ەلىمىزدە رەسپۋبليكا كۇنى ۇلتتىق مەرەكە رەتىندە اتاپ ءوتىلىپ كەلە جاتقان جىلداردان بەرى بىرقاتار جاڭا داستۇرلەر قالىپتاسۋدا. ولاردىڭ ءبىرى – كاسىبي مەرەكەلەردە ءتۇرلى سالا ماماندارىنا مەملەكەتتىك ناگرادالار تابىستاۋ. بۇل تاجىريبە ەڭبەك ادامدارىنىڭ مارتەبەسىن كوتەرۋ جانە ولاردىڭ قوعامداعى ۇلەسىن مويىنداۋ ماقساتىندا ەنگىزىلدى.
دەگەنمەن، كەيبىر ازاماتتار سوڭعى جىلدارى ماراپاتتاردىڭ تىم كوپ بەرىلىپ جاتقانىن العا تارتىپ، سىن پىكىر بىلدىرۋدە. «Qazaqstan» تەلەارناسىنىڭ «باس تاقىرىپ» باعدارلاماسىنا سۇحبات بەرگەن مەملەكەتتىك كەڭەسشى ەرلان قارين ءتۇرلى ساۋالدارعا جاۋاپ بەردى.
پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆ ەڭبەك ادامىنىڭ بەدەلىن ارتتىرۋدىڭ ماڭىزدىلىعىن بىرنەشە رەت اتاپ ءوتتى. ونىڭ ايتۋىنشا، مەملەكەتتىك ناگرادالار ارقىلى قوعامدا ەڭبەكقورلىق پەن كاسىبيلىككە دەگەن قۇرمەت قالىپتاسادى. بيىلعى ماراپاتتاردىڭ ءبىر ەرەكشەلىگى – كاسىبي مەرەكەلەردى جوعارى دەڭگەيدە اتاپ ءوتۋ ءداستۇرىنىڭ باستالۋى.
«بيىل ءبىز كاسىبي مەرەكەلەردى جوعارى دەڭگەيدە اتاپ ءوتۋدى داستۇرگە ەنگىزدىك. وزدەرىڭىز بايقاعان بولارسىزدار، بيىلدان باستاپ ونەر قايراتكەرلەرىنىڭ، جۋرناليستەردىڭ، كەنشىلەر مەن مۇنايشىلاردىڭ جانە ۇستازداردىڭ كاسىبي مەرەكەسىندە وسى ماماندىق يەلەرىنىڭ ەڭ ۇزدىكتەرىن اقوردادا رەسمي تۇردە قابىلداپ، پرەزيدەنت ءوز قولىمەن ولارعا مەملەكەتتىك ناگرادالار تاپسىرعان بولاتىن. سىرتتان «وسىنداي جيىلەپ كەتتى» دەگەن پىكىر قالىپتاسۋى مۇمكىن. شىن مانىندە ولاي ەمەس. بۇل جەردەگى باستى ماقسات – پرەزيدەنتىمىز قاسىم-جومارت كەمەلۇلى توقاەۆتىڭ بۇرىننان ايتىپ جۇرگەن «ەڭبەك ادامدارىنىڭ مارتەبەسىن ارتتىرۋ، ەڭ ءبىرىنشى ەڭبەك ادامدارىنا لايىقتى قۇرمەت كورسەتۋ. نەگىزگى ماقسات – مەملەكەتتىك ناگرادالار تاپسىرۋدا قاراپايىم ەڭبەك ادامدارىنىڭ مارتەبەسىن ارتتىرۋ، ولارعا قۇرمەت كورسەتۋ.» - دەدى ەرلان قارين.
وسى ورايدا مەملەكەتتىك كەڭەسشى بيىل ماراپات يە بولعانداردىڭ قاتارىندا ءتۇرلى سالالارداعى ەڭبەك ديناستيالارىنىڭ وكىلدەرى بولعانىنا اسا نازار اۋداردى. مىسالى، رەسپۋبليكا كۇنىندە مەملەكەتتىك ناگرادالار تاپسىرىلعانداردىڭ قاتارىندا 450-گە جۋىعى ءارتۇرلى وندىرىستە، زاۋىتتا، فابريكادا، كاسىپورىنداردا جۇمىس ىستەپ جۇرگەن قاراپايىم جۇمىسشى ماماندار. ودان باسقا 100-دەن اسا مۇعالىم، عىلىم، سالاسىنىڭ وكىلدەرى بار:
«بيىل اقورداعا شاقىرىلىپ، ماراپات تاپسىرىلعانداردىڭ قاتارىندا تەمىرجول سالاسىنداعى ءوتىلى 800 جىلدان اساتىن ەڭبەك ديناستياسىنىڭ وكىلدەرى بولدى. ۇستازدار كۇنىندە مەملەكەت باسشىسى ەلىمىزدەگى ۇزدىك ۇستازداردى ارنايى شاقىرىپ، «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن ۇستازى» دەگەن اتاقتى ءوز قولىمەن تاپسىرعان بولاتىن. بۇل دا قوعامدا ۇستازداردىڭ، مۇعالىمدەردىڭ ابىرويىن، مارتەبەسىن ارتتىرۋ ماقساتىندا جاسالىپ وتىر».
كەيبىر سىنشىلار ماراپاتتاردىڭ تىم كوپ ەكەنىن ايتىپ جاتسا دا، بۇل ماراپاتتار جۇمىسشىلار مەن قاراپايىم ەڭبەك ادامدارىنىڭ ەڭبەگىن ەلەۋ ماقساتىنا نەگىزدەلگەن.
مەملەكەتتىك ماراپاتتاردىڭ ءجيى بەرىلۋى، ەڭ الدىمەن، ەڭبەككە قۇرمەت كورسەتۋ جانە قوعامداعى ماڭىزدى ماماندىقتاردىڭ ءرولىن ارتتىرۋ ءۇشىن جاسالىپ وتىر. بۇل شارالار ماراپات يەلەرىن ىنتالاندىرۋمەن قاتار، جالپى قوعامنىڭ قۇندىلىقتارىنا وڭ اسەر ەتەدى. الايدا، مۇنداي ماراپاتتاردىڭ ءادىل ءارى نەگىزدى بەرىلۋىن باقىلاۋ ماڭىزدى، سەبەبى قوعامنىڭ سەنىمى – ەڭ باستى فاكتور.
