۇرىپتاپ، البومعا قوسىپ وتىرمىن. سونداي-اق ديسكىگە ق.مىرزا-ءاليدىڭ، ە.راحماديەۆتىڭ، ءمادينا مارقۇمنىڭ مەن تۋرالى ايتقان سوزدەرىن دە كىرگىزدىم.
– ەندى وزىڭىزگە سول كىسىلەردىڭ كوزىمەن ءبىر قاراساڭىز… ياعني ءسىز تۋرالى ولار قانداي پىكىردە ەكەن؟
– مىسالى، قادىر اعا: «بۇرىنعى اقان سەرىلەر، ءبىرجان سالدار قانداي جان-جاقتى بولسا، بۇگىندە ورتامىزدا جۇرگەن وسى قىزىمىز دا انشىلىك پەن كۇيشىلىكتى، كومپوزيتورلىقتى قاتار ۇستاپ جۇرگەن ارۋ ەكەن»، – دەپ ءسۇيسىنىسىن بىلدىرەدى. قۇدايعا شۇكىر، اندەرىم تۋرالى جۇرتتىڭ پىكىرى جامان ەمەس. «ساعىندىم، ساعىم جىلداردى» تۇمانباي اعا «كلاسسيكا» دەپ باعالاسا، فاريزا اپامىز ءتىپتى: «بۇل – قازىرگى زاماننىڭ گيمنى»، – دەپ ايتقان.
نەگىزى، ءبىزدىڭ جۋرناليستەر باسىن اشىپ جازا الماي ءجۇر، سەبەبى ءان جازسام دا، كۇي شىعارسام دا، مەنىكى جاي اۋەسقويلىق ەمەس، مەن – كاسىبي دومبىراشىمىن، كونسەرۆاتوريا بىتىرگەنمىن. مىسالى، «جاساي بەر، قازاقستان» دەگەن كۇيىم «قازاقستان» تەلەارناسىنىڭ تاڭەرتەڭگىلىك باعدارلاماسىنىڭ بەتاشارىنا اينالدى. كاسىبي جاۋاپكەرشىلىكپەن قارايتىندىقتان، شىعارمالارىمدى كەز كەلگەن ادامعا قالاي بولسا، سولاي بەرە سالمايمىن. ءان دە ءبىر اق قۇس قوي… قاشان قاناتتانىپ ۇشىپ شىققانشا باس-كوز بولىپ، ماپەلەپ، انشىلەردىڭ جاندارىندا جۇرەمىن.
– انشىلەر بارلىق ءانىڭىزدى ءوز رۇقساتىڭىزبەن عانا ورىنداي ما؟
– وكىنىشكە قاراي، سۇراماي ايتا بەرەتىندەر دە كەزدەسەدى. مىسالى، وسى «ساعىندىم، ساعىم جىلداردى» دۋەت بولىپ تا، تريو بولىپ تا ايتىپ جۇرگەندەر بار. مەيلى، سۇراماسا، سۇراماي-اق قويسىن. بىراق ءانىن نەمەسە ءسوزىن بۇزىپ ايتاتىندارى جامان. ءوز جۇرەگىمنەن شىققان دۇنيە بولعاننان كەيىن ونىڭ جاڭىلىس ايتىلعان ءاربىر نوتاسى، ءاربىر ءيىرىم-قايىرىمى ءۇشىن، ارينە، مەنىڭ جانىم اۋىرادى.
– دەگەنمەن سوڭعى ۋاقىتتا جازىلعان دۇنيەلەرىڭىز الدىڭعى اندەرىڭىزدىڭ دەڭگەيىنەن كورىنىپ جۇرمەگەن ءتارىزدى. ءوزىڭىز قالاي ويلايسىز؟
– بۇل ەندى ءاننىڭ ورىنداۋشىلارىنا، سولاردىڭ الىپ شىعا الۋىنا دا بايلانىستى. ءبىراز اندەرىمدى «كليپ ءتۇسىرىپ الىپ، ءبىر-اق تاراتايىن» دەپ ءوزىم ۇستاپ وتىرمىن، ەندى ءبىرازىنا ارانجيروۆكا جاسالماي جاتىر. كەيدە كوڭىلىمنەن شىعاتىنداي ءانشى تاپپاي قالاتىنىم دا بار. ويتكەنى كوپشىلىگىنىڭ سارىنى بىردەي بولىپ كەتتى. سوڭعى ۋاقىتتا بايقاسام، قازىرگى ايتىلىپ جۇرگەن اندەردىڭ كوبى وزبەكتىڭ، شىعىستىڭ اۋەنىنە جاقىن بولىپ كەلەدى ەكەن. سوعان قاراپ ويلانىپ قالدىم. سەبەبى تويعا باراتىن دا، سونى تىڭدايتىن دا – حالىق. ال ەندى سوعان قۇلاعى ۇيرەنگەن جۇرتتىڭ قازاقى ءان-اۋەندەردى قابىلداۋى قالاي بولادى؟ نەگىزى، وسى ماسەلە دەندەپ كەتپەۋ ءۇشىن قازاقى ءيىسى اڭقىپ تۇراتىن ءان-اۋەندەردى مەيلىنشە كوبەيتۋىمىز كەرەك.
روزا قاراەۆا،
«الاش ايناسى».
