وزبەك ميليتسياسى تاشكەنت بازارىنان ساقالدى بىرنەشە ەر ادامدى ۇستاپ اكەتكەن. ميليتسيا بولىمشەسىنەن ول ازاماتتاردى ساقالىن قىرىپ تاستاعان سوڭ بوساتقان. تاشكەنت ىشكى ىستەر باسقارماسى "ساقال كۇزەۋدىڭ" سەبەبىن ايتۋدان باس تارتتى.
"ميليتسيا ساقالدىلاردى جيناپ اكەتتى"
تاشكەنتتەگى "ماليكا" بازارىندا تۇرمىستىق تەحنيكا ساتاتىن كاسىپكەر ازاتتىقتىڭ وزبەك قىزمەتىنە تامىزدىڭ 23-ءى كۇنى ميليتسيا ءوزىن باسقا ونداعان ەر اداممەن قوسا بازاردان اكەتكەنىن ايتىپ بەردى.
- رەيدتى تۇستەن كەيىن باستادى. ميليتسيا فورماسىنداعى جانە جاي كيىمدەگى ادامدار ساقالى بار ەر ازاماتتى شەتىنەن ۇستاپ، تاشكەنت ىشكى ىستەر باسقارماسىنىڭ 4-بولىمىنە اپاردى. ۇستالعانداردىڭ اراسىندا ءوزىم دە بولدىم. ول جەردە ءبىزدى تۇرمەگە وتىرعىزامىز دەپ قورقىتتى. ميليتسيا قىزمەتكەرلەرى: "ەگەر ساقالىڭدى قىرماساڭ بۇل جەردەن شىقپايسىڭ" دەپ قوقان-لوقى جاسادى. ساقالىن الۋعا كەلىسكەندەردى بوساتىپ، قارسىلىق كورسەتكەندەردى ميليتسيا بولىمىندە قالدىردى، - دەدى اتى-ءجونىن جاريالاماۋدى وتىنگەن كاسىپكەر.
"ماليكا" بازارىنداعى ميليتسيا رەيدى جايلى Facebook-تەگى پاراقشاسىندا قولدانۋشى جاموليددين مۋحاممادجون دا جازدى.
- "ماليكا" بازارىنان شىعىپ كەلە جاتقانىمدا ءوزىن تانىستىرماعان ميليتسيا كيىمىندەگى ادامدار مەنى ۇستاپ، قالالىق ميليتسيا باسقارماسىنىڭ 4-بولىمىنە جەتكىزدى. وعان كىرەبەرىستە ۇزىن-سونار كەزەكتە كىلەڭ ساقالدى ەر ازاماتتار تۇرعانىن كوردىم. ساقال تۋرالى اڭگىمە بولاتىنىن بىردەن ۇقتىم. ىشتە دە كەزەك بار ەكەن. ول جەردە ۇستالعانداردىڭ جەكە دەرەكتەرىن جازىپ، سۋرەتكە ءتۇسىرىپ جاتتى. مەنى دە سۋرەتكە ءتۇسىردى. كەلەسى كابينەتتە بىزبەن "اڭگىمە" وتكىزدى. ول جەردە ماعان ساقالىڭدى قىرۋعا مىندەتتىسىڭ دەدى، مەن، ارينە، كەلىسپەدىم. سوسىن ءوزىن تانىستىرۋدان باس تارتقان ميليتسيا قىزمەتكەرى ساقالىمدى المايىنشا بۇل جەردەن شىعارمايتىنىن مالىمدەدى. مەن وعان: "ساقالعا تىيىم سالاتىن زاڭدى كورسەتىڭىزشى، سوندا مەن بۇيرىعىڭىزعا كونەيىن" دەدىم. بىراق ولار ماعان ساقالعا تىيىم سالاتىن زاڭ يا باسقا قۇجات كورسەتكەن جوق" دەپ جازعان جاموليددين مۋحاممادجون.
جاموليددين مۋحاممادجون مەن ميليتسيانىڭ پارمەنىمەن ساقالدان ايىرىلعان باسقا ازاماتتار تاشكەنت ىشكى ىستەر باسقارماسىنان ساقالدى ماجبۇرلەپ قىرعىزۋ تۋرالى بۇيرىققا بايلانىستى رەسمي تۇسىنىكتەمە تالاپ ەتكەن.
وزودليك رەداكتسياسى "ساقال ماسەلەسىنە" بايلانىستى تاشكەنت ىشكى ىستەر باسقارماسىنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتىنە حابارلاسقان ەدى. ازاتتىق ءتىلشىسىنىڭ سۇراعىن ەستىگەن سوڭ ءباسپاسوز قىزمەتكەرى تەلەفوندى قويا سالدى. جۋرناليست تاعى بىرنەشە رەت قوڭىراۋ شالعانىمەن تەلەفون تۇتقاسىن ەشكىم المادى.
باقىلاۋشىلار ميليتسيا قىزمەتكەرلەرى ازاماتتاردىڭ ساقالىن الۋعا ماجبۇرلەپ، ولاردىڭ قۇقىعىن كوپە-كورنەۋ بۇزدى دەپ سانايدى. ميليتسيانىڭ بازارداعى "ساقال جورىعى" مەن ونىڭ سالدارىن الەۋمەتتىك جەلىدە قىزۋ تالقىلاعان قولدانۋشىلار بيلىك وكىلدەرىنىڭ قىلىعىن سوكتى.
وزبەكستان مۇسىلماندارى ءدىني باسقارماسىنىڭ وكىلدەرى دە ميليتسيانىڭ ءىس-ارەكەتىمەن كەلىسپەيدى.
