جىلدا ناۋرىز مەرەكەسىنىڭ قارساڭىندا سپورتتىڭ ءار تۇرىنەن ۇلىستىڭ ۇلى كۇنىنە ارنالعان تۋرنيرلەر كوبەيىپ كەتەدى. رەسپۋبليكالىق كولەمدەگى تاەكۆوندو، فۋتبول دودالارىن ايتپاعاننىڭ وزىندە اۋىل-ايماقتاردىڭ وزدەرىندە دە وسىنداي تۋرنيرلەر كوپتەپ وتكىزىلىپ جاتادى. البەتتە، بۇعان قارسى شىققالى وتىرعان جوقپىز. دەگەنمەن وزدەرىڭىز ويلاڭىزدارشى، اتام قازاق ۇلىستىڭ ۇلى كۇنىن وسىنداي سپورت تۇرلەرىمەن قارسى العان با؟ نەگە وسى اتاۋلى مەيرامدى پايدالانىپ، ءوزىمىزدىڭ ۇلتتىق ويىندارىمىزدى ۇلىقتاپ قالماسقا؟قازاقتىڭ ءتول سپورت تۇرلەرى وتە كوپ. ءسىز بەن ءبىزدىڭ بىلەتىنىمىز سولاردىڭ از بولىگى عانا. ال تۋريزم جانە سپورت اكادەمياسىنىڭ ۆيتسە-پرەزيدەنتى ەلەمەس ءالىمحانۇلى بىزدە ۇلتتىق سپورتىمىزدىڭ ءتۇرى 350-دەن اساتىنىن ايتىپ، دالەلدەپ باعۋدا. الايدا بۇل دا ناقتى تسيفر ەمەس.
حالىقتىڭ اراسىندا ءالى انىقتالماعان سپورت تۇرلەرى وتە كوپ. سونىڭ بارلىعىن قايتا جانداندىرىپ، مەملەكەتتىك دەڭگەيدە قولعا الار بولساق، بولاشاقتا سولاردىڭ ءبىرازىن وليمپيادالىق ويىنداردىڭ باعدارلاماسىنا قوسۋعا بولار ەدى. «ناۋرىز مەيرامىنا وراي» دەيمىز دە، فۋتبولدان دا، تاەكۆوندودان دا، بوكستان دا بەي-بەرەكەت دودالار وتكىزەمىز. سپورتتىڭ بۇل ءتۇرلەرى بىزدە شەتقاقپاي كورىپ وتىرعان جوق. فۋتبول، باسكەتبول سىندى ويىنداردىڭ قازاققا وكپەسى جوق تا شىعار. بۇل ويىنداردان تۋرنيرلەردى باسقا ۋاقىتتاردا دا وتكىزۋگە بولادى. ال ۇلىستىڭ ۇلى كۇنىندە، كەرىسىنشە، ۇلتتىق ويىندارىمىزدى ۇلىقتاعانىمىز ابزال ەدى. ماسەلەن، بىلتىر ناۋرىز مەرەكەسىنە وراي، ءوز اكادەميامىزدا بەس تاس ويىنىنان تۋرنير وتكىزدىك. وكىنىشتىسى، ەرەجەسىن بىلەتىندەر وتە از بولدى. جاستاردىڭ دەنى ونىڭ قانداي ويىن ەكەنىن دە بىلمەيدى. سول كەزدە جۇلدەلەردى موڭعوليا مەن قىتايدان كەلگەن قانداستارىمىز يەلەنگەن. ال بەس تاستىڭ دەنساۋلىققا پايدالى ەكەندىگىنە كورەيالىق ماماندار وسىدان بىرنەشە جىل بۇرىن كوز جەتكىزگەن. مىنە، ناۋرىز مەرەكەسىن پايدالانىپ، وسىنداي ۇمىت قالىپ بارا جاتقان ويىندارىمىز بەن سپورت ءتۇرلەرىمىزدى ناسيحاتتاپ قالۋىمىز كەرەك. ءماسەلەن، اتام قازاق ۇلىستىڭ ۇلى كۇنىندە جاي عانا ات جارىستارىن وتكىزىپ قويماعان. تۇلپارلارىن ساندەپ، سالتاناتتىق پاراد سەكىلدى شارالار ۇيىمداستىرعان.
جاستار قىز بەن جىگىتتەر اراسىندا اقسۇيەك، التىباقان، قىز قۋ سەكىلدى ويىنداردى وتكىزگەن. قازىر بۇلار مۇلدەم وتكىزىلمەيدى»، – دەدى قىنجىلا سويلەگەن ەلەمەس ءالىمحانۇلى.
