ميراس اسان: ەڭ تەرەڭ ادامىڭا – ەڭ بيىكتەن، قول بۇلعاۋ – قوشتاسۋ ما، شاقىرۋ ما؟

5967
Adyrna.kz Telegram

اسان ميراس بولاتۇلى 1987 جىلى 13 مامىردا قاراعاندى وبلىسى، قارقارالى اۋدانى، باقتى اۋىلىندا دۇنيەگە كەلگەن. پەداگوگيكا عىلىمدارىنىڭ ماگيسترى. بۇگىنگى تاڭدا جالپىۇلتتىق رەسپۋبليكالىق «ەگەمەن قازاقستان» گازەتىنىڭ جانە ونەر ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى بولىپ قىزمەت اتقارادى.
حالىقارالىق «شابىت» شىعارماشىل جاستار فەستيۆالىنىڭ لاۋرەاتى. 2011 جانە 2012 جىلدارى «سوڭعى راۋشان»، «بەكزات»، «سۇيەسىڭ، جۇرەك، سۇيەسىڭ» كىتاپتارىنىڭ اۆتورى.
ت.ايبەرگەنوۆ اتىنداعى مەرەكەلىك مەدالدىڭ يەگەرى.

*
جارالعان ءوزىڭ ەمەس، جات ۇعۋعا،
سۇراق كوپ بالدان گورى جاقىن ۋعا...
ەڭ تەرەڭ ادامىڭا – ەڭ بيىكتەن،
قول بۇلعاۋ – قوشتاسۋ ما، شاقىرۋ ما؟

ايتا الماۋ قانداي ازاپ – سىر اشىپ تۇك،
باقىتقا تىم كەشىكتىك، تىم اسىقتىق...
ماحاببات دەگەن نە ول، بەلگىلەڭىز:
ا) تاعدىر
ءا) دوس بولۋ
ب) عاشىقتىق

سەزىمنىڭ اقىل ماڭگى – قارسىلاسى،
تارتىستى اعارعانشا تاڭ شۇعاسى...
قياننىڭ يىعىڭدا اۋىر جۇگى،
قيالدىڭ ميىعىڭدا تامشى جاسى...

وتەسىڭ سەن دە مەندەي، تىنىپ ىشتەن،
سورىڭدى باقىتىڭنان قىلىپ ۇستەم!..
تار جەردە تاعدىر دەگەن قۇبىجىققا،
تاپ بولىپ سەزىم دەگەن قۇبىلىسپەن...

*
سوزدەن ءتاتتى جوق،
يىسە تاڭدايعا!
سوزدەن قاتتى جوق،
تيسە ماڭدايعا...

وكسىك كومەيدى
قىرناپ، قاجايدى...
تارتىس كوبەيدى،
تانىس ازايدى...

جولىم تىم باتپاق،
ۇشتى شولجاڭ باق...
بوزدەي قىمباتتاپ،
سوزدەي ارزانداپ...

تاعدىر – بي، تورە،
تىقتى تۇنەككە...
اقىل – جۇيكەدە،
اقىن – جۇرەكتە...

جۇمساق قاتە ءۇشىن،
قاتتى كەتىستىك.
بالا – زات ەسىم،
قورىقتى – ەتىستىك.

جۇرەك جىر بەرىپ،
ءراۋىش اشىلار...
جۇيكە سىر بەرىپ،
رەنىش باسىلار...

ءبارى – وتپەلى،
جالعان – قىپ-قىسقا...
اللا كوكتەگى،
جالعىز تۇپنۇسقا!

 

*
بۇل كۇز ءبىزدى نەگە ەسىنە ءتۇسىردى؟
قارسى وتىرمىز – باقىتتىلاۋ ءپىشىندى...
داياشى ۇل ءدام ءمازىرىن اكەلدى،
داياشى قىز ءان ءمازىرىن ۇسىندى...

كەزەك-كەزەك ويناپ جاتقان ساز دا، اللا-اي،
سۋىرتپاقتاپ سىر تارتادى ءسوز بارلاي...
كۇللى ءاننىڭ كەيىپكەرى سەن سىندى،
كۇللى ءاننىڭ ءماتىنىن مەن جازعانداي...

بۇل نە سەزىم،
باتتى ءاپ-ساتتە جان مۇڭعا،
ماحاببات پا،
باسقا سالعان تاعدىر ما؟
ويشا ءبيدىڭ قۇشاعىندا تەربەلدىك،
ويشا ءۇيدىڭ تۇردىق ۇزاق الدىندا...

سەن الىستاپ، جاقىنداۋدا وزگە الىس،
بوزا تۇسكەن بودا-بودا بوزدادى ءىش...
سەنى مۇلدە سۇيمەگەندەي بۇرىلىس،
مەنى مۇلدە سۇيمەگەندەي قوزعالىس...

