Biyl Pavlodarda Qala künı merekesın toilau şıldenıŋ 17-sınde bastalyp kettı! Kün saiyn qalanyŋ şaǧyn audandarynda, auyldyq aimaqtarynda mädeni, sporttyq şaralar men sauda-sattyq järmeŋkelerı ūiymdastyryldy. Merekenıŋ şaryqtau şegı 20 şıldege döp keldı. Ertıs jaǧalauyndaǧy ıs-şaralar baǧdarlamasynda tiıstı azamattarǧa «Oblysqa sıŋırgen eŋbegı üşın» tös belgılerı, «Pavlodar qalasynyŋ qūrmettı azamaty» ataǧy, alǧys hattar tabys etıldı, toişyl qauymdy Reseidıŋ Omby, Novosibirsk qalalarynan kelgen delegasiia ökılderı qūttyqtady, körmeler, sporttyq şaralar ötkızıldı, tıptı hot-dog jeuden de jarys ūiymdastyryldy! Sondai-aq, Ertıs özenınde kemeler keruenı jüzıp öttı, qazaqstandyq, şeteldık estrada jūldyzdary öner körsetıp, soŋy lazerlık şouǧa ūlasty! Asta-tök toiǧa on myŋdaǧan adam jinalyp tamaşalady!
Pavlodarda mūnşalyq sän-saltanatpen tıptı memlekettık merekeler de toilanǧan joq! Qala künın ūiymdastyruǧa jūmsalǧan qarjy mölşerı jüz milliondaǧan teŋgemen esepteletını anyq. Al qazırgı äleumettık-ekonomikalyq kürdelı kezeŋde äleumettık az qamtamasyz etılgen otbasylar men azamattardyŋ qanşasy jergılıktı bilıktıŋ qarjylyq-materialdyq qoldauyna mūqtaj?.. Qala tūrǧyndarynyŋ qanşasy baspanaǧa, därı-därmekterge qoldary jetpei jür?..
Aitpaqşy, Elbasy N.Ä. Nazarbaevtyŋ «Ruhani jaŋǧyru» baǧdarlamasyna säikes jyl saiyn oblys ortalyǧynda ötkızıletın «Ūly Dala» festivalın biyl oblys äkımdıgı qarjy ünemdeu maqsatynda Baianauyl audanynda jergılıktı tūlǧalardyŋ mereitoilarymen bırıktırıp ötkızudı josparlapty degen sybys estıdık...
Sonymen, Pavlodardaǧy Qala künı merekesı biyl nelıkten būrynǧy jyldarǧa qaraǧanda airyqşa toilandy?.. Menıŋ paiymdauymşa, jergılıktı patşaşyl-keŋesşıl toptar kelesı jyly Pavlodar qalasynyŋ negızın patşa äskerlerınıŋ bekınıs retınde qalaǧanyna 300 jyl toluyn dürkıretıp toilau maqsatyn qazırden bastap jüzege asyra bastaǧan siiaqty. Şamasy, sol toptardyŋ bedeldı ökılderı bızdıŋ äkım-qaralarǧa sözderın ötkızgen-au. Qala künı turaly aqparatty oblys äkımdıgıne qarasty pavlodarnews.kz portaly «Pavlodar qalasynyŋ 299 jyldyǧyn atap ötuge jaǧalauǧa 30 myŋǧa juyq adam jinaldy» dep aiqailatyp tūryp habar taratty (http://pavlodarnews.kz/index.php?id=25950)! Būl toidyŋ özge toilardan özgeşeleu ekenın osydan aŋǧaryŋyz!
«Quyrdaqtyŋ kökesın tüie soiǧanda köresıŋ» degendei, merekenıŋ kökesın kelesı jyly köretın tärızdımız! Ertıstıŋ Kereku öŋırın patşa äskerlerınıŋ jaulap alyp, Koriakov Iаr bekınısın salǧanyna 2020 jyly 300 jyl tolady. Biylǧy mereke sol şaranyŋ daiyndyǧy ıspettes bolyp tūr.
Äuelde jergılıktı patşaşyl-keŋesşıl toptar qazırgı Pavlodar qalasynyŋ ornynda äskeri bekınıstıŋ ırgetasy qalanǧanyna 270 jyl toluyn 1990 jyly atap ötuge daiyndaldy! Olar tıptı Omby qalasynan kazaktardyŋ äskeri formalaryn aldyrtyp, zeŋbırekterdıŋ maketın jasap, ortalyq köşede patşa äskerlerı paradynyŋ teatrlanǧan körınısın qoiudy oilastyrǧan edı! Bıraq Qamatai Battalov bastaǧan bır top soǧys jäne eŋbek ardagerı qalalyq partiia komitetıne baryp, «Eger qazaq jerın patşa äskerlerınıŋ jaulaǧanyn toilaityn bolsaŋdar, bız narazylyq mitingısıne şyǧamyz!» degen talap qoidy. Abyroi bolǧanda, jergılıktı bilık būl mäselenıŋ dūrys şeşımın tauyp, tek qala künın ötkızdı.
Älgı toptar sonda da bastapqy maqsatynan taimai, «Novoe vremia» siiaqty orystıldı täuelsız basylymdar arqyly oqtyn-oqtyn äkımdıkterge sözderın ötkızuge ärekettendı! Söitıp, ärbır bes jyl saiyn qalanyŋ 275, 280, 285, 290, 295 jyldyqtaryn merekeleu jönınde talap-tılekterın jariia etıp otyrdy! Äitse de, BŪŪ-nyŋ imperiialardyŋ basqynşylyq joryqtaryn därıpteuge tyiym salǧan qaulysyn qūrmetteitın sol kezdegı oblys, qala basşylary älgılerdıŋ äreketterın elemei, memleketşıl ǧalymdardyŋ, şyǧarmaşyl ziialylardyŋ, qoǧam qairatkerlerınıŋ oryndy uäjderıne qūlaq asty!
Öz basym Pavlodardyŋ 300 jyldyǧyn merekeleu ısı qolǧa alynatynyn sonau 2016 jyly boljap, jergılıktı bilıktı oilanyp tiıstı şeşımder qabyldauǧa şaqyrǧan edım (http://ult.kz/post/bukhgoltstyn-zholdarymen-ekspeditsiyasynyn-kozdegeni-ne-).
Ol kezde de oblys äkımı osy Bolat Baqauov bolatyn, bıraq qalabasy Qairat Nükenov emes, basqa bıreu edı. Sonda da esım-soilary atalǧan ekı basşyǧa ötken jyly Semeidıŋ äkımı Ermak Sälımovtyŋ qalanyŋ äskeri bekınıs retınde salynǧanyna 300 jyl toluyn merekeleuden bas tartyp, tek Qala künın ötkızgen önegelı ısın aitsam deimın.
Bızdegı mäselenı zaŋdyq, moroldyq, etikalyq tūrǧydan qarastyrǧanda, Egemen eldıŋ bıldei bır oblysy men qalasyn basqaryp otyrǧan memlekettık qyzmetşıler ǧana emes, qatardaǧy qarapaiym azamattar da öz jerlerın özge memlekettıŋ jaulap alyp, bekınıs salǧan künın mereke retınde toilauǧa tiıstı emes qoi... Älde patşazadanyŋ atyna qoiylǧan Pavlodar atauy özgertılmeiınşe būl tüiın tübegeilı şeşılmei me?..

Arman QANİ, Pavlodar qalasy.
"Adyrna" ūlttyq portaly