قر پرەزيدەنتى جولداۋىنىڭ تولىق نۇسقاسى

3307
Adyrna.kz Telegram

مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ پارلامەنت پالاتالارىنىڭ بىرلەسكەن وتىرىسىندا قازاقستان حالقىنا جولداۋىن جاريالادى.

 

سىندارلى قوعامدىق ديالوگ – قازاقستاننىڭ تۇراقتىلىعى مەن وركەندەۋىنىڭ نەگىزى

قۇرمەتتى وتانداستار!

قۇرمەتتى دەپۋتاتتار، ۇكىمەت مۇشەلەرى!

بارشاڭىزدى جاڭا پارلامەنتتىك ماۋسىمنىڭ باستالۋىمەن قۇتتىقتايمىن!

ءبىز ەلىمىزدىڭ جاڭا تاريحىنداعى ماڭىزدى بەلەسكە جاقىنداپ كەلەمىز. وتىز جىلعا جۋىق ۋاقىت بۇرىن حالقىمىز ءوزىنىڭ تاۋەلسىزدىگىن جاريالاپ، بابالارىمىزدىڭ عاسىرلار بويى اڭساعان ارمانىن ورىندادى. وسى ۋاقىت ىشىندە قازاقستاننىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى – ەلباسى نۇرسۇلتان ءابىشۇلى نازارباەۆتىڭ باسشىلىعىمەن ەلىمىز الەمدەگى بەدەلدى ءارى ورنىقتى مەملەكەتكە اينالدى. باياندى بىرلىگىمىزدىڭ ارقاسىندا تاۋەلسىزدىگىمىزدى نىعايتىپ، حالقىمىزدىڭ جاعدايىن جاقسارتۋعا جول اشتىق. بۇل جاسامپازدىق پەن ىلگەرىلەۋ، بەيبىتشىلىك پەن كەلىسىم كەزەڭى بولدى. ەلىمىزدىڭ دامۋ جولىن بۇكىل الەم مويىنداپ، قازاقستاندىق، ياعني  نازارباەۆ مودەلى دەپ اتادى. قازىر بىزگە تاۋەلسىزدىكتىڭ جەتىستىكتەرىن ەسەلەپ، ەلىمىزدى دامۋدىڭ جاڭا ساپالى كەزەڭىنە شىعارۋ مۇمكىندىگى بەرىلىپ وتىر. ءبىز بۇعان ەلباسى ساياساتىنىڭ ساباقتاستىعىن ساقتاپ، جۇيەلى رەفورمالار جۇرگىزۋ ارقىلى قول جەتكىزە الامىز. وزدەرىڭىزگە بەلگىلى، وسىنىڭ ءبارى مەنىڭ سايلاۋ الدىنداعى باعدارلامامنىڭ نەگىزى بولدى. قازىر مەملەكەتتىك ورگاندار ونى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن ءتيىستى جۇمىستار جۇرگىزۋدە. مەن حالىققا بەرگەن ۋادەلەرىمدى مىندەتتى تۇردە ورىندايمىن.

ۆ ناشەي رابوتە سلەدۋەت يسحوديت يز نەوبحوديموستي پولنوي رەاليزاتسي پياتي ينستيتۋتسيونالنىح رەفورم ي پلانا ناتسي، رازرابوتاننىح ەلباسى. سلەدۋەت ۆوزوبنوۆيت رابوتۋ سوزداننوي يم ناتسيونالنوي كوميسسي پو مودەرنيزاتسي. دالەە حوتەل بى ۆىسكازات سۆوي سووبراجەنيا پو رەاليزاتسي ناشيح وبششيح زاداچ، ۆ چاستنوستي، موەي پرەدۆىبورنوي پلاتفورمى.

ءى. سوۆرەمەننوە ەففەكتيۆنوە گوسۋدارستۆو. وبەششاننايا منوي پوليتيچەسكايا ترانسفورماتسيا بۋدەت پوستەپەننو ي نەۋكلوننو وسۋششەستۆلياتسيا س ۋچەتوم ينتەرەسوۆ ناشەگو گوسۋدارستۆا ي نارودا. ميروۆوي وپىت سۆيدەتەلستۆۋەت و توم، چتو ۆزرىۆنايا، بەسسيستەمنايا پوليتيچەسكايا ليبەراليزاتسيا پريۆوديت ك دەستابيليزاتسي ۆنۋتريپوليتيچەسكوي سيتۋاتسي ي داجە ك پوتەرە گوسۋدارستۆەننوستي. پوەتومۋ مى بۋدەم وسۋششەستۆليات پوليتيچەسكيە رەفورمى بەز «زابەگانيا ۆپەرەد»، نو پوسلەدوۆاتەلنو، ناستويچيۆو ي پرودۋماننو. ناش فۋندامەنتالنىي پرينتسيپ: ۋسپەشنىە ەكونوميچەسكيە رەفورمى ۋجەنەۆوزموجنى بەز مودەرنيزاتسي وبششەستۆەننو-پوليتيچەسكوي جيزني سترانى. «سيلنىي پرەزيدەنت – ۆلياتەلنىي پارلامەنت – پودوتچەتنوە پراۆيتەلستۆو». ەتو ەششە نە سۆەرشيۆشيسيا فاكت، ا تسەل، ك كوتوروي مى دولجنى دۆيگاتسيا ۋسكورەننىمي تەمپامي. ەتا فورمۋلا پوليتيچەسكوي سيستەمى ياۆلياەتسيا وسنوۆوي ستابيلنوستي گوسۋدارستۆا. ناشا وبششايا زاداچا – ۆوپلوتيت ۆ جيزن كونتسەپتسيۋ «سلىشاششەگو گوسۋدارستۆا»، كوتوروە وپەراتيۆنو ي ەففەكتيۆنو رەاگيرۋەت نا ۆسە كونسترۋكتيۆنىە زاپروسى گراجدان. تولكو پۋتەم پوستوياننوگو ديالوگاۆلاستي ي وبششەستۆا موجنو پوسترويت گارمونيچنوە گوسۋدارستۆو، ۆستروەننوە ۆ كونتەكست سوۆرەمەننوي گەوپوليتيكي. پوەتومۋ نەوبحوديمو پوددەرجيۆات ي ۋكرەپليات گراجدانسكوە وبششەستۆو، ۆوۆلەكات ەگو ۆ وبسۋجدەنيە نايبولەە اكتۋالنىح وبششەگوسۋدارستۆەننىح زاداچ س تسەليۋ يح رەشەنيا. يمەننو دليا ەتوگو سوزدان پرەدستاۆيتەلنىي پو سۆوەمۋ سوستاۆۋ ناتسيونالنىي سوۆەت وبششەستۆەننوگو دوۆەريا، كوتورىي بۋدەت رابوتات پو روتاتسيوننومۋ پرينتسيپۋ.  ۆ بليجايشەە ۆرەميا ۆسەم نام پرەدستويت وسۋششەستۆيت سلەدۋيۋششيە مەرى. پەرۆوە. پرودولجيت پروتسەسس پارتينوگو سترويتەلستۆا. پارتيا «Nur Otan»، بلاگوداريا ناشەمۋ ليدەرۋ ي ەە پرەدسەداتەليۋ نۋرسۋلتانۋ ابيشەۆيچۋ نازارباەۆۋ، پوسلەدوۆاتەلنو ۆىپولنياەت نەلەگكۋيۋ ي وتۆەتستۆەننۋيۋ ميسسيۋ ۆەدۋششەي پوليتيچەسكوي سيلى سترانى. مى دولجنى سوترۋدنيچات ي س درۋگيمي پوليتيچەسكيمي پارتيامي ي دۆيجەنيامي، پروۆودياششيمي كونسترۋكتيۆنۋيۋ پوليتيكۋ نا بلاگو وبششەستۆا. وسنوۆنىە پروبلەمى، ۆولنۋيۋششيە ناشە وبششەستۆو، دولجنى وبسۋجداتسيا ي ناحوديت سۆويو رەشەنيە يمەننو ۆ پارلامەنتە ي ۆ رامكاح گراجدانسكوگو ديالوگا، نو نە نا ۋليتساح. دەپۋتاتى موگۋت ي دولجنى پولزوۆاتسيا سۆويمي زاكوننىمي پراۆامي، ۆ توم چيسلە ناپراۆليايا زاپروسى ۆ پراۆيتەلستۆو پو زلوبودنەۆنىم پروبلەمام ي ترەبۋيا وت نەگو پرينياتيا كونكرەتنىح مەر. ۆ تو جە ۆرەميا وتنوشەنيا مەجدۋ زاكونوداتەلنوي ي يسپولنيتەلنوي ۆلاستيامي دولجنى بىت ۆزايموۋۆاجيتەلنىمي، دەلوۆىمي، بەز يسكۋسستۆەننوي كونفرونتاتسي. كاك گلاۆا گوسۋدارستۆا، ۆيجۋ سۆويۋ زاداچۋ ۆ توم، چتوبى سودەيستۆوۆات رازۆيتيۋ منوگوپارتينوستي،پوليتيچەسكوي كونكۋرەنتسي ي پليۋراليزما منەني ۆ سترانە. ەتو ۆاجنو دليا ستابيلنوستي پوليتيچەسكوي سيستەمى ۆ دولگوسروچنوي پەرسپەكتيۆە. پرەدستوياششيە ۆىبورى ۆ ماجيليس پارلامەنتا ي ماسليحاتى دولجنى سپوسوبستۆوۆات دالنەيشەمۋ رازۆيتيۋ منوگوپارتينوي سيستەمى ۆ سترانە. ۆتوروە. ەففەكتيۆنايا وبراتنايا سۆياز س ناسەلەنيەم. وبششەستۆەننىي ديالوگ، وتكرىتوست، وپەراتيۆنوە رەاگيروۆانيە نا نۋجدى ليۋدەي ياۆليايۋتسيا گلاۆنىمي پريوريتەتامي ۆ دەياتەلنوستي گوسۋدارستۆەننىح ورگانوۆ. ۆ ادمينيستراتسي پرەزيدەنتا سوزدان وتدەل، كوتورىي بۋدەت سلەديت زا كاچەستۆوم راسسموترەنيا گوسورگانامي وبراششەني گراجدان، پرينيمات پو نيم وپەراتيۆنىە مەرى. زاچاستۋيۋ ليۋدي ۆىنۋجدەنى وبراششاتسيا ك پرەزيدەنتۋ ۆسلەدستۆيە «گلۋحوتى» ي زاكرىتوستي چينوۆنيكوۆ ۆ تسەنترە ي نا مەستاح.  نەودنوكراتنىە جالوبى نا نەسپراۆەدليۆوست رەشەني ۆ كاكوي-تو سفەرە وزناچايۋت سيستەمنىە پروبلەمى ۆ كونكرەتنوم گوسورگانە يلي رەگيونە. تەپەر ك ەتومۋ سلەدۋەت وتنوسيتسيا يمەننو تاك، ي پرينيمات سووتۆەتستۆۋيۋششيە رەشەنيا.  س تسەليۋ پوۆىشەنيا ەففەكتيۆنوستي رابوتى گوسسلۋجاششيح نۋجنو پريۆلەچ ۆ يح ريادى پودگوتوۆلەننىە مولودىە كادرى. ۆ تو جە ۆرەميا، ناچينايا س 2020 گودا مى پريستۋپيم ك پوستەپەننومۋ سوكراششەنيۋ چيسلەننوستيگوسۋدارستۆەننىح سلۋجاششيح، ا ۆىسۆوبوديۆشيەسيا سرەدستۆا ناپراۆيم نا ماتەريالنوە ستيمۋليروۆانيە نايبولەە پولەزنىح رابوتنيكوۆ. ك 2024 گودۋ كوليچەستۆو گوسسلۋجاششيح ي رابوتنيكوۆ ناتسكومپاني سلەدۋەت سوكراتيت نا 25 پروتسەنتوۆ. ترەتە. سوۆەرشەنستۆوۆانيە زاكونوداتەلستۆا و ميتينگاح.  سوگلاسنو كونستيتۋتسي ناشي گراجدانە وبلادايۋت پراۆوم سۆوبودنوگو ۆولەيزياۆلەنيا. ەسلي ميرنىە اكتسي نە پرەسلەدۋيۋت تسەل نارۋشەنيا زاكونا ي پوكويا گراجدان، تو نۋجنو يدتي ناۆسترەچۋ ي ۆ ۋستانوۆلەننوم زاكونوم پوريادكە داۆات رازرەشەنيا نا يح پروۆەدەنيە، ۆىدەليات دليا ەتوگو سپەتسيالنىە مەستا. پريچەم، نە نا وكرايناح گورودوۆ. نو ليۋبىە پريزىۆى ك نەكونستيتۋتسيوننىم دەيستۆيام، حۋليگانسكيە اكتسي بۋدۋت پرەسەكاتسيا ۆ رامكاح زاكونا.

ءتورتىنشى. قوعامدىق كەلىسىمدى نىعايتۋ. الەۋمەتتىك جانە ەتنيكالىق توپتار اراسىنداعى كەلىسىم – بۇكىل قوعامنىڭ بىرلەسكەن ەڭبەگىنىڭ ناتيجەسى. وسىعان وراي، ساياسي ۇردىستەردى سارالاپ، بىرلىگىمىزدى نىعايتا ءتۇسۋ ءۇشىن ناقتى شارالار قابىلداۋ كەرەك. قازاق حالقىنىڭ مەملەكەت قۇراۋشى ۇلت رەتىندەگى ءرولىن بەكەمدەپ، ەتنوسارالىق تاتۋلىق پەن دىنارالىق تۇسىنىستىكتى قالىپتاستىرا بەرۋىمىز قاجەت. ءبىزدىڭ ۇستانىمىمىز: ەل بىرلىگى – ونىڭ ارالۋاندىعىندا! ەدينستۆو ناتسي ۆ ەە منوگووبرازي! ەلىمىزدەگى ەتنيكالىق توپتاردىڭ ءتىلى مەن مادەنيەتىن دامىتۋعا جاعداي جاساي بەرەمىز. قازاق ءتىلىنىڭ مەملەكەتتىك ءتىل رەتىندەگى ءرولى كۇشەيىپ، ۇلتارالىق قاتىناس تىلىنە اينالاتىن كەزەڭى كەلەدى دەپ ەسەپتەيمىن. بىراق مۇنداي دارەجەگە جەتۋ ءۇشىن ءبارىمىز داڭعازا جاساماي، جۇمىلا جۇمىس جۇرگىزۋىمىز كەرەك. سونداي-اق، ءتىل ۇلكەن ساياساتتىڭ قۇرالى ەكەنىن دە ۇمىتپاعان ءجون. بەلسەندى ازاماتتىق قوعام قۇرۋ ءۇشىن ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمداردىڭ بەدەلىن ارتتىرۋ قاجەت دەپ سانايمىن. سوندىقتان، جاقىن ارادا ازاماتتىق قوعامدى دامىتۋدىڭ 2025 جىلعا دەيىنگى تۇجىرىمداماسىنازىرلەپ، قابىلداۋىمىز كەرەك. كەلەر جىلى اتالىپ وتەتىن  ماڭىزدى مەرەيتويلار مەن ەلەۋلى وقيعالارعا دايىندىق جۇمىستارى باستالدى. ەندىگى جىلى ءبارىمىز ءال-ءفارابيدىڭ 1150 جىلدىق، اباي قۇنانبايۇلىنىڭ 175 جىلدىقمەرەيتويلارىن اتاپ وتەمىز. مەرەيتوي بارىسىندا ىسىراپشىلدىققا جول بەرمەي، عۇلاما تۇلعالارىمىزدىڭ ەڭبەكتەرىن حالىق اراسىندا دارىپتەۋىمىز كەرەك. سونداي-اق، ەڭ ماڭىزدى مەرەكەگە – تاۋەلسىزدىكتىڭ وتىز جىلدىعىنا بايلانىستى ءتيىستى ءىس-شارالاردى ىسكە اسىرۋىمىز قاجەت. ەل ومىرىندەگى وسىنداي ەلەۋلى وقيعالار جاس ۇرپاقتى ناعىز وتانشىلدىققا تاربيەلەۋگە جول اشادى دەپ سەنەمىن.

وبەسپەچەنيە پراۆ ي بەزوپاسنوست گراجدان.

كليۋچەۆىم فاكتوروم ۋسيلەنيا زاششيتى پراۆ گراجدان ي يح بەزوپاسنوستي ياۆليايۋتسيا گلۋبوكيە رەفورمى سۋدەبنوي ي پراۆووحرانيتەلنوي سيستەم. نەوبحوديمو وسۋششەستۆيت رياد سەرەزنىح مەر پو ۋلۋچشەنيۋ كاچەستۆا سۋدەبنىح رەشەني. پراۆو سۋدي نا ۆىنەسەنيە رەشەنيا، يسحوديا يز زاكونا ي ۆنۋترەننيح ۋبەجدەني، وستاەتسيا نەزىبلەمىم. ودناكو سلەدۋەت پروۆەستي تششاتەلنىي اناليز سۋدەبنىح رەشەني، وبەسپەچيت ەدينووبرازيە سۋدەبنوي پراكتيكي. ۆ پۋبليچنو-پراۆوۆىح سپوراح پري وبجالوۆاني رەشەني ي دەيستۆي ورگانوۆ ۆلاستي گراجدانە زاچاستۋيۋ ناحودياتسيا ۆ نەراۆنىح ۋسلوۆياح. يح ۆوزموجنوستي نەسويزمەريمى س رەسۋرسامي گوساپپاراتا. پوەتومۋ نەوبحوديمو ۆنەدرەنيە ادمينيستراتيۆنوي يۋستيتسي، كاك وسوبوگو مەحانيزما رازرەشەنيا سپوروۆ، نيۆەليرۋيۋششەگو ەتۋ رازنيتسۋ. ۆپرەد پري رازرەشەني سپوروۆ سۋد بۋدەت ۆپراۆە ينيتسيروۆات سبور دوپولنيتەلنىح دوكازاتەلستۆ، وتۆەتستۆەننوست زا سبور كوتورىح، لياجەت نا گوسۋدارستۆەننىي ورگان، ا نە نا گراجدانينا يلي بيزنەس. ۆسە پروتيۆورەچيا ي نەياسنوستي زاكونوداتەلستۆا دولجنى تراكتوۆاتسيا ۆ پولزۋ گراجدان. حوتەل بى تاكجە وستانوۆيتسيا نا سلەدۋيۋششەم ۆاجنوم ۆوپروسە. مى وتوشلي وت چرەزمەرنىح رەپرەسسيۆنىح مەر ي جەستكوي كاراتەلنوي پراكتيكي پراۆوسۋديا. ۆمەستە س تەم ۆ سترانە ۆسە ەششە يمەيۋت مەستو منوگوچيسلەننىە تياجكيە پرەستۋپلەنيا. مى ۋۆلەكليس گۋمانيزاتسيەي زاكونوداتەلستۆا، پري ەتوم ۋپۋستيۆ يز ۆيدۋ وسنوۆوپولاگايۋششيە پراۆا گراجدان. نۋجنو ۆ سروچنوم پوريادكە ۋجەستوچيت ناكازانيە زا سەكسۋالنوە ناسيليە، پەدوفيليۋ، راسپروسترانەنيە ناركوتيكوۆ، تورگوۆليۋ ليۋدمي، بىتوۆوە ناسيليە پروتيۆ جەنششين ي درۋگيە تياجكيە پرەستۋپلەنيا پروتيۆ ليچنوستي، وسوبەننو پروتيۆ دەتەي. ەتو موە پورۋچەنيە پارلامەنتۋ ي پراۆيتەلستۆۋ. نەداۆنيە تراگيچەسكيە سوبىتيا ۆسكرىلي ي پروبلەمۋ براكونەرستۆا، كاك وپاسنەيشەي فورمى ورگانيزوۆاننوي پرەستۋپنوستي. براكونەرى ەكيپيروۆانى، ۆوورۋجەنى، چۋۆستۆۋيۋت سۆويۋ بەزناكازاننوست. تولكو ۆ ەتوم گودۋ وت يح رۋك پوگيبلي دۆا ينسپەكتورا پو وحرانە جيۆوتنوگو ميرا.   نەداۆنو بىلا پرەسەچەنا پرەستۋپنايا دەياتەلنوست باندى براكونەروۆ نا وزەرە ماركاكول ۆ ۆوستوچنو-كازاحستانسكوي وبلاستي. ەتو تولكو ەدينيچنىە سلۋچاي، نو براكونەرستۆو پۋستيلو گلۋبوكيە كورني، ۆ توم چيسلە پري پوپۋستيتەلستۆە پراۆووحرانيتەلنىح ورگانوۆ. براكونەرى بەزجالوستنو ۋنيچتوجايۋت پريرودۋ – ناشە ناتسيونالنوە بوگاتستۆو.    پورۋچايۋ پراۆيتەلستۆۋ ۆ تەچەنيە دۆۋح مەسياتسەۆ پرينيات بەزوتلاگاتەلنىە مەرى پو ۋجەستوچەنيۋ سووتۆەتستۆۋيۋششەگو زاكونوداتەلستۆا. س پوۆەستكي دنيا نە سحوديت ۆوپروس سيستەمنوي بوربى س كوررۋپتسيەي. نەوبحوديمو ۆوسستانوۆيت انتيكوررۋپتسيوننۋيۋ ەكسپەرتيزۋ پروەكتوۆ نورماتيۆنىح پراۆوۆىح اكتوۆ تسەنترالنىح ي مەستنىح ورگانوۆ س ۋچاستيەم ەكسپەرتوۆ ي وبششەستۆەننوستي. سلەدۋەت زاكونوداتەلنو ي نورماتيۆنو رەگلامەنتيروۆات وتۆەتستۆەننوست پەرۆوگو رۋكوۆوديتەليا ۆەدومستۆا، ۆ كوتوروم پرويزوشلو كوررۋپتسيوننوە پرەستۋپلەنيە. نادو تاكجە پرەدۋسموترەت ستروگۋيۋ وتۆەتستۆەننوست سوترۋدنيكوۆ ساميح انتيكوررۋپتسيوننىح ورگانوۆ زا نەزاكوننىە مەتودى رابوتى ي پروۆوكاتسيوننىە دەيستۆيا. يم نە دولجنو بىت مەستا ۆ سلەدستۆەننوي پراكتيكە. پرينتسيپ پرەزۋمپتسي نەۆينوۆنوستي دولجەن سوبليۋداتسيا ۆ پولنوم وبەمە.   ودنوي يز سامىح اكتۋالنىح زاداچ وستاەتسيا پولنوتسەننايا رەفورما پراۆووحرانيتەلنوي سيستەمى. وبراز پوليتسي، كاك سيلوۆوگو ينسترۋمەنتا گوسۋدارستۆا،  بۋدەت پوستەپەننو ۋحوديت ۆ پروشلوە، ونا ستانەت ورگانوم پو وكازانيۋ ۋسلۋگ گراجدانام دليا وبەسپەچەنيا يح بەزوپاسنوستي.  نا پەرۆوم ەتاپە نەوبحوديمو دو كونتسا 2020 گودا رەورگانيزوۆات رابوتۋ كوميتەتا ادمينيستراتيۆنوي پوليتسي. ەتو نۋجنو سدەلات كاچەستۆەننو ي بەز كامپانەيششينى. ەففەكتيۆنوست رابوتى پوليتسەيسكيح زاۆيسيت وت پرەستيجا ساموي پوليتسەيسكوي سلۋجبى. نا رەفورمۋ مۆد بۋدەت ناپراۆلەنو 173 ملرد. تەنگە ۆ تەچەنيە ترەح سلەدۋيۋششيح لەت. ەتي سرەدستۆا پويدۋت نا پوۆىشەنيە زارابوتنوي پلاتى، ارەندۋ جيليا، سوزدانيە سوۆرەمەننىح فرونت-وفيسوۆ پوليتسي پو پرينتسيپۋ تسونوۆ. وسوبوە ۆنيمانيە بۋدەت وبراششەنو نا ۆوپروسى زاششيتى گراجدان وت پريرودنىح ياۆلەني ي تەحنوگەننىح اۆاري، كوتورىە، ك سوجالەنيۋ، ستالي چاستىم ياۆلەنيەم نە تولكو ۆ ناشەي سترانە، نو ي ۆو ۆسەم ميرە. ۆ ەتوي سفەرە دولجنى رابوتات پروفەسسيونالنىە كادرى. پورۋچايۋ پراۆيتەلستۆۋ پوۆىسيت وكلادى سوترۋدنيكوۆ گراجدانسكوي زاششيتى ۆ رامكاح سرەدستۆ، ۆىدەلياەمىح نا رەفورمۋ مۆد، ي ناپراۆيت نا ەتي تسەلي پوريادكا 40 ملرد. تەنگە. پەرەد نامي ستويت زاداچا فورميروۆانيا بوەسپوسوبنوي ارمي نا وسنوۆە نوۆوي كونتسەپتسي. سوبىتيا ۆ ارىسي پوكازالي، چتو ۆ ۆوورۋجەننىح سيلاح ناكوپيليس سەريوزنىە پروبلەمى. نۋجنو، ناكونەتس، ۋپوريادوچيت ۆسە ۆوەننىە راسحودى، ۋكرەپيت فينانسوۆۋيۋ ي وبششۋيۋ ديستسيپلينۋ ۆ ارمي. ۆ تو جە ۆرەميا سلەدۋەت پوۆىشات پرەستيج ۆوەننوي سلۋجبى، ماتەريالنوە وسناششەنيە ۆوورۋجەننىح سيل. ۋكومپلەكتوۆاننايا پروفەسسيونالنو پودگوتوۆلەننىمي، پرەداننىمي رودينە وفيتسەرسكيمي كادرامي ي ۆوەننوسلۋجاششيمي، ناشا ارميا دولجنا بىت گوتوۆا ك وتراجەنيۋ ۋگروز بەزوپاسنوستي سترانى ۆ نوۆىح گەوپوليتيچەسكيح رەالياح.

III. قارقىندى دامىعان جانە ينكليۋزيۆتى ەكونوميكا.

قازاقستان ەكونوميكاسى جاھاندىق سيپاتتاعى قيىندىقتارعا قاراماستان العا ىلگەرىلەپ كەلەدى. جىل باسىنان بەرى ونىڭ ءوسىمى ورتاشا الەمدىك كورسەتكىشتەن جوعارى بولدى. ەگەر قاجەتتى قۇرىلىمدىق وزگەرىستەردى جۇزەگە اسىرساق، 2025 جىلعا قاراي ىشكى جالپى ءونىمنىڭ جىل سايىنعى تۇراقتى ءوسىمىن 5 پايىزعا جانە ودان دا جوعارى دەڭگەيگە جەتكىزۋگە بولادى. ەكونوميكانىڭ دامۋىنا تىڭ سەرپىن بەرۋ ءۇشىن ۇكىمەت پەن پرەزيدەنت اكىمشىلىگى وتاندىق جانە شەتەلدىك ساراپشىلاردىڭ بارلىق جۇمىستارىن مۇقيات سارالاۋى قاجەت.    ەلباسى ۇسىنعان 2050 جىلعا دەيىنگى ۇزاق مەرزىمدى دامۋ ستراتەگياسىنا جانە ۇلت جوسپارىنا سايكەس بىرقاتار قۇرىلىمدىق مىندەتتەردى ىسكە اسىرۋىمىز كەرەك.

ءبىرىنشى. شيكىزاتقا بايلانعان مەنتاليتەتتەن باس تارتىپ، ەكونوميكانى ءارتاراپتاندىرۋ. «ءبىلىم ەكونوميكاسى»، ەڭبەك ونىمدىلىگىن ارتتىرۋ، يننوۆاتسيانى دامىتۋ، جاساندى ينتەللەكتى جاھاندىق دامۋدىڭ نەگىزگى فاكتورلارىنا اينالدى. يندۋستريالاندىرۋدىڭ ءۇشىنشى بەسجىلدىعىن جۇرگىزۋ بارىسىندا بۇرىن جىبەرىلگەن قاتەلىكتەر مەن ولقىلىقتاردى ەسكەرۋىمىز كەرەك. بۇل ماسەلەلەر بويىنشا مەنىڭ بارلىق تاپسىرمالارىمدى، ەسكەرتپەلەرىمدى ۇكىمەت تولىق ورىنداۋعامىندەتتى. ەڭبەك ونىمدىلىگىنىڭ ناقتى ءوسىمىن كەم دەگەندە 1,7 ەسەگە ارتتىرۋىمىز كەرەك. ەلىمىزدى وڭىردەگى كوشباسشى رەتىندە تانىتىپ، ورتالىق ازياداعى بەدەلىمىزدى ارتتىرۋ – ستراتەگيالىق مىندەت. بۇل – ەلباسى ايقىنداعان ساياسي باعىت-باعدارىمىز.

ۆتوروە. پوۆىشەنيە وتداچي وت كۆازيگوسۋدارستۆەننوگو سەكتورا. ناشي گوسۋدارستۆەننىە كومپاني پرەۆراتيليس ۆ گروموزدكيە كونگلومەراتى، مەجدۋنارودنايا كونكۋرەنتوسپوسوبنوست كوتورىح ۆىزىۆاەت سومنەنيا. ۆ تسەلياح سوكراششەنيا نەوپراۆداننوگو پريسۋتستۆيا گوسۋدارستۆا ۆ ەكونوميكە منويۋ بىلو پرينياتو رەشەنيە و ۆۆەدەني موراتوريا نا سوزدانيە كۆازيگوسكومپاني. نام نۋجنو پونيات، كاكوۆ رەالنىي ۆكلاد فوندا ناتسيونالنوگو بلاگوسوستويانيا ۆ روست بلاگوسوستويانيا نارودا زا پروشەدشيە 14 لەت س مومەنتا سوزدانيا فوندا.   پراۆيتەلستۆو ۆمەستە سو سچەتنىم كوميتەتوم ۆ تريوحمەسياچنىي سروك دولجنى پروۆەستي اناليز ەففەكتيۆنوستي گوسۋدارستۆەننىح حولدينگوۆ ي ناتسكومپاني. كۆازيگوسۋدارستۆەننىە كومپاني زاچاستۋيۋ كونكۋريرۋيۋت مەجدۋ سوبوي نا ودنوم پولە. ۆ سفەرە جيليششنوي پوليتيكي، ناپريمەر، ودنوۆرەمەننو رابوتايۋت 7 گوسۋدارستۆەننىح وپەراتوروۆ، ي ەتو تولكو نا تسەنترالنوم ۋروۆنە! كوليچەستۆو گوسۋدارستۆەننىح كومپاني موجنو ي نۋجنو سوكراتيت. پري ەتوم سلەدۋەت اككۋراتنو پودحوديت ك دەياتەلنوستي گوسكومپاني، رابوتايۋششيح ۆ ستراتەگيچەسكيحسەكتوراح. كونترول گوسۋدارستۆا ناد نيمي دولجەن سوحرانيتسيا. ۆ پروتيۆنوم سلۋچاە، ۆمەستو گوسۋدارستۆەننىح مونوپوليستوۆ مى پولۋچيم چاستنىح مونوپوليستوۆ سو ۆسەمي ۆىتەكايۋششيمي وتسيۋدا پوسلەدستۆيامي. پراۆيتەلستۆۋ نەوبحوديمو سيستەمنو ي پرەدمەتنو زانيماتسيا ۆوپروسامي تسەنووبرازوۆانيا ي تاريفوۆ. ەتو كاساەتسيا ي توۆاروۆ ي ۋسلۋگ ەستەستۆەننىح مونوپوليستوۆ. نە سەكرەت، چتو تسەنى ۆ ناشەي سترانە ۆىسوكيە – وت پرودۋكتوۆ پيتانيا ي ودەجدى دو ستويموستي رازليچنىح ۋسلۋگ. ناپريمەر، ۆىزىۆاەت ۆوپروسى، پوچەمۋ اۆيابيلەتى وسنوۆنوگو اۆياپەرەۆوزچيكا پو نايبولەە ۆوسترەبوۆاننىم مارشرۋتام گورازدو دوروجە، پوروي دو 30%، چەم ۆ ەۆروپە؟! چەم وبوسنوۆانا سراۆنيتەلنو ۆىسوكايا ستويموست ۋسلۋگ ناشيح اەروپورتوۆ؟ پوچەمۋ ستويموست اۆياتوپليۆا دليا ينوستراننىح پەرەۆوزچيكوۆ ۆ كازاحستانسكيح اەروپورتاح ۆىشە، چەم دليا وتەچەستۆەننىح؟ ۆ رەزۋلتاتە اۆياتسيوننايا وتراسل كازاحستانا تەرياەت سۆويۋ مەجدۋنارودنۋيۋ كونكۋرەنتوسپوسوبنوست، سنيجاەتسيا ترانزيتنىي پوتەنتسيال سترانى. پري پوپۋستيتەلستۆە پروفيلنوگو مينيستەرستۆا، ۆەدومستۆ سوزدان يسكۋسستۆەننىي دەفيتسيت بيلەتوۆ ۆ جەلەزنودوروجنىح پاسساجيرسكيح پەرەۆوزكاح. نەوبحوديمو سروچنو ناۆەستي پوريادوك ۆ ەتيح سفەراح. ناشا تسەل – وبەسپەچيت پولنوتسەننوە رازۆيتيە رىنوچنىح ينستيتۋتوۆ ي مەحانيزموۆ پري ستابيليزيرۋيۋششەي رولي گوسۋدارستۆا. پري ەتوم نەلزيا زابىۆات ي وب «ەكونوميكە پروستىح ۆەششەي». ەتو پريوريتەتنوە ناپراۆلەنيە ناشەي رابوتى.

ءۇشىنشى. تيىمدى شاعىن جانە ورتا بيزنەس – قالا مەن اۋىلدى دامىتۋدىڭ بەرىك نەگىزى. شاعىن، اسىرەسە، ميكروبيزنەس ەلىمىزدىڭ الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق جانە ساياسي ومىرىندە ماڭىزدى ءرول اتقارادى. اتاپ ايتقاندا، ەڭ الدىمەن اۋىل تۇرعىندارىنا تۇراقتى جۇمىس بەرەدى، جۇمىسسىزدىقتى ازايتادى. سونىمەن قاتار، سالىق بازاسىن قۇراپ، جەرگىلىكتى بيۋدجەتتى نىعايتادى. سونداي-اق، جاپپاي كاسىپكەرلىكتى دامىتۋ ساناعا سىڭگەن پاتەرناليستىك پيعىل مەن ماسىلدىقتانارىلۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. سوندىقتان مەملەكەت الداعى ۋاقىتتا دا بيزنەسكە قولداۋ كورسەتە بەرەدى. بۇل ماقساتقا ۇلتتىق قوردان 100 ميلليارد تەڭگەگە جۋىق قارجى ءبولىندى. بىراق ساراپشىلاردىڭ پىكىرىنشە، قارجىلاي قولداۋدىڭ يگىلىگىن جەرگىلىكتى بيلىكپەن بايلانىسى بارشارۋاشىلىقتار عانا كورىپ وتىر.  شىن مانىسىندە، جاڭا جوبالار بويىنشا كومپانيالار قۇرىلىپ، جۇمىس ورىندارى اشىلۋى كەرەك ەدى. بۇل «قاراپايىم زاتتاردىڭ ەكونوميكاسىنا» تىكەلەي بايلانىستى. بىراق، جەرگىلىكتى اكىمدەر ۇيىمداستىرۋ جۇمىستارىن تالاپقا ساي ورىنداماعان. سونىڭ سالدارىنان سالىق جانە زەينەتاقى تولەمدەرىن ارتتىرىپ، جەرگىلىكتى بيۋدجەتتى نىعايتۋعا جاعداي جاسالىپ وتىرعان جوق. وسىعان وراي، ەسەپ كوميتەتىنە جانە قارجى مينيسترلىگىنە قاراجاتتىڭ جۇمسالۋىن قاتاڭ باقىلاۋعا الۋدى تاپسىرامىن. ەلىمىزدە كاسىپكەرلىكتى دامىتۋدىڭ ۇلگى بولارلىق مىسالدارى جەتكىلىكتى. ءبىز شاعىن كاسىپكەرلىكتى بۇكىل قوعام بولىپ قولداۋىمىز كەرەك.