عاشىقتىقتىڭ سىرقاتى ىشتە قاشاندا،
ەكى بەتتە قارسى وتىرمىز قوس ارنا...
تىك قاراۋعا بولۋشى ەدى، و ساعان؟
ءتىل قاتۋعا بولۋشى ەدى، و سوندا؟

ءۇنسىز ىشتەن توگىل، توگىل ءان-جىرىم،
ءۇنسىز ىشتەن ەگىل، ەگىل جان گۇلىم...
بۇل شاق مەنىڭ ەڭ اياۋلى سەزىمىم،
بۇل ءسات مەنىڭ ەڭ اياۋسىز تاعدىرىم.

ۇلىم كەتىپ بارادى مەكتەبىنە

قارىنداشى جاپ-جاڭا ۇشتالماعان،
قالامسابى جاپ-جاڭا ۇستالماعان،
جەيدەسى دە ءداپ-ءدال شىت كىرلەمەگەن،
داپتەرى دە سۋ جاڭا تىستالماعان،

ۇلىم كەتىپ بارادى مەكتەبىنە،
بيىك شىڭعا بالاپان بەتتەدى دە!
قۇلدىراڭداپ قويادى قۇلىنشاق ۇل،
قولى قۇلىن جالىنا جەتكەنى مە؟

الىپپەسىن قولتىققا قىسقان كوكەم،
ءارىپ كوشىن تانىماق ۇستام بەكەم!
سونداي قۇشتار ومىرگە، سونداي ىنتىق،
ءومىر دە وعان ءدال سونداي قۇشتار ما ەكەن؟

سومكەسى ۇلكەن وزىنەن ارقالاعان،
تاقتا دا ۇلكەن، بىلەمىن، پارتا دا وعان...
بەس كۇن جالعان وي جۇگىن بارادى اسىپ،
بەستەگى ۇلىم ويىنى تارقاماعان...

ءبىلىم – بايگە، جارىسقا جان سال كۇشپەن،
تاكاپپارلىق كورسەتپە، بولساڭ دا ۇستەم.
اق قۇرت شاشىپ اناشىڭ سىرتتا قالدى،
اق بور ۇستاپ ۇستازىڭ قارسى الدى ىشتەن.

الدا سەنىڭ اق ارمان، اراي گۇلىڭ،
اقىل ايتار ءدال بۇگىن ورايلى كۇن:
ءسوزىن بولمە ۇستازدىڭ ءھام سوزگە ەرمە،
ءسوز بولعاننان جامان جوق، ابايلا، ۇلىم.

حالىقشىل بول قاھارمان حاق قولدانعان،
قىلىقتارعا ۇنامسىز جات بول جامان.
ءبىردى بىرگە قوسۋدى ۇيرەن، دۇرىس،
ءبىردى بىرگە سوعۋدان ساق بول، بالام.

اقتاپ ءۇمىت، ارقامنىڭ بوسات جۇگىن،
قىران – سەنسىڭ، تۋداعى شاشاقتى كۇن!
تاريحىڭ بار كۇلتەگىن تاسقا جازعان،
سول تاريحقا ەشقاشان تاس اتپا، ۇلىم.

جىراق قالما قىزىقتى جىر-ءان كەشتەن،
شىندىققا دا بەرىك بول شىعان كوشكەن.
التى قۇرلىق، ءتورت مۇحيت – بارلىعىن ءسۇي،
التى الاشتى بىراق تا شىعارما ەستەن.

كەتپەس، بىلەم، كەي ءسوزىم بىردەن ۇناپ،
ويىنىڭنان كەتپەگىن مۇلدە جىراق.
الا دوپتى بولادى ءسال قۋعا،
الا ءجىپتى اتتاما مۇلدە بىراق.

قۋانىشپەن قارسى الدى بۇل كۇندى اتاڭ،
قۇراق ۇشىپ قارسى الدى بۇل كۇندى اپاڭ.
قوڭىراۋىڭدى العاشقى سەنىڭ تىڭداپ،
ومىراۋىمدى جاس جۋىپ تۇرمىن، بوتام.

كۇتەدى الدان ءالى سان ساپار، ساراي،
سول جولداردا اعارتقان اكەڭ ساماي.
مەكتەپكە اناڭ اپارسا قالاي بۇگىن،
مەككەگە ەرتەڭ سەن دە ونى اپار سولاي!

كوزدەرىمدە قۋانىش لاعىلى ويناپ،
قادامىڭا قارايمىن ءبارىن ويلاپ...
تارىداي بوپ مەكتەپكە كىرگەن ساعان
تاۋداي تالاپ تىلەدىم، تارىداي باق.

