اۋىلداعى اعايىننىڭ تابىسىن ارتتىرۋعا جانە اۋىل شارۋاشىلىعى تاۋار وندىرۋشىلەرىنە ارنالعان ءتيىمدى نەسيەلەندىرۋ (2,5%) باعدارلامالارى جۇزەگە اسىرىلىپ جاتىر. سونىڭ ءبىرى - «اۋىل اماناتى» باعدارلاماسى. 2023 جىلى استاۋ العان جوباعا رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتەن الماتى وبلىسىنا 8 ملرد. 267,6 ملن. تەڭگە قاراجات ءبولىندى.
اۋىلشارۋاشىلىعىن كاسىپتىڭ كوزى رەتىندە يگەرگەن ازاماتتار اتالمىش باعدارلامانىڭ شاراپاتىن كوردى. الماتى وبلىسىندا مالباسىن كوبەيتۋگە، وسىمدىك شارۋاشىلىعىن دامىتۋعا جانە بىرنەشە شارۋاشىلىقتىڭ باسى ءبىر ارناعا توعىسقان كووپەراتيۆتەر مەن وزگەدە بيزنەس تۇرلەرىنە جالپى 1 090 نەسيە بەرىلدى.
تومەندەتىلگەن پايىزبەن نەسيە الىپ، جۇمىستارىن جانداندىرعان جەكە كاسىپ يەلەرىنىڭ قاتارىندا ىلە اۋدانىنىڭ كاسىپكەرلەرىنىڭ جوبالارىدا بار.
جاۋاپتىلاردىڭ سوزىنە سەنسەك، ءبىر عانا ىلە اۋدانىنان ءبىر نەشە جوبا قارجىلاي قولداۋ تاپقان. ماسەلەن، جامبوز توقاشەۆ 5 000 000 تەڭگەگە 100 باس قوي جانە 1 000 000 تەڭگەگە جەم-ءشوپ ساتىپ الدى. جالپى نەسيە سوماسى – 6 000 000 تەڭگە.
باباش گىمىڭبەك 7 500 000 تەڭگەگە 5 باس بوتالى تۇيە، ءمولدىر تورعاەۆا 6 500 000 تەڭگەگە 10 باس سيىر جانە 1 500 000 تەڭگەگە جەم-ءشوپ ساتىپ الدى. جالپى نەسيە سوماسى – 8 000 000 تەڭگە.
بيزنەستىڭ تاسىن ورگە دومالاتۋدى كوزدەگەندەردىڭ ىشىندە تالعار اۋدانىنىڭ جالعامىس اۋىلىندا ورنالاسقان «كوركەم» جەكە كاسىپكەرلىگى دە بار. ولار مال شارۋاشلىعىنىڭ ەتتى باعىتىن دامىتۋعا 8 600 000 تەڭگە كولەمىندە نەسيە العان. قارىز الۋشى 42 جاستاعى بايعازين اسلان، ەتتى باعىتتاعى مال شارۋاشىلىعىن دامىتۋ ماقساتىندا 19 باس اسىل تۇقىمدى بۇقا ساتىپ الدى. اسىل تۇقىمدى ءىرى قارانى ۇستاپ باعۋ ارقىلى، كاسىپكەر ەت ءوندىرىسىنىڭ كولەمىن ۇلعايتۋدى كوزدەپ وتىر. «اۋىل اماناتى» ارقىلى تەك مال باسىن اسىلداندىرۋ عانا ەمەس، اۋىلشارۋاشىلىعىنان وزگەدە بيزنەس تۇرلەرى قولداۋ تاۋىپ وتىر. مسىلاعا الاتىن بولساق، تالعار اۋدانىنا قااستى جالعامىس اۋىلىندا اقبوتا تويلىباەۆا اۆتوكولىك جوندەيتىن ستانتسيا اشۋدى كوزدەپ، جوباعا قاتىسۋعا ءوتىنىم بەرگەن. ونىڭ ءوتىنىمى ماقۇلدانىپ، 9 ملن. 195 مىڭ تەڭگە نەسيە العان. كاسىپكەردىڭ ايتۋىنشا، اۋىلدىق جەردە كولىك جوندەۋ قىزمەتىنە سۇرانىس كوپ. سوندىقتان، تەمىردى قىزعان كەزىندە باسقان دۇرىس دەگەن ويدا.
باعدارلاما اياسىندا ومارتامەن شۇعىلدانۋدى قولعا العاندارد كەزدەسەدى. الماتى وبلىسىنىڭ ارالتوبە اۋىلدىق وكرۋگىنىڭ تۇرعىنى ارتەم تەرەنتەۆ سوڭعى ءۇش جىل بويى بال شارۋاشىلىعىمەن اينالىسىپ كەلەدى. وسى جىلدى ول «اۋىل امانات» باعدارلاماسى ارقاسىندا ءوز ءىسىن كەڭەيتىپ، ۇلكەن جەتىستىكتەرگە جەتتى.