پورۋچايۋ پراۆيتەلستۆۋ رازرابوتات زاكونوداتەلنۋيۋ وسنوۆۋ وسۆوبوجدەنيا كومپاني ميكرو- ي مالوگو بيزنەسا وت ۋپلاتى نالوگا نا دوحود سروكوم نا تري گودا. سووتۆەتستۆۋيۋششيە پوپراۆكي ۆ زاكونوداتەلستۆو دولجنى ۆستۋپيت ۆ سيلۋ س 2020 گودا. س يانۆاريا 2020 گودا ۆستۋپيت ۆ سيلۋ موە رەشەنيە و ترەحلەتنەم زاپرەتە نا پروۆەركي سۋبەكتوۆ ميكرو- ي مالوگو بيزنەسا. مى ۆەريم ۆ دوبروپوريادوچنوست ي زاكونوپوسلۋشنوست ناشەگو بيزنەسا، كوتورىي دولجەن نەستي وتۆەتستۆەننوست پەرەد پوترەبيتەليامي ي گراجدانامي. ۆ پەريود دەيستۆيا موراتوريا نەوبحوديمو اكتيۆيزيروۆات ينسترۋمەنتى سامورەگۋليروۆانيا، وبششەستۆەننوگو كونتروليا. ۆ سلۋچاياح نارۋشەنيا سۋبەكتامي بيزنەسا پرەدپيساننىح نورم ي پراۆيل، وسوبەننو، ۆ سانيتارنو-ەپيدەميولوگيچەسكوي سفەرە، تاكيە كومپاني بۋدۋت زاكرىۆاتسيا، يح ۆلادەلتسى – پريۆلەكاتسيا ك وتۆەتستۆەننوستي. تاكيم وبرازوم، مى سنيجاەم ناگرۋزكۋ نا بيزنەس. ۆ تو جە ۆرەميا ون پو-پرەجنەمۋ ناتالكيۆاەتسيا نا منوگوچيسلەننىە پروبلەمى، سۆيازاننىە س دەيستۆيامي پراۆووحرانيتەلنىح ي كونتروليرۋيۋششيح ورگانوۆ. ۋچاستيليس سلۋچاي رەيدەرستۆا ۆ وتنوشەني مسب. مويا پوزيتسيا پو ەتومۋ ۆوپروسۋ يزۆەستنا: ليۋبىە پوپىتكي ۆوسپرەپياتستۆوۆات رازۆيتيۋ بيزنەسا، وسوبەننو مالوگو ي سرەدنەگو، دولجنى راسسماتريۆاتسيا كاك پرەستۋپلەنيا پروتيۆ گوسۋدارستۆا. ۆ ەتوي سۆيازي نۋجنى دوپولنيتەلنىە مەرى زاكونوداتەلنوگو حاراكتەرا. پارلامەنت ي پراۆيتەلستۆو دولجنى پرەدلوجيت رەشەنيە داننوي پروبلەمى. ۆ تو جە ۆرەميا نەوبحوديمو ۋسيليت پروتيۆودەيستۆيە تەنەۆوي ەكونوميكە، ۋجەستوچيت بوربۋ س ۆىۆودوم كاپيتالوۆ، ۋحودوم وت ۋپلاتى نالوگوۆ. دالەە. سيستەمۋ گوسۋدارستۆەننوي فينانسوۆوي پوددەرجكي مسب نۋجنو «پەرەزاگرۋزيت»، وتداۆايا پريوريتەت نوۆىم پروەكتام. پورۋچايۋ پراۆيتەلستۆۋ ۆ رامكاح نوۆوي «دوروجنوي كارتى بيزنەسا» ۆىدەليت نا ەتي تسەلي دوپولنيتەلنو 250 ملرد. تەنگە ۆ سلەدۋيۋششيە تري گودا. نۋجنو اكتيۆنو ۆنەدريات نوۆىە فورمى پوددەرجكي بيزنەسا س ۋپوروم نا سوتسيالنىە اسپەكتى – سوزدانيە سەمەينىح بيزنەسوۆ، ۆ پەرۆۋيۋ وچەرەد دليا منوگودەتنىح ي مالووبەسپەچەننىح سەمەي. سلەدۋەت وبراتيت وسوبوە ۆنيمانيە ي نا رازۆيتيە تۋريزما، ۆ وسوبەننوستي ەكو- ي ەتنوتۋريزما، كاك نا ۆاجنۋيۋ سفەرۋ ەكونوميكي. 750-لەتيە زولوتوي وردى نۋجنو وتمەتيت س توچكي زرەنيا پريۆلەچەنيا ۆنيمانيا تۋريستوۆ ك ناشەي يستوري، كۋلتۋرە، پريرودە. دليا رازۆيتيا تۋريزما ۆاجنو وبەسپەچيت سترويتەلستۆو نەوبحوديموي ينفراسترۋكتۋرى، ۆ پەرۆۋيۋ وچەرەد دوروگ، ا تاكجە گوتوۆيت كۆاليفيتسيروۆاننىح سپەتسياليستوۆ. چەتۆەرتوە. پوددەرجكا ناتسيونالنوگو بيزنەسا نا مەجدۋنارودنىح رىنكاح. پرەدستويت رەشيتەلنو پوۆىسيت ەففەكتيۆنوست گوسپوددەرجكي كومپاني، رابوتايۋششيح نا ەكسپورت. يا گوۆوريۋ، پرەجدە ۆسەگو، و سرەدنەم بيزنەسە. مەجدۋ تەم، ۋ ناس وتسۋتستۆۋيۋت دەيستۆەننىە مەرى گوسۋدارستۆەننوي پوددەرجكي يمەننو ەتوگو سەگمەنتاپرەدپرينيماتەلەي. پرەجدە ۆسەگو، ۆ وبلاستي سبىتا پرودۋكتسي. نۋجنو پوددەرجات ناش مسب. پورۋچايۋ پراۆيتەلستۆۋ ۆ رامكاح گوسپروگراممى يندۋستريالنو-يننوۆاتسيوننوگو رازۆيتيا رازرابوتات كومپلەكس مەر پو پوددەرجكە ۆىسوكوپرويزۆوديتەلنوگو سرەدنەگو بيزنەسا، ۆكليۋچايا نالوگوۆوە، فينانسوۆوە، ادمينيستراتيۆنوە ستيمۋليروۆانيە. نەوبحوديمو سەرەزنو اكتيۆيزيروۆات رابوتۋ پو پريۆلەچەنيۋ پريامىح ينوستراننىح ينۆەستيتسي، بەز كوتورىح رەزەرۆى دالنەيشەگو روستا ەكونوميكي بۋدۋت وگرانيچەنى. ەتو ودنا يز پريوريتەتنىح زاداچ يسپولنيتەلنوي ۆلاستي. ۆ رامكاح ستراتەگيچەسكوگو پلانا رازۆيتيا كازاحستانا دو 2025 گودا دليا كاجدوي وتراسلي ي رەگيونا ۋستانوۆلەنى سووتۆەتستۆۋيۋششيە تسەلەۆىە پوكازاتەلي. يح دوستيجەنيە – پريامايا وتۆەتستۆەننوست رۋكوۆوديتەلەي گوسورگانوۆ، وسوبەننو، اكيموۆ رەگيونوۆ. كازاحستان ۆزيال كۋرس نا رازۆيتيە تسيفروۆوي ەكونوميكي. زدەس پرەدستويت بولشايا رابوتا. ناشا زاداچا – ۋسيليت ليدەرستۆو ۆ رەگيونە پو ۋروۆنيۋ رازۆيتيا ينفوكوممۋنيكاتسيوننوي ينفراسترۋكتۋرى. پراۆيتەلستۆۋ پرەدستويت اداپتيروۆات زاكونوداتەلستۆو پود نوۆىە تەحنولوگيچەسكيە ياۆلەنيا: 5G, «ۋمنىە گورودا»، بولشيە داننىە، بلوكچەين، تسيفروۆىە اكتيۆى، نوۆىە تسيفروۆىە فينانسوۆىە ينسترۋمەنتى. كازاحستان دولجەن ستات برەندوم ۆ كاچەستۆە وتكرىتوي يۋريسديكتسي دليا تەحنولوگيچەسكوگو پارتنەرستۆا، سترويتەلستۆا ي رازمەششەنيا داتا-تسەنتروۆ، رازۆيتيا ترانزيتا داننىح، ۋچاستيا ۆ گلوبالنوم رىنكە تسيفروۆىح ۋسلۋگ. پراۆيتەلستۆۋ سلەدۋەت پرودولجات وكازىۆات سودەيستۆيە دەياتەلنوستي مەجدۋنارودنوگو فينانسوۆوگو تسەنترا، كوتورىي، پو-سۋتي، پريوبرەل كونستيتۋتسيوننىي ستاتۋس. مەجدۋنارودنىي فينانسوۆىي تسەنتر «استانا» موگ بى ستات پلاتفورموي دليا رازۆيتيا نوۆەيشيح تسيفروۆىح تەحنولوگي سوۆمەستنو س نازارباەۆ ۋنيۆەرسيتەتوم. پياتوە. رازۆيتىي اگروپرومىشلەننىي كومپلەكس. سەلسكوە حوزيايستۆو – ناش وسنوۆنوي رەسۋرس، نو ون يسپولزۋەتسيا دالەكو نە ۆ پولنوي مەرە. مى يمەەم زناچيتەلنىي پوتەنتسيال دليا پرويزۆودستۆا ورگانيچەسكوي ي ەكولوگيچەسكي چيستويپرودۋكتسي، ۆوسترەبوۆاننوي نە تولكو ۆ سترانە، نو ي زا رۋبەجوم. مى دولجنى پوەتاپنو ۋۆەليچيت كوليچەستۆو وروشاەمىح زەمەل دو 3 ملن. گەكتار ك 2030 گودۋ. ەتو پوزۆوليت وبەسپەچيت روست وبەما سەلحوزپرودۋكتسي ۆ 4,5 رازا. مينيستەرستۆام تورگوۆلي ي ينتەگراتسي، سەلسكوگو حوزيايستۆا سلەدۋەت رەشيتەلنو پوددەرجات فەرمەروۆ سو سبىتوم يح پرودۋكتسي نا ۆنەشنيح رىنكاح. سووتۆەتستۆۋيۋششەە پورۋچەنيە پراۆيتەلستۆو ۋجە يمەەت. ەتو پريوريتەتنايا زاداچا. دالەە. نۋجنو وتحوديت وت سىرەۆوي ناپراۆلەننوستي ەكسپورتا سەلحوزپرودۋكتسي، كوتورايا دوستيگلا 70%، ۆ تو ۆرەميا كاك پەرەراباتىۆايۋششيە پرەدپرياتيا زاگرۋجەنى ۆسەگو نا 40%. اكتۋالنوي زاداچەي ياۆلياەتسيا پريۆلەچەنيە ۆ سەلسكوە حوزيايستۆو ينوستراننىح ينۆەستوروۆ. پەرەگوۆورى ۋجە ۆەدۋتسيا، پراۆيتەلستۆۋ نۋجنو دوستيچ كونكرەتنىح رەزۋلتاتوۆ.

جۇرتشىلىقتى تولعاندىرىپ جۇرگەن جەر ماسەلەسىنە ارنايى توقتالعىم كەلەدى. مەملەكەت باسشىسى رەتىندە تاعى دا مالىمدەيمىن: جەرىمىز شەتەلدىكتەرگە ساتىلمايدى. وعان جول بەرىلمەيدى. بۇل ماسەلە بويىنشا قاۋەسەت تاراتۋدى دوعارۋ كەرەك. بىراق جەردى ءتيىمدى پايدالانۋدى قامتاماسىز ەتۋ – ءبىزدىڭ مىندەتىمىز.

