بيىل پاۆلوداردا قالا كۇنى مەرەكەسىن تويلاۋ شىلدەنىڭ 17-سىندە باستالىپ كەتتى! كۇن سايىن قالانىڭ شاعىن اۋداندارىندا، اۋىلدىق ايماقتارىندا مادەني، سپورتتىق شارالار مەن ساۋدا-ساتتىق جارمەڭكەلەرى ۇيىمداستىرىلدى. مەرەكەنىڭ شارىقتاۋ شەگى 20 شىلدەگە ءدوپ كەلدى. ەرتىس جاعالاۋىنداعى ءىس-شارالار باعدارلاماسىندا ءتيىستى ازاماتتارعا «وبلىسقا سىڭىرگەن ەڭبەگى ءۇشىن» ءتوس بەلگىلەرى، «پاۆلودار قالاسىنىڭ قۇرمەتتى ازاماتى» اتاعى، العىس حاتتار تابىس ەتىلدى، تويشىل قاۋىمدى رەسەيدىڭ ومبى، نوۆوسيبيرسك قالالارىنان كەلگەن دەلەگاتسيا وكىلدەرى قۇتتىقتادى، كورمەلەر، سپورتتىق شارالار وتكىزىلدى، ءتىپتى حوت-دوگ جەۋدەن دە جارىس ۇيىمداستىرىلدى! سونداي-اق، ەرتىس وزەنىندە كەمەلەر كەرۋەنى ءجۇزىپ ءوتتى، قازاقستاندىق، شەتەلدىك ەسترادا جۇلدىزدارى ونەر كورسەتىپ، سوڭى لازەرلىك شوۋعا ۇلاستى! استا-توك تويعا ون مىڭداعان ادام جينالىپ تاماشالادى!
پاۆلوداردا مۇنشالىق ءسان-سالتاناتپەن ءتىپتى مەملەكەتتىك مەرەكەلەر دە تويلانعان جوق! قالا كۇنىن ۇيىمداستىرۋعا جۇمسالعان قارجى مولشەرى ءجۇز ميلليونداعان تەڭگەمەن ەسەپتەلەتىنى انىق. ال قازىرگى الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق كۇردەلى كەزەڭدە الەۋمەتتىك از قامتاماسىز ەتىلگەن وتباسىلار مەن ازاماتتاردىڭ قانشاسى جەرگىلىكتى بيلىكتىڭ قارجىلىق-ماتەريالدىق قولداۋىنا مۇقتاج؟.. قالا تۇرعىندارىنىڭ قانشاسى باسپاناعا، ءدارى-دارمەكتەرگە قولدارى جەتپەي ءجۇر؟..
ايتپاقشى، ەلباسى ن.ءا. نازارباەۆتىڭ «رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلاماسىنا سايكەس جىل سايىن وبلىس ورتالىعىندا وتكىزىلەتىن «ۇلى دالا» فەستيۆالىن بيىل وبلىس اكىمدىگى قارجى ۇنەمدەۋ ماقساتىندا باياناۋىل اۋدانىندا جەرگىلىكتى تۇلعالاردىڭ مەرەيتويلارىمەن بىرىكتىرىپ وتكىزۋدى جوسپارلاپتى دەگەن سىبىس ەستىدىك...
سونىمەن، پاۆلودارداعى قالا كۇنى مەرەكەسى بيىل نەلىكتەن بۇرىنعى جىلدارعا قاراعاندا ايرىقشا تويلاندى؟.. مەنىڭ پايىمداۋىمشا، جەرگىلىكتى پاتشاشىل-كەڭەسشىل توپتار كەلەسى جىلى پاۆلودار قالاسىنىڭ نەگىزىن پاتشا اسكەرلەرىنىڭ بەكىنىس رەتىندە قالاعانىنا 300 جىل تولۋىن دۇركىرەتىپ تويلاۋ ماقساتىن قازىردەن باستاپ جۇزەگە اسىرا باستاعان سياقتى. شاماسى، سول توپتاردىڭ بەدەلدى وكىلدەرى ءبىزدىڭ اكىم-قارالارعا سوزدەرىن وتكىزگەن-اۋ. قالا كۇنى تۋرالى اقپاراتتى وبلىس اكىمدىگىنە قاراستى pavlodarnews.kz پورتالى «پاۆلودار قالاسىنىڭ 299 جىلدىعىن اتاپ وتۋگە جاعالاۋعا 30 مىڭعا جۋىق ادام جينالدى» دەپ ايقايلاتىپ تۇرىپ حابار تاراتتى (http://pavlodarnews.kz/index.php?id=25950)! بۇل تويدىڭ وزگە تويلاردان وزگەشەلەۋ ەكەنىن وسىدان اڭعارىڭىز!
