قازىرگى زاماندا سمارتفوندار مەن باسقا دا گادجەتتەر ءبىزدىڭ ءومىرىمىزدىڭ ماڭىزدى بولشەگىنە اينالدى. تاڭەرتەڭ ويانعاننان باستاپ، تۇنگى ۇيقىعا جاتقانعا دەيىنگى ۋاقىتتا گادجەتتەردى قولدانۋ – قالىپتى جاعداي. الايدا، ولاردىڭ شەكتەن تىس قولدانىلۋى تاۋەلدىلىككە اينالىپ، دەنساۋلىق پەن الەۋمەتتىك ومىرگە كەرى اسەرىن تيگىزۋى مۇمكىن.
قازاقستاندا جۇرگىزىلگەن زەرتتەۋلەر بويىنشا، ەلىمىزدەگى جاستاردىڭ شامامەن 80%-ى گادجەتتەردى كۇنىنە 5 ساعاتتان ارتىق قولدانادى. سمارتفوندارعا دەگەن وسىنداي تاۋەلدىلىك اسىرەسە جاسوسپىرىمدەر مەن جاستار اراسىندا كەڭىنەن تارالعان. ولاردىڭ كوپشىلىگى الەۋمەتتىك جەلىلەردە، ويىنداردا نەمەسە ءتۇرلى قوسىمشالاردا ۋاقىتتارىن وتكىزەدى. بۇل، ءبىر جاعىنان، تەحنولوگيالىق جەتىستىكتەردىڭ يگىلىگى بولعانىمەن، ەكىنشى جاعىنان، شەكتەن تىس قولدانىلسا، قاۋىپتى جاعدايعا اكەلەدى.
گادجەتكە تاۋەلدىلىكتىڭ بەلگىلەرى ادام ءومىرىنىڭ بارلىق سالاسىندا كورىنىس تابادى. ەڭ الدىمەن، ۋاقىتتى ءتيىمدى جوسپارلاۋ قابىلەتى جوعالادى. كوپ ادامدار گادجەتتەردى قولدانا وتىرىپ، ۋاقىتتىڭ قالاي ءوتىپ كەتكەنىن بايقاماي قالادى. اسىرەسە، الەۋمەتتىك جەلىلەردە "5 مينۋتقا عانا كىرىپ شىعامىن" دەگەن وي بىرنەشە ساعاتقا سوزىلىپ كەتەدى. بۇل ۋاقىتتىڭ بوسقا كەتۋىنە عانا ەمەس، ماڭىزدى ىستەردىڭ كەشىگۋىنە، ەڭبەك ونىمدىلىگىنىڭ تومەندەۋىنە جانە ءومىردىڭ وزگە قىرلارىنان قول ۇزۋگە اكەلەدى.
دەنساۋلىققا تيگىزەر زيانى دا وراسان زور. كوپ ۋاقىت سمارتفون نەمەسە پلانشەت الدىندا وتىرۋ كوزدىڭ كورۋ قابىلەتىنىڭ ناشارلاۋىنا، مويىن مەن ومىرتقا اۋرۋلارىنا، ۇيقىنىڭ بۇزىلۋىنا سەبەپ بولادى. دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمىنىڭ مالىمەتتەرى بويىنشا، گادجەتتەردى شەكتەن تىس قولدانۋ ۇيقىسىزدىقتىڭ، كۇيزەلىستىڭ جانە مازاسىزدىقتىڭ باستى سەبەپتەرىنىڭ ءبىرى. كوپتەگەن جاستار سمارتفونعا دەگەن تاۋەلدىلىكتىڭ سالدارىنان تۇندە تولىققاندى ۇيىقتاماي، دەنە بەلسەندىلىگىن ازايتىپ جاتادى. پسيحولوگيالىق تۇرعىدان دا گادجەتتەرگە تاۋەلدىلىك ادامنىڭ الەۋمەتتىك بايلانىستارىن شەكتەيدى. ۆيرتۋالدى الەمگە تەرەڭ ەنىپ كەتكەن جاستار شىنايى قارىم-قاتىناستاردى ۇمىتىپ، اينالاسىنداعى ادامدارمەن بايلانىس ورناتۋ قابىلەتىنەن ايىرىلۋى مۇمكىن. تەحنولوگيالار ءبىزدى ءبىر-بىرىمىزگە جاقىنداستىرعانداي كورىنگەنىمەن، شىنايى ومىردەگى قاتىناستاردى السىرەتىپ، جالعىزدىق سەزىمىن كۇشەيتەدى.
قازاقستاندا بۇل ماسەلەگە قاتىستى شارالار ەندى-ەندى قولعا الىنىپ جاتىر. اتا-انالار مەن مەكتەپتەر بالالاردىڭ گادجەتتەرگە دەگەن تاۋەلدىلىگىن قاداعالاپ، ولاردى سانالى قولدانۋدى ۇيرەتۋ ماڭىزدى. جاستاردى سپورت، ونەر جانە باسقا دا پايدالى ءىس-شارالارعا تارتۋ ارقىلى ولاردىڭ سمارتفونعا دەگەن تاۋەلدىلىگىن ازايتۋعا بولادى. سونىمەن قاتار، گادجەتتەردى قولدانۋدىڭ زيانى تۋرالى اقپاراتتىق كامپانيالار ۇيىمداستىرۋ قاجەت.
گادجەتتەردەن باس تارتۋ نەمەسە شەكتەۋ – وڭاي شارۋا ەمەس، بىراق بۇل قادام ءار ادامنىڭ دەنساۋلىعى مەن ءومىر ساپاسىن جاقسارتۋعا باعىتتالعان. گادجەتتەردى سانالى تۇردە قولدانۋ ارقىلى ۋاقىتتى ۇنەمدەپ، ءوز ءومىرىمىزدى ءتيىمدى ءارى تولىققاندى وتكىزۋگە مۇمكىندىك بار.
قازىرگى تەحنولوگيالىق زاماندا گادجەتتەرسىز ءومىر ءسۇرۋ مۇمكىن ەمەس، بىراق ولاردىڭ شەكتەۋسىز قولدانىلۋى دەنساۋلىق پەن ءومىر ساپاسىنا ەلەۋلى قاۋىپ توندىرەدى. سوندىقتان گادجەتتەردى پايدالانۋ مادەنيەتىن قالىپتاستىرىپ، وزىمىزگە جانە جاقىندارىمىزعا جاۋاپكەرشىلىكپەن قاراعانىمىز ءجون.