ۆوپروس نەەففەكتيۆنوگو يسپولزوۆانيا زەمەلنىح رەسۋرسوۆ ستانوۆيتسيا ۆسە بولەە اكتۋالنىم. پولوجەنيە ۋسۋگۋبلياەتسيا نيزكيم ۋروۆنەم پريامىح نالوگوۆ نا زەمليۋ. منوگيە يز تەح، كتو پولۋچيل بەسپلاتنو وت گوسۋدارستۆا پراۆو ارەندى نا زەمليۋ، دەرجات زەمليۋ ۆپروك، نە رابوتايا نا نەي. ۆ سترانە سلوجيلسيا تسەلىي سلوي تاك نازىۆاەمىح «لاتيفۋنديستوۆ». وني ۆەدۋت سەبيا كاك «سوباكا نا سەنە». پورا پريستۋپيت ك يزياتيۋ نەيسپولزۋەمىح سەلحوززەمەل. زەمليا – ناشە وبششەە بوگاتستۆو ي دولجنا پرينادلەجات تەم، كتو نا نەي رابوتاەت. پراۆيتەلستۆۋ ي پارلامەنتۋ سلەدۋەت پرەدلوجيت سووتۆەتستۆۋيۋششيە مەحانيزمى. ەتو تەم بولەە ۆاجنو، چتو بەز رەشەنيا ەتوگو ۆوپروسا ۋجە نەۆوزموجنو كاچەستۆەننوە رازۆيتيە وتەچەستۆەننوگو اپك. سەگودنيا ۋۆەليچەنيە پرويزۆودستۆا مياسا ۋپيراەتسيا نە ستولكو ۆ پروبلەمۋ ماتوچنوگو پوگولوۆيا، سكولكو ۆ پروبلەمۋ نەحۆاتكي ۋ فەرمەروۆ زەملي دليا ۆىراششيۆانيا كورموۆىح كۋلتۋر. وبەسپەچەننوست كورمامي سوستاۆلياەت مەنەە 60%. پوۆىشەنيە پرودۋكتيۆنوستي سەلسكوگو حوزيايستۆا نەۆوزموجنو بەز ورگانيزاتسي نادلەجاششيح ۋسلوۆي دليا كاچەستۆەننوي جيزني نا سەلە. مى پرودولجيم رەاليزاتسيۋ سپەتسيالنوگو پروەكتا ەلباسى «اۋىل – ەل بەسىگى». نام پرەدستويت رەشيت كراينە نەپروستۋيۋ پروبلەمۋ سودەرجانيا نەبولشيح ناسەلەننىح پۋنكتوۆ. رازرابوتانى رەگيونالنىە ستاندارتى، كوتورىە تەپەر سلەدۋەت ۆنەدريت ۆ بولەە چەم ترەح تىسياچاحوپورنىح ي سپۋتنيكوۆىح سەلسكيح ناسەلەننىح پۋنكتاح. پورۋچايۋ پراۆيتەلستۆۋ ناپراۆيت نا رەاليزاتسيۋ «اۋىل – ەل بەسىگى» 90 ملرد. تەنگە ۆ سلەدۋيۋششيە تري گودا دوپولنيتەلنو ك 30 ملرد. تەنگە، ۆىدەلەننىم ۆ ەتوم گودۋ. ەتي سرەدستۆا پويدۋت كاك نا رەشەنيە ينفراسترۋكتۋرنىح ۆوپروسوۆ – ترانسپورت، ۆودوسنابجەنيە، گازيفيكاتسيا، تاك ي نا رەمونت ي سترويتەلستۆو شكول، بولنيتس، سپورتيۆنىح پلوششادوك. راسحودوۆانيە داننىح سرەدستۆ دولجنو بىت نا ستروگوم كونترولە ۆسەح گوسورگانوۆ. شەستوە. سپراۆەدليۆوە نالوگووبلوجەنيە ي رازۋمنوە فينانسوۆوە رەگۋليروۆانيە. نەسموتريا نا روست ۆۆپ ي دوحودوۆ ناسەلەنيا، يمۋششەستۆەننوە راسسلوەنيە ۆنۋتري كازاحستانسكوگو وبششەستۆا سوحرانياەتسيا ي داجە ۋسيليۆاەتسيا. ەتو ترەۆوجنىي فاكتور، ترەبۋيۋششي ك سەبە وسوبوگو ۆنيمانيا. سچيتايۋ، چتو نەوبحوديمو مودەرنيزيروۆات نالوگوۆۋيۋ سيستەمۋ س فوكۋسوم نا بولەە سپراۆەدليۆوە راسپرەدەلەنيە ناتسيونالنوگو دوحودا. پراۆيتەلستۆو دولجنو وبراتيت ۆنيمانيە ي نا راستۋششي وبەم سوتسيالنىح وتچيسلەني. س ودنوي ستورونى، ەتي سبورى وبەسپەچيۆايۋت ستابيلنوست سوتسيالنوي ي پەنسيوننوي سيستەم. ودناكو ەست ريسكي، چتو رابوتوداتەلي ۋتراتيات ستيمۋلى ك سوزدانيۋ رابوچيح مەست ي پوۆىشەنيۋ زارابوتنوي پلاتى. بيزنەس بۋدەت ۋحوديت ۆ تەن. پوەتومۋ پورۋچايۋ پراۆيتەلستۆۋ وتلوجيت ۆۆەدەنيە دوپولنيتەلنىح پەنسيوننىح وتچيسلەني ۆ رازمەرە 5% دو 2023 گودا. زاتەم ۆەرنەمسيا ك ەتومۋ ۆوپروسۋ. زا ەتو ۆرەميا پراۆيتەلستۆو، پرەدستاۆيتەلي بيزنەسا ي ەكسپەرتى دولجنى پروسچيتات ۆاريانتى ي پريتي ك سوگلاسوۆاننومۋ رەشەنيۋ س ۋچەتوم ينتەرەسوۆ كاك بۋدۋششيح پەنسيونەروۆ، تاك ي رابوتوداتەلەي. پراۆيتەلستۆو دولجنو نالوجيت زاپرەت نا ۆسە ۆىپلاتى، سبورى، نە پرەدۋسموترەننىە نالوگوۆىم كودەكسوم. ەتو، پو سۋتي، دوپولنيتەلنىە نالوگي. وتدەلنايا پروبلەما – پوۆىشەنيە كاچەستۆا تەكۋششەي نالوگوۆوي سيستەمى. ونا دولجنا ستيمۋليروۆات كومپاني ينۆەستيروۆات ۆ چەلوۆەچەسكي كاپيتال، ۆ پوۆىشەنيە پرويزۆوديتەلنوستي ترۋدا، تەحنيچەسكوە پەرەۆوورۋجەنيە، ەكسپورت. سلەدۋەت پوۆسەمەستنو ۆۆوديت بەزناليچنىە پلاتەجي، ۋسترانيۆ سدەرجيۆايۋششي فاكتور – ۆىسوكۋيۋ كوميسسيۋ بانكوۆ. دليا ەتوگو نەوبحوديمو اكتيۆنو رازۆيۆات نەبانكوۆسكيە پلاتەجنىە سيستەمى س سووتۆەتستۆۋيۋششيمي پراۆيلامي رەگۋليروۆانيا. پري وچەۆيدنوي پروستوتە ي پريۆلەكاتەلنوستي داننوگو سەگمەنتا ون نە دولجەن پرەۆراتيتسيا ۆ كانال پو وتمىۆانيۋ دەنەگ ي ۆىۆودا كاپيتالا يز سترانى. ناتسيونالنومۋ بانكۋ سلەدۋەت نالاديت دەيستۆەننىي كونترول ۆ ەتوي سفەرە. سلەدۋيۋششي ۆوپروس. دليا پوددەرجكي ەكسپورتا نەسىرەۆوي پرودۋكتسي پرەدستويت راسسموترەت ۆوپروس پريمەنەنيا بولەە پروستىح ي بىسترىح پروتسەدۋر ۆوزۆراتا ندس.  ودين يز سامىح پروبلەمنىح ۆوپروسوۆ ناشەي ەكونوميكي – نەدوستاتوچنىي وبەم ەە كرەديتوۆانيا. زا پوسلەدنيە پيات لەت وبششي وبەم كرەديتوۆانيا يۋريديچەسكيح ليتس، ا تاكجە مالوگو ي سرەدنەگو بيزنەساسوكراتيلسيا بولەە چەم نا 13%. بانكي ۆتوروگو ۋروۆنيا سسىلايۋتسيا نا دەفيتسيت حوروشيح زاەمششيكوۆ ي زاكلادىۆايۋت چرەزمەرنىە ريسكي ۆ ستويموست كرەديتنىح سرەدستۆ. پروبلەما كاچەستۆەننىح زاەمششيكوۆ، كونەچنو، ەست. نو نەلزيا زانيماتسيا پەرەكلادىۆانيەم وتۆەتستۆەننوستي، يدتي تولكو پو لەگكومۋ پۋتي. يا وجيدايۋ سلاجەننوي ي ەففەكتيۆنوي رابوتى پراۆيتەلستۆا ي ناتسبانكا پو ەتومۋ ۆوپروسۋ. درۋگايا پروبلەما – زاكرەديتوۆاننوست، وسوبەننو سوتسيالنو ۋيازۆيمىح سلوەۆ ناسەلەنيا، پوۆلەكلا زا سوبوي نەوبحوديموست پرينياتيا ەكسترەننىح مەر. ۆى وب ەتوم زناەتە. ەتا پروبلەما پريوبرەلا سوتسيالنۋيۋ ي پوليتيچەسكۋيۋ وستروتۋ. پوەتومۋ پورۋچايۋ پراۆيتەلستۆۋ، ناتسبانكۋ ۆ تەچەنيە دۆۋح مەسياتسەۆ پودگوتوۆيت ك ۆنەدرەنيۋ مەحانيزمى، كوتورىە گارانتيروۆاننو نە دوپۋستيات پوۆتورەنيە تاكوگو پولوجەنيا. نەدوستاتوچنايا ەففەكتيۆنوست دەنەجنو-كرەديتنوي پوليتيكي ستانوۆيتسيا ودنيم يز تورموزوۆەكونوميچەسكوگو رازۆيتيا سترانى. سلەدۋەت وبەسپەچيت كرەديتوۆانيە بيزنەسا بانكامي ۆتوروگو ۋروۆنيا نا پريەملەمىح ۋسلوۆياح ي نا دليتەلنىي سروك. ناتسبانكۋ دو كونتسا گودا نەوبحوديمو زاۆەرشيت نەزاۆيسيمۋيۋ وتسەنكۋ كاچەستۆا اكتيۆوۆ بانكوۆ ۆتوروگو ۋروۆنيا.

جەتىنشى. ۇلتتىق قوردى ءتيىمدى پايدالانۋ ماسەلەسى. ۇلتتىق قور قاراجاتىنىڭ اعىمداعى ماسەلەلەردى شەشۋگە جۇمسالۋىن قىسقارتۋ قاجەت.    بۇل – كەلەشەك ۇرپاقتىڭ قارجىسى. ۇلتتىق قوردىڭ ترانسفەرتتەرى باسەكەگە قابىلەتتى ەكونوميكانى قالىپتاستىرۋعا باعىتتالعان باعدارلامالاردى جانە جوبالاردى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن عانا ءبولىنۋى كەرەك. كەپىلدەندىرىلگەن ترانسفەرت كولەمى ەكى مىڭ جيىرما ەكىنشى (2022) جىلدان باستاپ بىرتە-بىرتە 2 تريلليون تەڭگەگە دەيىن ازايۋى ءتيىس.  قور قارجىسىن پايدالانۋدىڭ اناعۇرلىم تيىمدى ينۆەستيتسيالىق ساياساتىن جۇرگىزگەن ءجون. ۇكىمەتكە ۇلتتىق بانكپەن بىرلەسىپ، جىل سوڭىنا دەيىن ۇلتتىق قوردىڭ قارجىسىنا يەلىك ەتۋدى جەتىلدىرۋ ءۇشىن ناقتى ۇسىنىستار ازىرلەۋدى تاپسىرامىن. سەگىزىنشى. ەڭبەكاقى تولەۋ دەڭگەيىن ارتتىرۋ. كەن ءوندىرۋ سالاسىنداعى ءىرى كاسىپورىنداردىڭ تابىسى ارتقانمەن ازاماتتارىمىزدىڭ جالاقىسىايتارلىقتاي وسپەگەنىن كورىپ وتىرمىز. حالىقتىڭ الەۋمەتتىك جاعدايى تۋرالى ايتىلىپ وتىرعاندىقتان، ۇكىمەت بۇل ماسەلەگە قاتىستى تاباندىلىق تانىتۋى كەرەك. ۇكىمەتكە ەڭبەكاقى تولەۋ قورىن ارتتىرۋ ءۇشىن جۇمىس بەرۋشىلەردى ىنتالاندىرۋ ماسەلەسىن پىسىقتاۋدى تاپسىرامىن.

ءىV. الەۋمەتتىك جاڭعىرۋدىڭ جاڭا كەزەڭى.

ەلىمىزدىڭ بيۋدجەتى ەكى نەگىزگى ماقساتقا باعىتتالۋى ءتيىس – ەكونوميكانى دامىتۋ جانە الەۋمەتتىك ماسەلەلەردى شەشۋ. الەۋمەتتىك سالادا مىناداي باعىتتارعا باسا ءمان بەرۋ كەرەك. ءبىرىنشى. بىلىم بەرۋ ساپاسىن جاقسارتۋ. ءبىزدىڭ ەلىمىزدە ەڭبەك رەسۋرستارىنىڭ بالانسىن  ەسەپكە الۋدىڭ ءتيىمدى ادىستەمەسى ءالى كۇنگە دەيىن ازىرلەنگەن جوق. شىن مانىندە، ماماندار دايارلاۋدىڭ وتاندىق جۇيەسى ناقتى ەڭبەك نارىعىنان تىس قالعان. جىل سايىن 21 مىڭعا جۋىق مەكتەپ تۇلەگى كاسىبي جانە جوعارى وقۋ ورىندارىنا تۇسە الماي قالادى. جاستاردىڭ بۇل توبى جۇمىسسىزدار مەن مارگينالداردىڭ نەگىزىن قۇرايدى. ولار امالىنىڭ جوقتىعىنان قىلمىستىق جانە ەكسترەميستىك اعىمداردىڭ ىقپالىنا تۇسۋدە. ءبىز وقۋشىلاردىڭ قابىلەتىن ايقىنداپ،  كاسىبي باعىت-باعدار بەرۋ ساياساتىنا كوشۋىمىز قاجەت. بۇل ساياسات ورتا ءبىلىم بەرۋدىڭ ۇلتتىق ستاندارتىنىڭ نەگىزى بولۋى ءتيىس. ەكونوميكامىزدا تەحنيكا سالاسىنىڭ ماماندارىنا سۇرانىس وتە جوعارى، بىراق مۇمكىندىكتەر از. كاسىپورىندار ءتيىستى مامانداردى شەتەلدەن شاقىرۋعا ءماجبۇر. وسىنداي كەلەڭسىز جاعدايدى جەدەل تۇزەتۋىمىز كەرەك. قالا مەن اۋىل مەكتەپتەرى اراسىنداعى ورتا ءبىلىمنىڭ ساپاسى الشاقتاپ بارادى. نەگىزگى ماسەلە – اۋىلدىق جەرلەردەگى بىلىكتى پەداگوگ كادرلاردىڭ تاپشىلىعى.  سوندىقتان «ديپلوممەن – اۋىلعا» باعدارلاماسىنىڭ اياسىن كەڭەيتىپ، جۇمىستى جاڭا دەڭگەيدە جالعاستىرۋىمىز قاجەت. ۇكىمەتكە كەلەسى جىلدان باستاپ وسى باعدارلامانى قارجىلاندىرۋدى 20 ملرد.تەڭگەگە جەتكىزۋدى تاپسىرامىن. دارىندى اۋىل جاستارىن ىرىكتەپ، وتاندىق جانە شەتەلدىك جوعارى وقۋ ورىندارىنا دايىنداۋ كەرەك.   از قامتىلعان جانە كوپ بالالى وتباسىلاردى قولداۋ ءۇشىن ۇكىمەتكە دارىندى بالانىڭ قابىلەتىن دامىتۋدىڭ جول كارتاسىن ازىرلەۋدى تاپسىرامىن. ۇكىمەت پەن اكىمدەر وسىنداي بالالاردىڭ ۇيىرمەلەر مەن ورتالىقتارعا، جازعى لاگەرلەرگە بارۋى ءۇشىن مۇمكىندىك جاساۋى كەرەك. ەندى جوعارى ءبىلىمنىڭ ساپاسىنا جەكە توقتالعىم كەلەدى. ءوز تۇلەكتەرىن جۇمىسپەن قامتۋ جاعىنان ەلىمىزدەگى جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ جارتىسى عانا 60 پايىزدىق دەڭگەيگە قول جەتكىزىپ وتىر. سوندىقتان ولاردىڭ سانىن قىسقارتۋ ماسەلەسىن قاراۋ كەرەك. تەرەڭ ءبىلىم بەرۋدىڭ ورنىنا ديپلوم ساتۋمەن اينالىسقان ۋنيۆەرسيتەتتەرىمىز بار ەكەنى دە جاسىرىن ەمەس. ءبىرىنشى كەزەكتە سولارعا تىيىم سالۋ ارقىلى ءبىز وقۋ ورىندارىنداعى ءبىلىم بەرۋ ساپاسىن ارتتىرۋعا كۇش سالامىز. ءبىلىم سالاسىنا قاتىستى تاعى ءبىر ماسەلە – قارجىلاندىرۋدىڭ بىركەلكى بولماۋى جانە وڭىرلىك باسقارۋدىڭ قازىرگى جۇيەسىنىڭ تيىمسىزدىگى. ءبىلىم بولىمدەرىن باسقارۋ جانە بيۋدجەت قارجىسىن اكىمشىلەندىرۋ فۋنكتسيالارىن اۋداندىق دەڭگەيدەن وبلىستىق دەڭگەيگە بەرۋ كەرەك. ءبىلىم بەرۋدىڭ بارلىق دەڭگەيىندە دەربەس قارجىلاندىرۋ ءتارتىبىن ەنگىزۋ قاجەت. تاعى ءبىر وزەكتى ماسەلە. بۇل – وقۋلىق ساپاسىنىڭ تومەندىگى. وقۋشىلاردى ساپالى وقۋلىقتارمەن قامتاماسىز ەتۋ – ءتيىستى مينيسترلىكتىڭ تىكەلەي مىندەتى. مۇعالىمدەر مەن وقىتۋشىلاردىڭ الەۋمەتتىك جاعدايىن جاقسارتپاساق، بۇل شارالار جۇزەگە اسا قويمايدى.  سوندىقتان مەن تامىز كونفەرەنتسياسىندا الداعى ءتورت جىل ىشىندە مۇعالىمدەردىڭ ەڭبەك اقىسىن ەكى ەسە ارتتىرۋدى تاپسىردىم. بۇل – كەلەسى جىلدان باستاپ ۇستازداردىڭ جالاقىسى 25 پايىزعا وسەدى دەگەن ءسوز.