راسىندا، نەلىكتەن فۋتبول، تەننيس، تاەكۆوندو سىندى سپورت تۇرلەرىنەن تۋرنيرلەر ءوتكىزگەنشە، ناۋرىز مەيرامىندا ءوزىمىزدىڭ ءتول سپورت تۇرلەرىمىزدى ناسيحاتتاماسقا؟! ءماسەلەن، اكىمشىلىكتەر، قوعامدىق قوزعالىستار ۇلىستىڭ ۇلى كۇنىندە قازاق كۇرەسىنەن، توعىزقۇمالاقتان، ارقان تارتىس، تەڭگە ءىلۋ سەكىلدى سپورت تۇرلەرىنەن تۋرنيرلەر ءوتكىزسە، تۇركى حالقىنا ورتاق بۇل مەيرامعا ءوزىندىك ءبىر ءار بەرەر ەدى عوي. ال بابالارىمىزدىڭ ەڭ سۇيىكتى ويىندارىنىڭ ءبىرى اۋدارىسپاق شە؟ ونىڭ جاپون سۋموسىنان قاي جەرى كەم؟
– جاپوندار سول سۋموسىن وليمپيادا ويىندارىنىڭ باعدارلاماسىنا ەنگىزۋگە بار كۇشىن سالىپ جاتىر. جاقىن ۋاقىتتا ماقساتتارىنا جەتەدى دە. ال سول سۋمودان ءبىزدىڭ قازاق كۇرەسىمىز نەمەسە اۋدارىسپاعىمىز الدەقايدا قىزىق ەمەس پە؟! – دەپ ويىن بىلدىرگەن حالىقارالىق «الاش» سىيلىعىنىڭ يەگەرى، قازاقتىڭ سالت-داستۇرلەرىن زەرتتەۋشى كادىربەك سەگىزباي اڭگىمەسىن بىلاي جالعاستىردى:
— سۋمونىڭ ماقساتى – قارسىلاسىن شەڭبەردەن شىعارىپ تاستاۋ. ال اۋدارىسپاقتا بىلەكتىلەر ءبىر-ءبىرىن اتتان اۋدارىپ جىبەرۋگە تىرىسادى. ەندى بۇل ەكى سپورت ءتۇرىنىڭ قايسىسى قىزىق ەكەنىن ءوزدەرىڭىز سومداي بەرىڭىزدەر. ەگەر وسىنداي ۇلتتىق سپورت تۇرلەرىمىزدى ۇلىستىڭ ۇلى كۇنىندە بارىنشا ۇلىقتاساق، وندا ناۋرىز مەرەكەسىنىڭ ناعىز ءيىسى سەزىلىپ تۇرار ەدى. سونداي-اق بۇگىندە ناۋرىز مەرەكەسىن جابىق عيماراتتىڭ ىشىندە تويلاۋ داستۇرگە اينالىپ بارادى. ال بابالارىمىز بۇل مەرەكەنى جابىق كەشەندە وتكىزبەگەن. جازىق دالادا تويلاپ، ءارتۇرلى سپورت تۇرلەرىنەن دودالار ۇيىمداستىرعان. ءالبەتتە، اۋا رايىنىڭ قولايسىزدىعىن سىلتاۋ ەتۋگە بولاتىن شىعار. بىراق ەسىمدە، بالا كەزىمىزدە ءبىزدىڭ شىعىستا كۇن سۋىق، جەر قارلى بولسا دا ناۋرىز مەرەكەسىن دالادا تويلايتىن. شانا جارىستارىنان باسەكەلەر وتكىزەتىن. قار ۇستىندە وينالاتىن باسقا دا ۇلتتىق ويىندارىمىز از ەمەس. تاعى ءبىر ايتارىم، سەگىز سەرى دەگەن بولعان ەكەن. جانىندا 365 سەرىسى بولعان دەسەدى. ولار اۋىل-اۋىلداردى ارالاپ، ساۋىق-سايران قۇرعان كەزدە كەز كەلگەن مەيرامىڭ تويعا اينالاتىن. بۇگىندە دە وسىنداي سەگىز سەرى سەكىلدى سەرىلەر كەرەك. ناۋرىز مەرەكەسىندە ءانشى، سپورتشى، ونەرپاز سەكىلدى جۇلدىزداردان سونداي توپتار قۇراپ، اۋىل-ايماقتاردا گاسترول جاساسا، ول جاقتا بۇل توپتار سپورتتىق شارالار ءوتكىزىپ، سالتانات قۇرسا، حالىقتىڭ ەسىنەن كەتپەس مەيرام بولار ەدى.
ەرعالي مۋحيدەنوۆ، قازاقتىڭ تۋريزم جانە سپورت اكادەمياسى ۇلتتىق سپورت تۇرلەرى كافەدراسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى:
– قازاقتىڭ كەز كەلگەن ءتول سپورت تۇرلەرىن ناۋرىز مەرەكەسىندە ءوتكىزە بەرۋ كەرەك. الەمدىك ويىندار ونسىز دا ەلىمىزدە كەڭىنەن قانات جايىپ الدى عوي. ال بۇل مەيرامدا الدىمەن ءوزىمىزدىڭ ۇلتتىق ويىندارىمىزدى ۇلىقتاپ، سودان كەيىن عانا باسقا سپورت ءتۇرلەرىنەن جارىستار ءوتكىزۋىمىز قاجەت. قازىر ەلىمىزدە ۇلتتىق ويىنداردى دامىتۋ مىقتاپ قولعا الىنعانىمەن، جاعدايى ءالى دە ءماز ەمەس. ۇلتتىق ويىندارىمىزدىڭ بارشا قازاققا كەڭىنەن جايىلۋىنا وسى ۇلىستىڭ ۇلى كۇنى سەبەپشى بولسا، مەن قۋانار ەدىم.
ءازيز ءجۇمادىل، «الاش ايناسى».
