دومبىرا كۇنى ەرلان رىسقالي ءان سالىپ، وعان ايدا بالاەۆا تامسانعان بولاتىن. ءان سالۋ جايىندا جازىلعان ەرلاننىڭ پوستىنا ايدا حانىم پىكىر قوسقان سوڭ ءبىز دە ءبىراۋىز ءتىل قاتتىق. سوسىن الدە ءبىر ويدىڭ ۇشىن شىعارىپ، تىگىسىن كەيىن جاتقىزارمىز دەپ ەدىك. رەتى كەلگەن سەكىلدى.
قاي زاماننان ەكەنى بەلگىسىز. ناۋقانشىل بولىپ الدىق قوي. ونىڭ كەم-كەتىگىن كىم ءبىلسىن، ايتەۋىر ءبىر نارسەنى كۇنى بويى تالعاجاۋ ەتەتىن دارەجەدەمىز. اۋىز -مۇرىننان شىعىپ، تويا جەگەن دە جاقسى شىعار. ايتپاعىمىز مىناۋ، دومبىرا كۇنى ءبارىمىزدىڭ قۇلاق كۇيىمىز كەلدى. پەرنەمىزگە قول تيەر، تيمەستە شاناعىمىزدان وي اعىلدى. «اپىراۋ، ءالى ءتىرى ەكەنبىز»، - دەستىك كەيبىرەۋىمىز. ءتىرى بولاتىنىمىز، دومبىرا ۇنىنەن جىلقى ءدۇبىرىن ەستىپ، تىپىرشىعان قوراداعى قىلقۇيرىقتاي وسقىرىنىپ قالدىق. الىستا شاۋىپ بارا جاتسا دا الگى جۇيرىكتەر ءبىزدىڭ دە دەلەبەمىزدى قوزدىرعانداي.
ءتىپتى جاقىنداي تۇسەيىك. دومبىرا كۇنى ءوتىمىز جارىلىپ كەتە جازدادى. سورلىلىق تا سوقىردىڭ كۇيىن كەشتىرەتىن سەكىلدى عوي. اينالانى كورگىڭ كەلەدى، الايدا جانارىڭ باياعىدا سولىپ قالعان بەيشاراسىڭ. ويپىرماي، الگى دومبىرانى كۇن سايىن كۇمبىرلەتىپ قويساق كىم قوي دەدى...سورىمىز، مۇمكىن.
نەگىزىندە، «قوي!»، - دەيتىندەر بار سەكىلدى. ءبىز سولارعا ءتىپتى قوسىلامىز دا. قۇرىسىن، دومبىرادان اۋلاق ۇستاۋ كەرەك قازاقتى، رۋحى ويانىپ كەتەدى. ات ۇستىندەگى ماحامبەت جەتىپ كەلەدى، كۇي كۇمبىرىمەن. مىنا جاقتان قازتۋعان، انا تۇستان سۇگىر شىقسا شە. قۇرمانعازىنى وياتپايىق. تاتتىمبەتتە نە شارۋامىز بار. دومبىرا قاجەت ەمەس قازىر، ول وتە قاۋىپتى. «سەرپەرمەن» سەرپىلىپ، «سارىجايلاۋدى» ساعىنىپ جۇرسە قايتەمىز، مىنا جۇرت؟ اتاماڭىز، «اتا تولعاۋىن» اڭساعاندار باس كوتەرەدى، سوسىن. باياعىدا بالا بىتكەن «بي كۇيىنە» اۋەس ەدى. ءبىزدىڭ كلاستا «كەڭەستى» تارتا المايتىن بالا تابۋ قيىنعا سوعاتىن. انا كلاستىڭ ءوز وركەسترى، مىنا كلاستىڭ ءوز دومبىراشىلارى. ءبارىنىڭ ساۋساعىنان كۇي سورعالايتىن. ول كۇن قايتىپ كەلسە شە؟
ول كۇن قايتىپ ورالسا – ۇرلىقشى ازايادى. دومبىرا ۇستاعان قولدىڭ قىلمىسقا باراتىنى سيرەك. رۋحتانادى. جىگەرلەنەدى. العا ۇمتىلادى. ىزدەنەدى. باياعىدى كۇي تاربيەلەۋشى ەدى. «بوز ىنگەن» ويناعاندا جان دۇنيەڭ بوزداي جونەلەتىن. «اڭشىنىڭ زارىن» العاش التى جاستا ەستىگەن ەدىك. ءتۇن ۇيقىمىز بۇزىلدى. كوز الدىمىزدا كۇيشى دە ەمەس. كۇيگە نەگىز بولعان ەكى اعايىندى جىگىت. ءبىرىن ءبىرى ابايسىزدا اتىپ الاتىن. تۇنىمەن ۇيىقتامادىق. جەڭگە الدىندا اقتالىپ وتىرعان جىگىتتىڭ جىلاعانى ەلەستەپ... نەمەسە «اقساق قۇلان». ايتپەسە الگى...