كەرەعار – ءىى

كوكتەمدە قۇسپەن كەلدىڭ،
شاتىردان جاس بوپ تامدىم.
شاراپتى ىشكەن مەنمىن،
سەن نەگە ماس بوپ قالدىڭ؟

كوكتەمدە گۇلمەن كەلدىڭ،
ءۇزىلىپ تۇسكەن ءانمىن.
كۇرشەكتى ىلگەن مەنمىن،
سەن نەگە ىشتە قالدىڭ؟

كوكتەمدە قۇسپەن كەلدىڭ،
قىراتتا گۇل بوپ ءوندىم.
كولىكتەن تۇسكەن مەنمىن،
سەن نەگە بىرگە كەلدىڭ؟

كوكتەمدە حات بوپ كەلدىڭ،
قاناتى، بۇل اق قۇستىڭ.
تاپانشا، ات دەپ بەردىم،
سەن نەگە قۇلاپ ءتۇستىڭ؟

 

*
ويلارى سارىلىپ كۇنى-ءتۇن،
جىلداردىڭ الدىنا توسقانى ۋ!..
و، نەتكەن سىپايى ۇمىتۋ؟
و، نەتكەن شىنايى ەسكە الۋ؟

وڭىنە جۇلدىزدى ءتۇن ۇيىپ،
دەمىنە جۇپارلى گۇل شىعىپ،
سىرتىنان ادەمى جىميىپ،
ىشىنەن الدەبىر كۇرسىنىپ...

ۇنسىزدىك تۇتقاسىن الادى،
جالعىزدىق ەسىگىن ىلەدى...
بەيسانا ءمولت ەتىپ جانارى،
بەيۋاقىت اۋىرىپ جۇرەگى...

ەش اسەر ەتپەستەي وزگە شۋ،
ماتايدى سەزىمىن التىن ءجىپ...
ويىندا عاجايىپ كەزدەسۋ،
بويىندا عالامات سالقىندىق...

بىرەسە قاتالاپ شولدەيدى،
بىرەسە قالىقتاپ ۇشادى...
ۇمىتۋ قولىنان كەلمەيدى،
ۇمتىلا بەرەدى قۇشاعى...

بۇل دەرتتىڭ جوق دايەك، دەرەگى،
جوق ءتىپتى تىلەگى، سۇراعى...
بىردەڭە جازعىسى كەلەدى،
بىردەمە جىبەرمەي تۇرادى...

*
بىتپەگەن بۇگىنگى داۋ – كەشەگى ەگەس،
كوز الدى كونە كەرۋەن كوشەدى ەلەس...
داۋىعىپ العان بۇل كۇي ماڭگى مەندىك،
ساۋىعىپ سىرتقا شىعار شەشەك ەمەس...

بالاققا شۇباتىلىپ شىنجىر قوعام،
تاماققا تىرەلەدى قىنجىلعان ءان...
ءازىل ءسوز تىسىمدەگى تىم جىلماقاي،
ءادىل ءسوز ىشىمدەگى مىڭ جىل بودان...

بوستاندىق ايتام جىرىن ءسوزىم ۇشىپ،
بوداندىق ارتام جۇگىن تەزى قىسىپ...
ءاز باسىم ەرمەك ەكەن، ەل تەپكىلەپ،
كوز جاسىم كەرمەك ەكەن، ءوزىم ءىشىپ...

شىجىق بوپ سودان ىلعي قىزىق كوپ كەي،
وتە الماي ارعى بەتكە ءجۇزىپ بەتتەي،
ورنەگىن ولەڭىمنىڭ بۇزىپ الماي،
ورمەگىن شەشەكەمنىڭ ءۇزىپ كەتپەي...

*
بار عۇمىر جاتقانداي ساتتە ازداۋ،
ماجنۇنگە ەلەس تە – شىن مەدەۋ.
ساعىندىم دەگەنىڭ – حات جازباۋ،
سۇيەمىن دەگەنىڭ – ۇندەمەۋ.

ارامىز الىستاپ – تىم جىراق،
وتكەلدەر اينالدى قامالعا!..
شاتتىقتار كوزدەگى تۇنجىراپ،
شىق بولىپ تۇنادى جانارعا...

سەنى ويلاۋ – جابىققان جاندى ەمدەۋ،
سەنى ايتىپ ىشپەگەن سۋىم — ۋ.
عاشىقپىن دەگەنىڭ – ءمان بەرمەۋ،
ورتەندىم دەگەنىڭ – سۋىنۋ.

جۇرەگىڭ – جاعالاۋ، كوزىڭ – كول،
مەن كەشكەن بۇل كۇيدى كەشىپ كور؟
ايتۋعا بولمايتىن سەزىمدەر –
اشۋعا بولمايتىن ەسىكتەر...

