12 ءساۋىر – دۇنيەجۇزىلىك اۆياتسيا جانە عارىشكەرلەر كۇنى. وسى كۇندە ادامزات العاش رەت جەر اتموسفەراسىنان شىعىپ، عارىشتى باعىندىرۋدى باستادى، دەپ حابارلايدى "ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى.
عارىشقا جول بايقوڭىردان باستالعان
1955 جىلى كسرو-دا العاشقى بالليستيكالىق زىمىرانداردى سىناقتان وتكىزۋ ءۇشىن قولايلى ورىن ىزدەلدى. تاڭداۋ قازاقستاننىڭ قىزىلوردا وبلىسىنا ءتۇستى. سەبەبى بۇل ايماق كەڭ، ادام از قونىستانعان جانە كليماتتىق جاعدايلارى ءتيىمدى ەدى.
1957 جىلى 4 قازاندا بايقوڭىردان العاشقى جاساندى جەر سەرىگى – "سپۋتنيك-1" ۇشىرىلدى. ال 1961 جىلى 12 ساۋىردە وسى جەردەن يۋري گاگارين العاش بولىپ عارىشقا اتتاندى.
بۇگىنگى بايقوڭىر
قازىرگى تاڭدا بايقوڭىر – 15 ۇشىرۋ كەشەنى بار، عارىشقا ءتۇرلى زىمىراندار ۇشىرۋعا قابىلەتتى الەمدەگى ەڭ ءىرى عارىش ايلاعى. مۇندا "سويۋز", "پروتون", "زەنيت", "تسيكلون" سەكىلدى زىمىراندار مەن "لۋنا", "مارس" سياقتى اۆتوماتتى ستانتسيالار ۇشىرىلعان.
2025 جىلدىڭ 8 ساۋىرىندە بايقوڭىردان سوڭعى رەت "سويۋز مس-27" كەمەسى ۇشىرىلدى. ونىڭ بورتىندا رەسەيلىك عارىشكەرلەر سەرگەي رىجيكوۆ پەن الەكسەي زۋبريتسكي جانە NASA استروناۆتى دجوناتان كيم بار. ولار حالىقارالىق عارىش ستانتسياسىنا بەت العان.
قازاقستاندىق عارىشكەرلەر
1991 جىلى 2 قازاندا توقتار اۋباكىروۆ عارىشقا العاش ۇشقان قازاقستاندىق بولدى. ال 1994–2001 جىلدار ارالىعىندا تالعات مۇساباەۆ ءۇش مارتە عارىشقا ۇشىپ، اشىق عارىشتا ەڭ ۇزاق بولعانى ءۇشىن گيننەستىڭ رەكوردتار كىتابىنا ەندى. 2015 جىلى 2 قىركۇيەكتە ايدىن ايىمبەتوۆ عارىشقا ۇشىپ، 10 كۇن بويى حعس-تا جۇمىس ىستەدى.