وسوبوگو ۆنيمانيا ترەبۋەت سيتۋاتسيا ۆ ناۋكە. بەز نەە مى نە سموجەم وبەسپەچيت پروگرەسس ناتسي. درۋگوە دەلو، ناسكولكو كاچەستۆەننا ي ەففەكتيۆنا ناشا ناۋكا؟ پراۆيتەلستۆۋ سلەدۋەت راسسموترەت داننۋيۋ پروبلەمۋ پود ۋگلوم زرەنيا پوۆىشەنيا ۋروۆنيا ناۋچنىح يسسلەدوۆاني ي يح پريمەنەنيا نا پراكتيكە. ۆتوروە. پوددەرجكا ينستيتۋتا سەمي ي دەتستۆا، سوزدانيە ينكليۋزيۆنوگو وبششەستۆا. ۆوپروسى زاششيتى پراۆ رەبەنكا ي پروتيۆودەيستۆيا بىتوۆومۋ ناسيليۋ دولجنى بىت ناشيم پريوريتەتوم. سلەدۋەت تسەلەناپراۆلەننو زانياتسيا پروبلەموي ۆىسوكوي سۋيتسيدالنوستي سرەدي پودروستكوۆ. نام پرەدستويت سوزدات تسەلوستنۋيۋ پروگراممۋ پو زاششيتە دەتەي، پوستراداۆشيح وت ناسيليا، ا تاكجە يح سەمەي. وسوبوە ۆنيمانيە دولجنو ۋدەلياتسيا سەميام، ۋ كوتورىح نا پوپەچەني ناحودياتسيا دەتي س وگرانيچەننىمي ۆوزموجنوستيامي. تولكو پو وفيتسيالنوي ستاتيستيكە نا ۋچەتە پو ينۆاليدنوستي سوستويت بولەە 80 تىسياچ دەتەي. پراۆيتەلستۆۋ سلەدۋەت رازرابوتات مەرى پو ۋلۋچشەنيۋ مەديتسينسكوگو ي سوتسيالنوگو سوپروۆوجدەنيادەتەي س دياگنوزوم دتسپ. نەوبحوديمو راسشيريت سەت مالىح ي سرەدنيح تسەنتروۆ رەابيليتاتسي دليا دەتەي ۆ «شاگوۆوي دوستۋپنوستي». مى وبيازانى سوزداۆات راۆنىە ۆوزموجنوستي دليا ليۋدەي س وسوبىمي پوترەبنوستيامي. يا گوۆوريل وب ەتوم ۆ رامكاح سۆوەي پرەدۆىبورنوي پلاتفورمى. تەپەر پورۋچايۋ پراۆيتەلستۆۋ ۆىدەليت نا داننىە تسەلي نە مەنەە 58 ملرد. تەنگە ۆ تەچەنيە ترەح لەت. وسوبوگو ۆنيمانيا ترەبۋيۋت ۆوپروسى ۋكرەپلەنيا زدوروۆيا ناتسي. ۆاجنو رازۆيۆات ماسسوۆىي سپورتسرەدي ۆسەح ۆوزراستنىح گرۋپپ ناسەلەنيا. نۋجنو وبەسپەچيت ماكسيمالنۋيۋ دوستۋپنوست سپورتيۆنوي ينفراسترۋكتۋرى دليا دەتەي. رازۆيتيە ماسسوۆوي فيزيچەسكوي كۋلتۋرى دولجنو ستات پيراميدوي، نا ۆەرشينە كوتوروي بۋدۋت نوۆىە چەمپيونى، ا ۋ ەيو وسنوۆانيا مى پولۋچيم زدوروۆۋيۋ، اكتيۆنۋيۋ مولوديوج ي، ۆ كونەچنوم سچەتە، سيلنۋيۋ ناتسيۋ. نەوبحوديمو زاكونوداتەلنوە وبەسپەچەنيە ەتوگو كۋرسا، ا تاكجە پرينياتيە كومپلەكسنوگو پلانا پو رازۆيتيۋ ماسسوۆوگو سپورتا. 2020 گود وبياۆلەن «گودوم ۆولونتەرا». اكتۋالنايا زاداچا – راسشيريت ۋچاستيە گراجدان، وسوبەننو مولودەجي، ستۋدەنتوۆ ي ۋچاششيحسيا ۆ دوبروۆولچەسكوي دەياتەلنوستي، پريۆيت يم ناۆىكي اكتيۆنوي جيزنەننوي پوزيتسي. ەتو ۆاجنايا سوستاۆليايۋششايا چاست ناشەي رابوتى پو ۋكرەپلەنيۋ گراجدانسكوگو وبششەستۆا. ترەتە. وبەسپەچەنيە كاچەستۆا ي دوستۋپنوستي مەديتسينسكيح ۋسلۋگ. زدەس دايۋت و سەبە زنات رەگيونالنىە ديسبالانسى ۆ پوكازاتەلياح زدوروۆيا ناسەلەنيا، وسوبەننو پو ماتەرينسكوي ي ملادەنچەسكوي سمەرتنوستي. دا، ەتوت پوكازاتەل سنيجاەتسيا، نو ۆسە ەششە ۆىسوك ي زناچيتەلنو پرەۆىشاەت ۋروۆەن رازۆيتىح ستران. پراۆيتەلستۆۋ پرەدستويت سوزدات پەرەچەن پريوريتەتوۆ دليا كاجدوگو رەگيونا پو كونكرەتنىم نوزولوگيام ۆ مەديتسينە ي ۆنەدريت بيۋدجەتنوە فينانسيروۆانيە نا ەگو وسنوۆە. س 1 يانۆاريا 2020 گودا ۆ كازاحستانە زاپۋسكاەتسيا سيستەما وبيازاتەلنوگو سوتسيالنوگو مەديتسينسكوگو ستراحوۆانيا. حوچۋ دونەستي دو كاجدوگو: گوسۋدارستۆو سوحرانياەت گارانتيروۆاننىي وبەم بەسپلاتنوي مەديتسينسكوي پوموششي.  نا ەگو فينانسيروۆانيە بۋدەت ناپراۆلەنو بولەە 2,8 ترلن. تەنگە ۆ تەچەنيە سلەدۋيۋششيح ترەح لەت. ۆ سۆويۋ وچەرەد، رەاليزاتسيا وسمس پريزۆانا ۋلۋچشيت كاچەستۆو ي دوستۋپنوست مەديتسينسكيح ۋسلۋگ. ۆ رامكاح ترەحلەتنەگو بيۋدجەتا بۋدەت ناپراۆلەنو دوپولنيتەلنو بولەە 2,3 ترلن. تەنگە نا رازۆيتيە سيستەمى زدراۆووحرانەنيا. پراۆيتەلستۆۋ نۋجنو پرەدەلنو وتۆەتستۆەننو پودويتي ك ۆوپروسۋ رەاليزاتسي سوتسيالنوگو مەدستراحوۆانيا ۆو يزبەجانيە ەگو وچەرەدنوي ديسكرەديتاتسي. پراۆا نا وشيبكۋ ۋ ناس ۋجە نەت.

ءتورتىنشى. مادەنيەت قىزمەتكەرلەرىن قولداۋ. ءبىز مادەنيەت سالاسىندا جۇمىس ىستەيتىن ازاماتتارعا جەتكىلىكتى تۇردە كوڭىل بولمەي وتىرمىز. بۇل – ەڭ الدىمەن، كىتاپحانا، مۋزەي، تەاتر قىزمەتكەرلەرىنە قاتىستى ماسەلە. ولاردىڭ ەڭبەكاقىسى سوڭعى جىلدارى مۇلدە كوبەيگەن جوق. سونىڭ سالدارىنان مادەنيەت قىزمەتكەرلەرى، اسىرەسە جاس ماماندار جەڭىلدىگى بار تۇرعىن ءۇي باعدارلامالارىنا قاتىسا المايدى. مۇنداي احۋال وسى كاسىپتىڭ بەدەلىن ءتۇسىرىپ، لايىقتى كادرلاردىڭ تاپشىلىعى ايقىن سەزىلۋدە. كەلەسى جىلدان باستاپ ۇكىمەت مادەنيەت قىزمەتكەرلەرىنىڭ ەڭبەكاقىسىن كوبەيتۋى ءتيىس. سونداي-اق، ءبىلىم بەرۋ جانە دەنساۋلىق ساقتاۋ سالالارىنداعى مىندەتتى الەۋمەتتىك جەڭىلدىكتەر مادەنيەت سالاسىنىڭ وكىلدەرىنە دە بەرىلۋى كەرەك.

