«Qazaqstan musylmandary dinı basqarmasy» dinı birlestigi (QMDB) – elimizdegi rýhanı-dinı salaǵa monopolııa ustap otyrǵan uıymnyń biri. QMDB-nyń pátýalary (dinı sheshimderi) men ýǵyz-nasıhat saıasaty keıde Qazaqstan Respýblıkasynyń Konstıtýııasy men zańdaryna qaıshy kelip jatady. Bul jaǵdaı Qazaqstan qoǵamynda dúrbeleń týǵyzyp, ashý-yza men daý-damaıdy kúsheıtti. Ásirese, balalar jáne áıel quqyǵy máselesi ótkir problema bolyp tur.
Qazirgi Bas múftı Naýryzbaı Taǵanuly Ótpenov QMDB tóraǵasy bolyp, QMDB jarǵysyna ózgeris engizgeli beri uıym ishindegi qaıshylyq qatty kúsheıdi, meshitter men qarapaıym ımamdardyń jaǵdaıy qıyndap ketti. Aı saıyn meshitke jınalǵan qarjynyń 30 paıyzyn múftııatqa alyp qoıý jáne basqa da syltaýmen qarapaıym ımamdardan qarajat jınaý din qyzmetkerleriniń kúnkórisin qıyndatyp jiberdi.
QMDB basshylary qoǵamdyq uıym jarǵysyn, memleket zańdaryn buzyp áreket etedi. Osy másele boıynsha dinı salany baqylaıtyn memlekettik organdarǵa aryz-shaǵymdar jazyldy, degenmen bılik «Din memleketten bólingen» degen tezısti alǵa tartyp beıtaraptyq tanytyp otyr. Sondyqtan QMDB-ny óz ishinen reformalaý qajet, uıymdy jarǵysyna sáıkes demokratııalandyryp, dıktatorlyq basqarý júıesinen aryltyp, «Jańa Qazaqstannyń jańa múftııaty» kelbetine keltirý – qazaq qoǵamynyń kún tártibinde turǵan ózekti másele.
«Múftııatty reformalaý qajet» atty baspasóz máslıhatyna jýrnalısterdi, dintanýshalardy, zańgerlerdi, azamattyq belsendiler men din qyzmetkerlerin shaqyramyz.
Baspasóz máslıhatyna qatysýshylar:
Oraz Álimbekov, jýrnalıst – «Balyq basynan shirıdi» - QMDB júıesindegi keleńsizdikterdiń tórkini jáne uıym ishindegi ózekti problemaǵa sholý.
Turarbek Qusaıynuly, eks-ımam, «Demos» QB tóraǵasy – «Din memleketten bólingen be?» - Nege memlekettik organdar QMDB-ǵa qatysty aryz-shaǵymdy atústi qaraıdy?
Ál-Farabı Bolatjan, magıstr-dintanýshy, PhD doktorant – «Dinı uıym zaıyrly memleket aıasyndaǵy qalaı qyzmet atqarýy tıis» – Mektep jasyndaǵy qyz balalarǵa hıdjab kııýdi mindetteý durys pa?
Janarbek Mambar, Qaraǵandydaǵy «Aqyt qajy» meshitiniń bas ımamy - «Múftııatty qalaı reformalaımyz» – QMDB tóraǵasy laýazymyna jáne Bas múftılikke úmitkerdiń baǵdarlamalyq tezısi.