- ازاماتتارعا ساقال قويعانىنا بولا قىسىم كورسەتۋ – زاڭعا قايشى، - دەيدى ءدىني باسقارما وكىلى.
بۇعان دەيىن وزودليك راديوسىنىڭ دەرەك كوزدەرى سوڭعى ۋاقىتتا وزبەكستاندا ءتىپتى بولماشى ساقال قويعان جاس ستۋدەنتتەردى ساباققا كىرگىزبەي جاتقانىن، ال كوشەدە يا بازاردا كەزدەسكەن ساقالدى جىگىتتەردى ۇستاپ، ميليتسيا بولىمشەسىنە اكەتەتىنىن ايتقان. وتكەن اپتادا ازاتتىق فەرعاناعا قالا باسشىسىنا ينۆەستيتسيالىق جوبا كورسەتۋگە بارعان تاشكەنتتىك كاسىپكەردى ساقالىنا بولا اكىمشىلىك عيماراتىنا كىرگىزبەي قويعانى تۋرالى حابارلاعان.
2017 جىلى قوقان قالاسىنىڭ ورتالىق بازارىنا حيدجاب كيگەن ايەلدەر مەن اق تاقيا كيگەن ەر ادامداردىڭ كىرۋىنە تىيىم سالىنعانى تۋرالى اقپارات تاراعان.
ال 2016 جىلى بۇحارادا ساقالى بار جانكۇيەرلەردى ستاديونعا كىرگىزبەي قويعان. ەسىك اۋزىندا تۇرعان ميليتسيا قىزمەتكەرلەرى ولاردى "ساقالىڭدى قىرعان سوڭ كەل" دەپ كەرى قايتارعان.
جيىرما جىلعا جالعاسقان ناۋقان
وزبەكستاندا "ساقالعا قارسى ناۋقان" وسىدان جيىرما جىلدان استام ۋاقىت بۇرىن، بيلىكتە يسلام كاريموۆ وتىرعان كەزدە باستالعان ەدى. 1999 جىلى وزبەكستاندا ۇكىمەت عيماراتتارىن نىسانا ەتكەن بىرنەشە جارىلىستان كەيىن بيلىك قوعامدىق ورىنداردا ساقال قويىپ جانە حيدجاب تاعىپ جۇرۋگە تىيىم سالىنعان.
كاريموۆ قايتىس بولعان سوڭ بيلىككە شاۆكات ميرزياەۆ كەلگەننەن كەيىن باقىلاۋشىلار وزبەك قوعامىنداعى "ازداعان جىلىمىق" نىشانى تۋرالى ايتا باستاعان. مىسالى، مەشىتتەردە ازان شاقىرۋعا ارنالعان ميكروفوندار قايتا پايدا بولدى. كاريموۆتىڭ بيلىگى تۇسىندا ولارعا تىيىم سالىنعان بولاتىن. دىنگە بايلانىستى باپتار بويىنشا سوتتالعان مىڭ جارىمنان استام ادام تۇرمەدەن بوساپ شىققان، سونىمەن بىرگە، ءدىني كوزقاراسىنا بايلانىستى "قارا تىزىمگە" ەنگىزىلگەن 16 مىڭعا جۋىق ادامعا باياعىداعىداي شەتەلگە شىعۋىنا رۇقسات ەتىلگەن.
2019 جىلى اقش كوپ ۋاقىتتان بەرى العاش رەت وزبەكستاندى ءدىن ەركىندىگىن باسىپ-جانشيتىن ەلدەر تىزىمىنەن الىپ تاستادى. ماۋسىمنىڭ 21-ءى كۇنى ۆاشينگتوندا الەمدەگى ءدىن بوستاندىعىنىڭ احۋالى تۋرالى باياندامانى تانىستىرعان كەزدە اقش مەملەكەتتىك حاتشىسى مايك پومپەو رەسمي تاشكەنتتىڭ ءىس-ارەكەتىندە وزگەرىس بارىن ايرىقشا اتاپ وتكەن. پومپەو: "وزبەكستاندا ءالى ۇلكەن جۇمىستار اتقارۋ قاجەت، الايدا ول [وزبەكستان] 13 جىلدىڭ ىشىندە العاش رەت ەرەكشە الاڭداۋشىلىق تۋعىزاتىن ەلدەر قاتارىندا جوق" دەپ مالىمدەگەن.
سونىمەن بىرگە مەملەكەتتىك دەپارتامەنتتىڭ ەسەبىندە پروگرەسس بايقالاتىندىعىنا قاراماستان وزبەكستاندا ءدىني ەركىندىككە ءالى دە قىسىم جاسالاتىنى ايتىلعان.
ۆاشينگتونداعى Pew Research زەرتتەۋ ورتالىعىنىڭ (ساياسي پارتيالارعا تاۋەلدى ەمەس بۇل ۇيىم قوعامدى اقش پەن الەمدەگى پروبلەمالار مەن تەندەنتسيالار جايلى حاباردار ەتىپ وتىرادى) بيىلعى شىلدەدە جاريالاعان ەسەبىندەوزبەكستاندى ءدىن ەركىندىگىن ەداۋىر شەكتەيتىن ەلدەر قاتارىنا جاتقىزعان. ال ءدىن بوستاندىعىن قاتتى شەكتەيتىن مەملەكەتتەر تىزىمىندە ازەربايجان، يران، قازاقستان، قىتاي، رەسەي، ساۋد ارابياسى مەن تۇركىمەنستان تۇر.
"ازاتتىق" راديوسى