پياتوە. دالنەيشەە رازۆيتيە سيستەمى سوتسيالنوي پوددەرجكي. گوسۋدارستۆوم پرەدپرينيمايۋتسيا ۆسە مەرى دليا پوددەرجكي نۋجدايۋششيحسيا گراجدان. نو رياد پرينياتىح رەشەني بىلي نە سوۆسەم ۆىۆەرەنى. ۆ رەزۋلتاتە مى پولۋچيلي سەرەزنىي روست پاتەرناليستسكيح ناستروەني. زا 5 لەت چيسلەننوست پولۋچاتەلەي ادرەسنوي سوتسيالنوي پوموششي ۆ كازاحستانە ۆىروسلا س 77 تىس. چەلوۆەك دو بولەە چەم 1,4 ملن. وبەم ۆىدەلياەمىح يز بيۋدجەتا سرەدستۆ نا سوتسيالنۋيۋ پوددەرجكۋ س 2017 گودا ۋۆەليچيلسيا ۆ 17 راز ي بولەە. درۋگيمي سلوۆامي، ۆسە بولشە ليۋدەي پرەدپوچيتايۋت نە رابوتات ليبو، چتو ەششە حۋجە، ۋتايۆايۋت سۆوي دوحودى دليا پولۋچەنيا سوتسيالنوي پوموششي. فاكتى پولۋچەنيا سوتسيالنوي پوموششي سوستوياتەلنىمي سەميامي وسۆەششاليس ۆ سرەدستۆاح ماسسوۆوي ينفورماتسي. ەششە راز وتمەچۋ. ناشە گوسۋدارستۆو پو كونستيتۋتسي ياۆلياەتسيا سوتسيالنىم ي پوەتومۋ دولجنو ۆىپولنيات سۆوي وبيازاتەلستۆا پەرەد گراجدانامي. پراۆيتەلستۆو ۆ سۆوەي رابوتە وبيازانو يسحوديت يز ەتوگو پرينتسيپا، ا رەزەرۆى نەوبحوديمو ناحوديت زا سچەت سۆەدەنيا نا نەت ۆسەح نەەففەكتيۆنىح راسحودوۆ ي پوۆىشەنيا دوحودوۆ. تاكيە رەزەرۆى، بەزۋسلوۆنو، يمەيۋتسيا. مينيستەرستۆو فينانسوۆ پروۆوديت رابوتۋ پو ۋۆەليچەنيۋ دوحودوۆ. نو نۋجنى دوپولنيتەلنىە ۋسيليا. ناپريمەر، ۆ وتنوشەني تاموجني. ەلباسى نا زاسەداني پوليتسوۆەتا پارتي «Nur Otan» وبراتيل وسوبوە ۆنيمانيە نا ۋپوريادوچەنيە پروتسەسسا گوسۋدارستۆەننىح زاكۋپوك. مينيستەرستۆو فينانسوۆ پريستۋپيلو ك وپتيميزاتسي زاكۋپوك، نو نەوبحوديمى مەرى زاكونوداتەلنوگو حاراكتەرا. گوسزاكۋپكي تايات ۆ سەبە وگرومنىي رەزەرۆ (پو نەكوتورىم پودسچەتام دو 400 ملرد.تەنگە ۆ گود), كوتورىي موگ بى پويتي نا رەشەنيە وسترىح سوتسيالنىح ۆوپروسوۆ. ۆ 2018 گودۋ وبەم گوسزاكۋپوك سوستاۆيل 4,4 ترلن. تەنگە، يز كوتورىح 3,3 ترلن. تەنگە يلي 75% وسۋششەستۆلەنى نەكونكۋرەنتنىم سپوسوبوم يز ودنوگو يستوچنيكا. پورا زاكرىت ەتۋ «كورمۋشكۋ» دليا چينوۆنيكوۆ ي رازنوگو رودا «پريليپال». ۆوزۆراششاياس ك ادرەسنوي سوتسيالنوي پوموششي، پراۆيتەلستۆۋ سلەدۋەت سكوررەكتيروۆات مەحانيزم ەە ۆىدەلەنيا، چتوبى ونا ستالا پروزراچنوي، سپراۆەدليۆوي، موتيۆيروۆالا ك ترۋدۋ، ا نە ك پرازدنومۋ وبرازۋ جيزني. پوموشش ۆ وسنوۆنوم دولجنى پولۋچات تە، كتو ترۋديتسيا. ۆ تو جە ۆرەميا نۋجنو پوزابوتيتسيا و دەتياح يز مالووبەسپەچەننىح سەمەي. دليا نيح نەوبحوديمو ۆۆەستي گارانتيروۆاننىي سوتسيالنىي پاكەت – رەگۋليارنۋيۋ پوموشش دەتيام دوشكولنوگو ۆوزراستا، بەسپلاتنوە گورياچەە پيتانيە دليا ۆسەح شكولنيكوۆ، وبەسپەچەنيە يح ۋچەبنىمي پرينادلەجنوستيامي ي فورموي، وپلاتۋ مەديتسينسكوي، ۆ توم چيسلە ستوماتولوگيچەسكوي پوموششي، ۆوزمەششەنيە زاترات نا پروەزد ۆ وبششەستۆەننوم ترانسپورتە. ۆسە ەتي مەرى دولجنى ۆستۋپيت ۆ دەيستۆيە س 1 يانۆاريا 2020 گودا. پراۆيتەلستۆۋ سوۆمەستنو س نپپ «اتامەكەن» پرەدستويت سروچنو، ۆ تەچەنيە مەسياتسا، رازرابوتات سپەتسيالنۋيۋ پروگراممۋ ۆوۆلەچەنيا منوگودەتنىح ماتەرەي ۆ ميكرو ي مالىي بيزنەس، ۆ توم چيسلە نا دومۋ. شەستوە. وتدەلنو حوچۋ وبراتيت ۆنيمانيە نا رازۆيتيە وتەچەستۆەننوي پەنسيوننوي سيستەمى، ۆ كوتوروي ناكوپيليس سەرەزنىە پروبلەمى. نا تەكۋششي مومەنت پروبلەما نەدوستاتوچنوستي پەنسيوننىح سبەرەجەني نە ستول وششۋتيما. ودناكو ۋجە چەرەز 10 لەت سيتۋاتسيا موجەت يزمەنيتسيا. كوليچەستۆو رابوتايۋششيح گراجدان، پرويزۆودياششيح پەنسيوننىە ناكوپلەنيا، زامەتنو ۋمەنشيتسيا، ۆ تو ۆرەميا كاك كوليچەستۆو پەنسيونەروۆ ۆوزراستەت. پري ەتوم ۋروۆەن ناكوپلەني ي ينۆەستيتسيوننىح دوحودوۆ، پولۋچاەمىح س پەنسيوننىح اكتيۆوۆ، وستاەتسيا نيزكيم. پوەتومۋ پراۆيتەلستۆۋ سوۆمەستنو س ناتسيونالنىم بانكوم سلەدۋەت پروۆەستي سەرەزنۋيۋ رابوتۋ پو پوۆىشەنيۋ ەففەكتيۆنوستي پەنسيوننوي سيستەمى. سەيچاس رابوتايۋششەمۋ چەلوۆەكۋ پولزوۆاتسيا پەنسيوننىمي ناكوپلەنيامي موجنو تولكو پوسلە ۆىحودا نا پەنسيۋ. نو پونياتنو جەلانيە ليۋدەي يسپولزوۆات ەتي سرەدستۆا ەششە دو ۆىحودا نا پەنسيۋ. پورۋچايۋ پراۆيتەلستۆۋ دو كونتسا گودا پرورابوتات ۆوپروس تسەلەۆوگو يسپولزوۆانيا رابوتايۋششيمي گراجدانامي چاستي سۆويح پەنسيوننىح ناكوپلەني، ناپريمەر، دليا پوكۋپكي جيليا يلي پولۋچەنيا وبرازوۆانيا. ۆ تسەلياح وپتيميزاتسي زاترات ي ۋلۋچشەنيا كاچەستۆا ينۆەستيتسيوننوگو ۋپراۆلەنيا اكتيۆامي پورۋچايۋ پراۆيتەلستۆۋ يزۋچيت ۆوپروس كونسوليداتسي ۆنەبيۋدجەتنوي سيستەمى سوتسيالنوگو وبەسپەچەنيا پۋتەم سوزدانيا ەدينوگو سوتسيالنوگو فوندا ي ۆۆەدەنيا ودنوگو سوتسيالنوگو پلاتەجا.

سيلنىە رەگيونى – سيلنايا سترانا.

ۆ ەتوم ناپراۆلەني نۋجنو سوسرەدوتوچيتسيا نا سلەدۋيۋششيح زاداچاح. پەرۆوە. پوۆىشەنيە ەففەكتيۆنوستي رابوتى مەستنىح ورگانوۆ ۆلاستي. ۋ ليۋدەي ۆسەگدا دولجەن بىت دوستۋپ ك مەستنىم ۆلاستيام. ەتو – اكسيوما، نو نە رەالنوست. سچيتايۋ ۆوزموجنىم ۆ كاچەستۆە پيلوتنوگو پروەكتا ۆنەدريت سيستەمۋ وتسەنكي ناسەلەنيەمەففەكتيۆنوستي رابوتى مەستنوي ۆلاستي. ناپريمەر، ەسلي ۆ رەزۋلتاتە وپروسا يلي ونلاين-گولوسوۆانيا بولەە 30% جيتەلەي سچيتايۋت، چتو اكيم گورودا يلي سەلا نەەففەكتيۆەن – ەتو وسنوۆانيە دليا سوزدانيا ادمينيستراتسيەي پرەزيدەنتا سپەتسيالنوي كوميسسي س تسەليۋ يزۋچەنيا ۆوزنيكشەي پروبلەمى س ۆنەسەنيەم سووتۆەتستۆۋيۋششيح رەكومەنداتسي. ۆتوروە. رەفورما سيستەمى مەجبيۋدجەتنىح وتنوشەني. وچەۆيدنو، چتو تەكۋششايا سيستەما مەجبيۋدجەتنىح وتنوشەني نە ستيمۋليرۋەت اكيماتى ۆسەح ۋروۆنەي ك سوزدانيۋ سوبستۆەننوي بازى رازۆيتيا – مالوگو ي سرەدنەگو بيزنەسا. رەگيونى سلابو موتيۆيروۆانى نا پويسك دوپولنيتەلنىح يستوچنيكوۆ دوحودوۆ. سو سلەدۋيۋششەگو گودا ۆ راسپورياجەنيە رەگيونوۆ پەرەدايۋتسيا دوپولنيتەلنىە نالوگوۆىە پوستۋپلەنيا وت مسب. نو ەتوگو نەدوستاتوچنو. نازرەلا نەوبحوديموست پەرەسموترا ورگانيزاتسي بيۋدجەتنوگو پروتسەسسا نا ۆسەح ۋروۆنياح. بولشۋيۋ رول ۆ ەتوي رابوتە دولجنو سىگرات رەالنوە ۆوۆلەچەنيە ناسەلەنيا ۆ فورميروۆانيە مەستنىح بيۋدجەتوۆ. رايوننىي، گورودسكوي ي سەلسكي ۋروۆني ۆلاستي دولجنى ستات ەكونوميچەسكي بولەە ساموستوياتەلنىمي ۆ رەشەني زاداچ مەستنوگو زناچەنيا. يح پراۆا، وبيازاننوستي ي وتۆەتستۆەننوست سلەدۋەت چەتكو ۋرەگۋليروۆات ۆ زاكونوداتەلنىح اكتاح. ترەتە. ۋپراۆلياەمايا ۋربانيزاتسيا ي ەدينايا جيليششنايا پوليتيكا. پرينياتىە رانەە زاكونى «و ستاتۋسە ستوليتسى» ي «وب وسوبوم ستاتۋسە گورودا الماتى» سىگرالي سۆويۋ پوزيتيۆنۋيۋ رول، نو سەگودنيا نۋجدايۋتسيا ۆ سوۆەرشەنستۆوۆاني. نەوبحوديمو راسشيريت كومپەتەنتسي اكيماتوۆ ترەح سامىح كرۋپنىح گورودوۆ، ۆ توم چيسلە ي ۆ وبلاستي گرادوسترويتەلنوي پوليتيكي، ترانسپورتنوي ينفراسترۋكتۋرى، فورميروۆانيا ارحيتەكتۋرنوگو وبليكا. بولشوە كوليچەستۆو ناسەلەنيا گورودوۆ رەسپۋبليكانسكوگو زناچەنيا ەتو ۋجە نە پرەدمەت گوردوستي، ا وسنوۆانيە دليا وبەسپوكوەننوستي س توچكي زرەنيا پولنوگو وبەسپەچەنيا سوتسيالنو-ەكونوميچەسكيح پوترەبنوستەي جيتەلەي. مى نابليۋداەم پەرەناسەلەننوست كرۋپنەيشيح گورودوۆ ي ۆ تو جە ۆرەميا نەحۆاتكۋ ليۋدسكيح ي ترۋدوۆىح رەسۋرسوۆ ۆ تاكيح گوروداح كاك، ناپريمەر، پاۆلودار ي پەتروپاۆلوۆسك، گدە سوزدايۋتسيا نادلەجاششيە ۋسلوۆيا دليا پريەما نوۆىح جيتەلەي. پراۆيتەلستۆو دولجنو پرينيات دەيستۆەننىە مەرى پو ۋپراۆلەنيۋ ميگراتسيوننىمي پروتسەسسامي. ۆ سۆوەي پرەدۆىبورنوي پروگراممە يا وتمەتيل نەوبحوديموست رازرابوتكي ەدينوي جيليششنوي پوليتيكي. وسنوۆنوي پرينتسيپ – پوۆىشەنيە دوستۋپنوستي جيليا، وسوبەننو دليا سوتسيالنو-ۋيازۆيمىح سلوەۆ ناسەلەنيا. پراۆيتەلستۆۋ نەوبحوديمو رازرابوتات ەدينۋيۋ مودەل جيليششنوگو رازۆيتيا ۆ سترانە، وتويتي وت پراكتيكي پرينياتيا رازروزنەننىح مەجدۋ سوبوي پروگرامم. ناپريمەر، ۆ رامكاح پروگراممى «7-20-25»، كوتورايا يزناچالنو پرەدپولاگالاس كاك سوتسيالنايا، سرەدني ۋروۆەن سەمەينوگو دوحودا زاەمششيكا دولجەن سوستاۆليات وكولو 320 تىس. تەنگە ۆ مەسياتس. ليۋديام س نەبولشيم ۋروۆنەم دوحودوۆ ۋچاستيە ۆ نەي وكازالوس نە پو كارمانۋ. پوەتومۋ ۆ ەتوم گودۋ پو ينيتسياتيۆە ەلباسى زاپۋششەنا نوۆايا پروگرامما «باقىتتى وتباسى» س لگوتنوي ستاۆكوي ۆ 2% ي پەرۆوناچالنىم ۆزنوسوم 10%. ەتو ۆەسما ۆىگودنىە ۋسلوۆيا. دو كونتسا گودا نە مەنەە 6 تىس. سەمەي پريوبرەتۋت جيلە ۆ رامكاح ەتوي پروگراممى. ۆ پەرۆۋيۋ وچەرەد، منوگودەتنىە سەمي ي سەمي، ۆوسپيتىۆايۋششيە دەتەي-ينۆاليدوۆ. س 2020 گودا 10 تىسياچ تاكيح سەمەي ەجەگودنو بۋدۋت وبەسپەچيۆاتسيا جيلەم. پراۆيتەلستۆۋ سلەدۋەت وپرەدەليت چەتكيە كريتەري دليا ۋچاستيا ۆ پروگراممە ي وبەسپەچيت ەە جەستكوە ادمينيستريروۆانيە. پوددەرجكا دولجنا پرەدوستاۆلياتسيا يسكليۋچيتەلنو تەم، كتو ۆ نەي دەيستۆيتەلنو نۋجداەتسيا.   موە پورۋچەنيە پراۆيتەلستۆۋ – ۆ تەچەنيە ترەح لەت رەشيت ۆوپروس پرەدوستاۆلەنيا جيليا مالووبەسپەچەننىم منوگودەتنىم سەميام، ستوياششيم ۆ وچەرەدي. يح ۋ ناس وكولو 30 تىسياچ. گراجدانام، كوتورىە نە راسپولاگايۋت دوحودامي دليا پريوبرەتەنيا جيليا ۆ سوبستۆەننوست، نادو دات ۆوزموجنوست پروجيۆانيا نا ۋسلوۆياح سوتسيالنوي ارەندى. نا ەتي تسەلي ك 2022 گودۋ گوسۋدارستۆوم بۋدەت ۆىدەلەنو سۆىشە 240 ملرد. تەنگە. سلەدۋەت رازرابوتات نوۆىە مەرى ۆوۆلەچەنيا چاستنوگو بيزنەسا ۆ ەتۋ رابوتۋ، زادەيستۆوۆات مەحانيزمى گوسۋدارستۆەننو-چاستنوگو پارتنەرستۆا. ليۋدي نەدوۆولنى نەپروزراچنىم پروتسەسسوم فورميروۆانيا ي پرودۆيجەنيا وچەرەدنوستي پري پرەدوستاۆلەني اكيماتامي سوتسيالنىح كۆارتير. پراۆيتەلستۆۋ دو كونتسا گودا سلەدۋەت سوزدات ەدينۋيۋ ناتسيونالنۋيۋ سيستەمۋ ۋچەتا وچەرەدنيكوۆ نا ارەندنوە جيلە، ا تاكجە نا پولۋچەنيە لگوتنىح جيليششنىح زايموۆ پو پروگراممە «باقىتتى وتباسى». نەسموتريا نا سنيجەنيە يزنوسا كوممۋنالنىح سەتەي س 65% دو 57%، داننىي پوكازاتەل وستاەتسيا ۆىسوكيم. كرومە توگو، يز 78 تىسياچ منوگوكۆارتيرنىح دوموۆ بولەە 18 تىسياچ ترەبۋيۋت رەمونتا. نەوبحوديمو ۆىدەليت رەگيونام نە مەنەە 30 ملرد.تەنگە زا دۆا گودا ۆ ۆيدە بيۋدجەتنىح كرەديتوۆ نا مودەرنيزاتسيۋ ي رەمونت جيلوگو فوندا. پورۋچايۋ پراۆيتەلستۆۋ پرەدۋسموترەت داننىي مەحانيزم ي جەستكو كونتروليروۆات ەففەكتيۆنوست وسۆوەنيا ەتيح سرەدستۆ. بيۋدجەتى رازۆيتيا رەگيونوۆ ك 2022 گودۋ پرەۆىسيات 800 ملرد. تەنگە. پورۋچايۋ اكيمام سوۆمەستنو س مەستنىمي ماسليحاتامي وبەسپەچيت ناپراۆلەنيە پولوۆينى ەتيح سرەدستۆ نا سوفينانسيروۆانيە مودەرنيزاتسي جكح ي رەشەنيە اكتۋالنىح سوتسيالنىح پروبلەم جيتەلەي رەگيونوۆ. چەتۆەرتوە. رازۆيتيە ينفراسترۋكتۋرى. وچەۆيدنو، چتو جيتەلي رازليچنىح رەگيونوۆ سترانى يمەيۋت رازنىي ۋروۆەن دوستۋپا ك چيستوي پيتەۆوي ۆودە، پريرودنومۋ گازۋ، ترانسپورتنوي ينفراسترۋكتۋرە. نەوبحوديمو اكتيۆيزيروۆات رابوتۋ پو نيۆەليروۆانيۋ ەتوگو نەراۆەنستۆا. پو پورۋچەنيۋ ەلباسى زاكانچيۆاەتسيا سترويتەلستۆو پەرۆوي وچەرەدي ماگيسترالنوي سەتي گازوپروۆودا «سارىاركا». سو سلەدۋيۋششەگو گودا بۋدەت ناچاتا رابوتا پو سترويتەلستۆۋ راسپرەدەليتەلنىح سەتەي ۆ گورودە نۋر-سۋلتان ي كاراگاندينسكوي، ا ۆ دالنەيشەم ۆ اكمولينسكوي ي سەۆەرو-كازاحستانسكوي وبلاستياح. نا ەتي تسەلي گوسۋدارستۆو ۆىدەلياەت 56 ملرد. تەنگە. ۆ رەزۋلتاتە بولەە 2,7 ملن. چەلوۆەك پولۋچات دوستۋپ ك پريرودنومۋ گازۋ. ۆ تەچەنيە سلەدۋيۋششيح ترەح لەت بۋدەت ۆىدەلەنو پوريادكا 250 ملرد. تەنگە نا وبەسپەچەنيە ناشيح گراجدان چيستوي پيتەۆوي ۆودوي ي ۋسلۋگامي ۆودووتۆەدەنيا. ۆ پولە زرەنيا يسپولنيتەلنوي ۆلاستي دولجنا ناحوديتسيا پولنايا ي كاچەستۆەننايا رەاليزاتسيا پروگراممى «نۋرلى جول». ەتو ستراتەگيچەسكي پروەكت، بلاگوداريا كوتورومۋ دەيستۆەننايا مودەرنيزاتسيا زاترونەت ۆسيۋ ترانسپورتنۋيۋ ينفراسترۋكتۋرۋ. نا ەتي تسەلي دو 2022 گودا گوسۋدارستۆو ۆلوجيت بولەە 1,2 ترلن. تەنگە ينۆەستيتسي.  پراۆيتەلستۆو ي رانشە ۆىدەليالو وگرومنىە سرەدستۆا، نو وني ۆ پوداۆليايۋششەم بولشينستۆە ۋشلي ۆ پەسوك، ا توچنەە سكازات – ۆ كارمانى چينوۆنيكوۆ، ودناكو چيستوي ۆودى، دوروگ ي پروچەي ينفراسترۋكتۋرى تاك ي نە حۆاتاەت. نا ەتوت راز پراۆيتەلستۆو ي پارلامەنت، ۆمەستە سو سچەتنىم كوميتەتوم دولجنى وبەسپەچيت ابسوليۋتنۋيۋ ەففەكتيۆنوست يسپولزوۆانيا بيۋدجەتنىح سرەدستۆ. پراۆيتەلستۆۋ نەوبحوديمو اكتيۆيزيروۆات رابوتۋ پو ۋلۋچشەنيۋ ەكولوگي، راسشيرەنيۋ يسپولزوۆانيا ۆوزوبنوۆلياەمىح يستوچنيكوۆ ەنەرگي، كۋلتيۆيروۆانيۋ بەرەجنوگو وتنوشەنيا ك پريرودە. ۆ ەتوم وتنوشەني ودوبرەنيا زاسلۋجيۆاەت كامپانيا «بىرگە – تازا قازاقستان!»، كوتورۋيۋ نۋجنو پرودولجيت. پارلامەنتۋ پرەدستويت وبسۋديت ي پرينيات نوۆۋيۋ رەداكتسيۋ ەكولوگيچەسكوگو كودەكسا. ۆ تسەلوم پراۆيتەلستۆو ۆ پرەدستوياششي پەريود دولجنو پوۆىسيت ەففەكتيۆنوست سۆوەي دەياتەلنوستي. كازاحستانتسى جدۋت كونكرەتنىح رەزۋلتاتوۆ.

قۇرمەتتى وتانداستار!

ءبىز ەلىمىزدى رەفورمالاۋدىڭ جاڭا كەزەڭىنە قادام باستىق. وسى ماڭىزدى مىندەتتەردى ساپالى ورىنداۋىمىز كەرەك. ەلىمىزدىڭ ءاربىر تۇرعىنى وڭ وزگەرىستى سەزىنۋى تيىس.  مەن مەملەكەتتىك ورگانداردان جۇمىستى جەدەل اتقارىپ، ناقتى ناتيجەگە قول جەتكىزۋدى تالاپ ەتەمىن. رەفورمانى تەك رەفورما ءۇشىن جۇرگىزۋگە جول بەرىلمەيدى. ءاربىر مينيستردە جانە اكىمدە ناتيجەلى جۇمىستىڭ نەگىزگى كورسەتكىشتەرىنىڭ تىزىمى بولۋى ءتيىس. سول ارقىلى ولاردىڭ ناقتى ماقساتقا قول جەتكىزۋ دەڭگەيى انىقتالادى.  ۇكىمەت مۇشەلەرىنە، مەملەكەتتىك ورگاندار مەن وڭىرلەردىڭ، مەملەكەتتىك كومپانيالاردىڭ جانە مەكەمەلەردىڭ باسشىلارىنا ءتيىستى رەفورمانىڭ جۇزەگە اسىرىلۋى ءۇشىن دەربەس جاۋاپكەرشىلىك جۇكتەلەدى.   وسىعان بايلانىستى، جاقىندا تيىستى جارلىققا قول قويدىم. بۇل جارلىقتىڭ اياسىندا ەلدەگى احۋال، سونىڭ ىشىندە ايماقتارداعى حالىقتىڭ جاعدايى ساۋالناما نەگىزىندە ناقتى باعالاناتىن بولادى. ۇكىمەتتىڭ الەۋمەتتىك جانە ەكونوميكالىق ساياساتقا جاۋاپتى قۇرىلىمدارى قوعامنىڭ قاجەتتىلىكتەرىنە سايكەس الدىن-الا ناقتى جۇمىس جۇرگىزۋى قاجەت. بۇل ءۇشىن باقىلاۋ، تالداۋ جانە بولجاۋ جۇيەسىن نەعۇرلىم  كۇشەيتۋ كەرەك. سوندىقتان دەپۋتاتتارىمىزدىڭ وتىنىشىنە وراي پارلامەنت جانىنان زاڭنامانى زەردەلەۋ جانە ساراپتاۋ ينستيتۋتىن قۇرۋ جونىندە تاپسىرما بەرەمىن. اتالعان قۇرىلىم زاڭدارىمىزدىڭ ساپاسىن ارتتىرۋعا ىقپال ەتۋى ءتيىس.

قادىرلى قازاقستاندىقتار!

حالقىمىزدى تولعاندىراتىن بارلىق ماسەلەلەر بىزگە بەلگىلى. وسىعان وراي، احۋالدى جاقسارتۋ ءۇشىن ىس-قيمىل جوسپارى ازىرلەنىپ جاتىر.  بىزگە زور جاۋاپكەرشىلىك جۇكتەلىپ وتىر. مەن ەل تاعدىرىنا جانى اشيتىن اربىر ازاماتقا زور سەنىم ارتامىن. قازاقستان – ورتاق شاڭىراعىمىز! مەن ءبارىڭىزدى مەرەيلى مەكەنىمىزدى وركەندەتۋگە ۇلەس قوسۋعا شاقىرامىن! سىندارلى قوعامدىق ديالوگ – تاتۋلىق پەن تۇراقتىلىق نەگىزى. ۇلى اباي ءوزىنىڭ التىنشى قارا سوزىندە «بىرلىك – اقىلعا بىرلىك» دەگەنىن بىلەسىزدەر. ەلباسىمىزدىڭ «ەل بىرلىگى – ەڭ اسىل قاسيەت» دەگەن قاناتتى ءسوزى – ءبىزدىڭ اينىماس قاعيدامىز. بەرەكە مەن بىرلىك، اقىل مەن پاراسات حالقىمىزدى ۇنەمى العا باستاپ كەلەدى. باعىتىمىز – ايقىن، جولىمىز – اشىق. ءبارىمىز بىرگە بولساق، ەلىمىز بۇدان دا زور تابىسقا جەتەدى دەپ سەنەمىن! بارشاڭىزعا اماندىق، تابىس تىلەيمىن.

اقپارات كوزى: اقوردانىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى

پىكىرلەر