*
بۇگىن ويلار عارىش سىندى،
بۇگىن سوزدەر نۇر سىندى.
بۇگىن جات تا تانىس سىندى،
بۇگىن تىكەن گۇل سىندى.
بۇگىن تاعدىر تىم جايدارى،
بۇگىن باقىت تىم جاقىن.
بۇگىن ءتاتتى – مۇڭ قاينارى،
بۇگىن عالام – سىرلى اقىن.
بۇگىن اۋەن دۇعا سىندى،
بۇگىن اۋا كوك سىندى.
بۇگىن رەنجۋ كۇنا سىندى،
بۇگىن قىلمىس جوق سىندى.
بۇگىن كوزدەر – جارىق اي، كۇن،
بۇگىن سانا – قۇس جولى.
بۇگىن تۇيسىك – ءتاڭىرى ويدىڭ،
بۇگىن مي – حات ۇستەلى.
بۇگىن سەزىم تولقىن سىندى،
بۇگىن سەنىم تاۋ سىندى.
بۇگىن قولا التىن سىندى،
بۇگىن ناۋقاس ساۋ سىندى.
بۇگىن جۇمباق مەندىك توي بۇل،
بۇگىن قىسقان قول ىستىق.
بۇگىن قۇشاق – ەندىك-بويلىق،
بۇگىن جۇرەك – كەڭىستىك.

 

*
سەزىمنەن اسقاق ەستەلىك،
تاپپادىم تۇيسىك تۇبىنەن!
ەسىمدە سوندا، قوش دەدىك،
بالامىز سوندا، شىنىمەن...

الىستاي بەردىك... ارادا،
سان جىلدار قۇردى سالتانات...
جاقىنداي بەردىك سانادا،
جارق ەتكەن ساۋلە – جالقى ابات.

سول شىراق بىردە – شاقىردى وت،
ساناعا بەرمەي ءتىپتى ەرىك...
بوگەتتەر كەنەت كوپىر بوپ،
بوتەندەر ءبىزدى جۇپ كورىپ....

تۇرعانداي عاجاپ كۇي كەشىپ،
تۇمانعا كىردىك، جوق تاعات!
قيالدا كەتتىك ۇيلەسىپ،
قيىنى — تاعدىر نوقتالاپ!..

كوز الدىم يران گۇل شىراي،
باسىلماي ەلىك-اپتىعىم...
ىزىمە تۇسكەن تىڭشىداي،
ىشىمە ءتۇستى ءتاتتى مۇڭ...

سول سەزىم ءالى ءجۇر ارباپ،
سەيىلتىپ كۇيكى تۇنەكتى...
شەڭبەردەن كەتىپ شىعانداپ،
شەڭگەلگە جىرتىپ جۇرەكتى...

 

*
                                      سوسىن لاۋرا قوسىلعان شاي ىشەمىن.

                                                                              ©ا.الىشەر 

 

مەنمىن سەنىڭ بار اينالاڭ،
اي.
كۇن.
جۇلدىز.
جىمىڭ قاققان.
قوڭىراۋمىن جاڭا ويناعان،
اپپاق تاڭمىن بۇگىنگى اتقان.

سەن توقتاتقان كولىك مەنمىن،
سەن تولەگەن اقشا دا — مەن.
ماعان جاۋراپ توڭىپ كەلدىڭ،
مەزگىلىڭمىن اقسارى الەم.

قولايناڭمىن،
تاراعىڭمىن،
قولشاتىرمىن قولىڭداعى.
كۇرتەشەڭمىن قارا-كۇلگىن،
جيەكتاسپىن جولىڭداعى.

مەنمىن تىنىش جۇمىس بولمەڭ،
مەنمىن داپتەر، كىتاپتارىڭ.
مەنمىن — جاۋاپ دۇرىس كورگەن،
مەنمىن — تورعاي بۇتاقتاعى...

ساعاتىڭمىن سىرتىلداعان،
باتىرماڭمىن باسىلمايتىن.
كۇنتىزبەڭمىن جىرتىلماعان،
تەرەزەڭمىن اشىلمايتىن.

جازعان جۇمباق پاك سىر نەبىر،
قالامىڭمىن ۇستەلدەگى.
ەسىگىڭمىن اقشىل قوڭىر،
مەنمىن جاڭا تۇستەنگەنىڭ.

كەشە تۇندە سەلمىن قۇيعان،
ەرتەڭ سوعار جەلمىن كەرى.
شىقپاعان وي مەنمىن ميدان،
البومدى ەمەس، كوردىڭ مەنى...

نە بار — سولمىن، تاعى نەڭمىن،
جاسىڭ،
تەگىڭ،
اتاق،
اتىڭ...
اينالاڭنىڭ ءبارى مەنمىن،
اينالايىن،
ماحابباتىم!

 

"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى

 

پىكىرلەر