«قۋىرداقتىڭ كوكەسىن تۇيە سويعاندا كورەسىڭ» دەگەندەي، مەرەكەنىڭ كوكەسىن كەلەسى جىلى كورەتىن ءتارىزدىمىز! ەرتىستىڭ كەرەكۋ ءوڭىرىن پاتشا اسكەرلەرىنىڭ جاۋلاپ الىپ، كورياكوۆ يار بەكىنىسىن سالعانىنا 2020 جىلى 300 جىل تولادى. بيىلعى مەرەكە سول شارانىڭ دايىندىعى ىسپەتتەس بولىپ تۇر.
اۋەلدە جەرگىلىكتى پاتشاشىل-كەڭەسشىل توپتار قازىرگى پاۆلودار قالاسىنىڭ ورنىندا اسكەري بەكىنىستىڭ ىرگەتاسى قالانعانىنا 270 جىل تولۋىن 1990 جىلى اتاپ وتۋگە دايىندالدى! ولار ءتىپتى ومبى قالاسىنان كازاكتاردىڭ اسكەري فورمالارىن الدىرتىپ، زەڭبىرەكتەردىڭ ماكەتىن جاساپ، ورتالىق كوشەدە پاتشا اسكەرلەرى پارادىنىڭ تەاترلانعان كورىنىسىن قويۋدى ويلاستىرعان ەدى! بىراق قاماتاي باتتالوۆ باستاعان ءبىر توپ سوعىس جانە ەڭبەك ارداگەرى قالالىق پارتيا كوميتەتىنە بارىپ، «ەگەر قازاق جەرىن پاتشا اسكەرلەرىنىڭ جاۋلاعانىن تويلايتىن بولساڭدار، ءبىز نارازىلىق ميتينگىسىنە شىعامىز!» دەگەن تالاپ قويدى. ابىروي بولعاندا، جەرگىلىكتى بيلىك بۇل ماسەلەنىڭ دۇرىس شەشىمىن تاۋىپ، تەك قالا كۇنىن وتكىزدى.
الگى توپتار سوندا دا باستاپقى ماقساتىنان تايماي، «نوۆوە ۆرەميا» سياقتى ءورىستىلدى تاۋەلسىز باسىلىمدار ارقىلى وقتىن-وقتىن اكىمدىكتەرگە سوزدەرىن وتكىزۋگە ارەكەتتەندى! ءسويتىپ، ءاربىر بەس جىل سايىن قالانىڭ 275, 280, 285, 290, 295 جىلدىقتارىن مەرەكەلەۋ جونىندە تالاپ-تىلەكتەرىن جاريا ەتىپ وتىردى! ايتسە دە، بۇۇ-نىڭ يمپەريالاردىڭ باسقىنشىلىق جورىقتارىن دارىپتەۋگە تىيىم سالعان قاۋلىسىن قۇرمەتتەيتىن سول كەزدەگى وبلىس، قالا باسشىلارى الگىلەردىڭ ارەكەتتەرىن ەلەمەي، مەملەكەتشىل عالىمداردىڭ، شىعارماشىل زيالىلاردىڭ، قوعام قايراتكەرلەرىنىڭ ورىندى ۋاجدەرىنە قۇلاق استى!
ءوز باسىم پاۆلوداردىڭ 300 جىلدىعىن مەرەكەلەۋ ءىسى قولعا الىناتىنىن سوناۋ 2016 جىلى بولجاپ، جەرگىلىكتى بيلىكتى ويلانىپ ءتيىستى شەشىمدەر قابىلداۋعا شاقىرعان ەدىم (http://ult.kz/post/bukhgoltstyn-zholdarymen-ekspeditsiyasynyn-kozdegeni-ne-).
ول كەزدە دە وبلىس اكىمى وسى بولات باقاۋوۆ بولاتىن، بىراق قالاباسى قايرات نۇكەنوۆ ەمەس، باسقا بىرەۋ ەدى. سوندا دا ەسىم-سويلارى اتالعان ەكى باسشىعا وتكەن جىلى سەمەيدىڭ اكىمى ەرماك ءسالىموۆتىڭ قالانىڭ اسكەري بەكىنىس رەتىندە سالىنعانىنا 300 جىل تولۋىن مەرەكەلەۋدەن باس تارتىپ، تەك قالا كۇنىن وتكىزگەن ونەگەلى ءىسىن ايتسام دەيمىن.
بىزدەگى ماسەلەنى زاڭدىق، مورولدىق، ەتيكالىق تۇرعىدان قاراستىرعاندا، ەگەمەن ەلدىڭ بىلدەي ءبىر وبلىسى مەن قالاسىن باسقارىپ وتىرعان مەملەكەتتىك قىزمەتشىلەر عانا ەمەس، قاتارداعى قاراپايىم ازاماتتار دا ءوز جەرلەرىن وزگە مەملەكەتتىڭ جاۋلاپ الىپ، بەكىنىس سالعان كۇنىن مەرەكە رەتىندە تويلاۋعا ءتيىستى ەمەس قوي... الدە پاتشازادانىڭ اتىنا قويىلعان پاۆلودار اتاۋى وزگەرتىلمەيىنشە بۇل ءتۇيىن تۇبەگەيلى شەشىلمەي مە؟..
ارمان قاني،
پاۆلودار قالاسى.
"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى
