«ءمۇفتياتتى رەفورمالاۋ قاجەت»

277
Adyrna.kz Telegram

«قازاقستان مۇسىلماندارى ءدىني باسقارماسى» ءدىني بىرلەستىگى (قمدب) – ەلىمىزدەگى رۋحاني-ءدىني سالاعا مونوپوليا ۇستاپ وتىرعان ۇيىمنىڭ ءبىرى. قمدب-نىڭ ءپاتۋالارى ء(دىني شەشىمدەرى) مەن ۋعىز-ناسيحات ساياساتى كەيدە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كونستيتۋتسياسى مەن زاڭدارىنا قايشى كەلىپ جاتادى. بۇل جاعداي قازاقستان قوعامىندا دۇربەلەڭ تۋعىزىپ، اشۋ-ىزا مەن داۋ-دامايدى كۇشەيتتى. اسىرەسە، بالالار جانە ايەل قۇقىعى ماسەلەسى وتكىر پروبلەما بولىپ تۇر.

قازىرگى باس ءمۇفتي ناۋرىزباي تاعانۇلى وتپەنوۆ قمدب توراعاسى بولىپ، قمدب جارعىسىنا وزگەرىس ەنگىزگەلى بەرى ۇيىم ىشىندەگى قايشىلىق قاتتى كۇشەيدى، مەشىتتەر مەن قاراپايىم يمامداردىڭ جاعدايى قيىنداپ كەتتى. اي سايىن مەشىتكە جينالعان قارجىنىڭ 30 پايىزىن مۇفتياتقا الىپ قويۋ جانە باسقا دا سىلتاۋمەن قاراپايىم يمامداردان قاراجات جيناۋ ءدىن قىزمەتكەرلەرىنىڭ كۇنكورىسىن قيىنداتىپ جىبەردى.

قمدب باسشىلارى قوعامدىق ۇيىم جارعىسىن، مەملەكەت زاڭدارىن بۇزىپ ارەكەت ەتەدى. وسى ماسەلە بويىنشا ءدىني سالانى باقىلايتىن مەملەكەتتىك ورگاندارعا ارىز-شاعىمدار جازىلدى، دەگەنمەن بيلىك «ءدىن مەملەكەتتەن بولىنگەن» دەگەن تەزيستى العا تارتىپ بەيتاراپتىق تانىتىپ وتىر. سوندىقتان قمدب-نى ءوز ىشىنەن رەفورمالاۋ قاجەت، ۇيىمدى جارعىسىنا سايكەس دەموكراتيالاندىرىپ، ديكتاتورلىق باسقارۋ جۇيەسىنەن ارىلتىپ، «جاڭا قازاقستاننىڭ جاڭا ءمۇفتياتى» كەلبەتىنە كەلتىرۋ – قازاق قوعامىنىڭ كۇن تارتىبىندە تۇرعان وزەكتى ماسەلە.

«ءمۇفتياتتى رەفورمالاۋ قاجەت» اتتى ءباسپاسوز ءماسليحاتىنا جۋرناليستەردى، ءدىنتانۋشالاردى، زاڭگەرلەردى، ازاماتتىق بەلسەندىلەر مەن ءدىن قىزمەتكەرلەرىن شاقىرامىز.

ءباسپاسوز ءماسليحاتىنا قاتىسۋشىلار:

وراز الىمبەكوۆ، جۋرناليست – «بالىق باسىنان ءشىريدى» - قمدب جۇيەسىندەگى كەلەڭسىزدىكتەردىڭ توركىنى جانە ۇيىم ىشىندەگى وزەكتى پروبلەماعا شولۋ.

تۇراربەك قۇسايىنۇلى، ەكس-يمام، «دەموس» قب توراعاسى – «ءدىن مەملەكەتتەن بولىنگەن بە؟» - نەگە مەملەكەتتىك ورگاندار قمدب-عا قاتىستى ارىز-شاعىمدى ءاتۇستى قارايدى؟

ءال-فارابي بولاتجان، ماگيستر-ءدىنتانۋشى، PhD دوكتورانت – «ءدىني ۇيىم زايىرلى مەملەكەت اياسىنداعى قالاي قىزمەت اتقارۋى ءتيىس» – مەكتەپ جاسىنداعى قىز بالالارعا حيدجاب كيۋدى مىندەتتەۋ دۇرىس پا؟

جاناربەك مامبار، قاراعاندىداعى «اقىت قاجى» مەشىتىنىڭ باس يمامى - «ءمۇفتياتتى قالاي رەفورمالايمىز» – قمدب توراعاسى لاۋازىمىنا جانە باس مۇفتيلىككە ۇمىتكەردىڭ باعدارلامالىق تەزيسى.

پىكىرلەر