«بيىل ءبىز «اۋىل امانات» باعدارلاماسى ارقىلى ومارتانى كەڭەيتۋگە قول جەتكىزدىك. ءبىز 6,5 ميلليون تەڭگە كولەمىندە نەسيە الدىق. بۇل باعدارلاما بىزگە بيزنەستى دامىتۋعا ءبىر جىلداي ۋاقىت بەرەدى، وسى مەرزىمدە اي سايىن تولەم جاساۋدىڭ قاجەتى جوق. ءبىر جىلدان كەيىن عانا قارجىنى قايتارۋ باستالادى. بۇل ءبىزدىڭ جوبانى جۇزەگە اسىرۋعا وتە ىڭعايلى جاعداي تۋعىزدى»، — دەيدى ارتەم تەرەنتەۆ.
مەملەكەتتەن از پايىزبەن العان نەسيەنىڭ قارجىسىنا ارتەم 100 ارا ۇياسىن، 100 ارانىڭ بالۇياسىن جانە 1000 دايىن جاقتاۋشا ساتىپ العان. ارتەم جاڭارتىلعان ومارتامەن ءبىر ماۋسىمدا 100 ۇيادان 4-5 توننا بال وندىرۋگە بولاتىنىن ايتىپ ءوتتى.
ارالار كارنيكا تۇقىمىنان الىنعان، بۇل تۇقىمنىڭ ونىمدىلىگى جوعارى جانە اسا زيانى جوق، ءارى بالدى جاقسى وندىرەدى. ارتەمنىڭ ايتۋىنشا، كارنيكا ارالارى بارلىق جاعىنان جاقسى كورسەتكىشتەردى كورسەتەدى.
اۋىلدىڭ تۇرمىسىن تۇزەۋگە باعىتتالعان «اۋىل اماناتى» جوباسىنىڭ يگىلىگىن كورىپ وتىرعانداردىڭ ءبىرى نازيرا مىڭباەۆا. قاراساي اۋدانىنىڭ تۇرعىنى شامالعان اۋىلدىق وكرۋگىندە شاعىن ناۋبايحاناسىن اشقان. تۇتاس اۋىلدى قازىرگى تاڭدا نان ونىمدەرىمەن قامتاماسىز ەتۋدە.
«اۋىل اماناتى» باعدارلاماسى جايلى ەستىگەن نازيرا، «اتامەكەن» ۇلتتىق كاسىپكەرلەر پالاتاسىنىڭ قاراساي اۋدانىنداعى فيليالىنا بارىپ، جەڭىلدەتىلگەن 2,5 پايىزبەن نەسيە الادى. قاراجات قولىنا تيگەن ساتتە ۇلكەن پەشتەر، قامىر يلەيتىن قۇرىلعى مەن وزگەدە قاجەتتى قۇرال-جابدىقتار، ءتىپتى ءتاتتى توقاشتاردى پىسىرۋگە كەرەكتى شيكىزاتتاردى الىپ، قارجىسىن ءتيىمدى پايدالانعان. ناۋبايحانادا ءبىر كۇندە 1500 دانا بولكە، اق جانە قارا باتون، بورودين مەن تاندىر پىسىرىلەدى. سونداي-اق ءبالىش، پيتستسا، ءتاتتى توقاشتار جاسالىپ، دۇكەن سورەلەرىنە ساتىلىمعا شىعارۋدا. بۇلدا جوبانىڭ اۋىل حالقىنا بەرگەن يگىلى ەكەنىن اتاپ وتكەن ابزال.
بۇگىنگى كۇنى الماتى وبلىسىندا جاڭادان 53 اۋىل شارۋاشىلىعى كووپەراتيۆى تىركەلىپ، ونىڭ ىشىندە 1 ملرد. 126,7 ملن. تەڭگەگە
46 كووپەراتيۆ قارجىلاندىرىلدى. وسى باعدارلاما شەڭبەرىندە مال شارۋاشىلىعى باعىتى بويىنشا ەتتى جانە ءسۇتتى باعىتىنداعى ىقم 9 055 باس ساتىپ الىندى. تارقاتار بولساق:
تۇيە - 27 باس;
جىلقى - 2 337 باس;
ۇساق مال - 15 075 باس.
جالپى 1 279 جۇمىس ورنى قۇرىلدى.
قازىر قاراجات تولىق يگەرىلدى. باعدارلاما وبلىستاعى بارلىق 133 اۋىلدىق وكرۋگتى قامتيدى. اۋىل تۇرعىندارىنىڭ تابىسىن ارتتىرۋ جوباسى اياسىندا بەرىلەتىن شاعىن نەسيەلەر - «قوناەۆ اكك» اق ارقىلى جۇزەگە اسادى.
الماتى وبلىسىنىڭ اۋىلشارۋاشىلىعى باسقارماسىنىڭ دەرەگىنە سايكەس، مال شارۋاشىلىعى سالاسىنا 894 شاعىن نەسيە، ونىڭ ىشىندە 36 كووپەراتيۆ قارجىلاندىرۋعا يە بولدى. ال، وسىمدىك شارۋاشىلىعىنا 40 شاعىن نەسيە، ونىڭ ۇشەۋى كووپەراتيۆكە تيەسىلى. اۋىل شارۋاشىلىعىنا جاتپايتىن كاسىپكەرلىك سۋبەكتىلەرىنە 149 شاعىن نەسيە بولىنسە، اۋىل شارۋاشىلىعى تەحنيكاسىن ساتىپ الۋعا 7 نەسيە بەرىلدى.