قوي، توقتاتايىق. مىنا حالىق كۇي ىزدەپ كەتپەسىن. نەگە كەرەك ول؟ سىزدەر نۇرعيسا تىلەنديەۆتىڭ رەپيتيتسياسىن كورگەن جوقسىزدار ءا؟. ارىپتەستەرىمە ريزامىن شە؟ ماەسترونىڭ ماڭىنا جولاماعان. ءبىر فيلم تاريحتا قالدىرماعان. مۇراعاتتا. كەشىرىڭىز، اقتوتى حانىم، ارينە ارحيۆتە! ارحيۆتە قالدىرماعان. ەگەر سول رەپيتيتسيانىڭ بىرىنەن دەرەكتى دۇنيە ءتۇسىرىلىپ، قىسقا كۇندە قىرىق رەت بەرىلسە ەفيردەن، مىنا دۇنيە توڭكەرىلىپ تۇسەر ەدى. سول ءۇشىن دە راحمەت! سىزدەر قارشىعانى قانشالىقتى تىڭداپ جۇرسىزدەر؟ دۇرىسى – تىڭداماعان. راس. دەرتكە ۇشىرايسىز. تالاسبەك كۇي تۋرالى ايتۋشى ەدى. ونى كوپ ەشكىم قۇپتامادى. ويتكەنى كۇي تەك تالاسبەككە قانا قاجەت ەدى. از-كەم دۇنيەسى جارىققا شىقتى، بىلەم. بىراق ونى ناسيحاتتاۋدىڭ قاجەتى از. ويتكەنى قازاق قارا دومبىراعا قايتا ۇيمەلەيدى. نەگىزىندە دومبىرا توردە ءىلۋلى تۇرعانعا عانا قاجەت اسپاپ قوي.
دومبىرا كۇنى جۇزدەگەن ورىنداۋشىلار كۇي شەرتتى. ءبىزدىڭ ارنا تىكەلەي ەفيردە تاراتتى. ورىس، ورمانى وزگە ۇلت وكىلدەرى جۇمىستا وتىرمىز. ءبارى بىرتىندەپ قوسۋلى تەلەبەزىر ماڭىنا جينالا بەردى. انە، كۇيدىڭ قۇدىرەتى. ومىرىندە دومبىرانىڭ تىڭقىلىن تىڭداماعانداردى دا تارتىپ بارادى. ءبىرىنشى كۇي، ەكىنشىسى... مىناۋ نيۋسرۋم كۇيگە تولدى. يىقتى قومداپ ءبىز وتىرمىز. اعىل-تەگىل جىلاعىمىز كەلدى. باجەڭدى تىڭداعان جۇرت قالاي تۇردى ەكەن. قۇرمانعازى مەن داۋەلتكەرەيدى تىڭداعاندار شە؟ ءتىپتى تىلەنديەۆتى؟ ا، يا نۇراعانى ءبىز دە تىڭدادىق. ەكى رەت. ءبىرىنشىسى – رەپيتتسيادا. ءوزى شەرتكەن جوق. «وتىرار سازىن» جۋساتىپ، ورگىزدى. ەكىنشىسىندە ءوزى شەرتتى. الدەبىر قوناقتا. مۇمكىن قوناقتار كەلمەي تۇرىپ. جۇمساق ورىندىققا جۇتىلىپ كەتكەندەي بوپ وتىرعان ماەسترو دومبىرانى قولعا العاندا وزگەرىپ شىعا كەلدى. الدەكىمگە ۇرساتىنداي ەكى يىعىن كەزەك قومداپ، ءتۇرى سۋىپ، قاباعى ءتۇيىلىپ، ونسىز دا ۇلكەن قۇلاعى تۇتاس شەكە مەن جاقتىڭ اراسىن تۇگەل جايلاعانداي بولدى. كوزى كۇلىپ تۇرادى ەكەن. مەيرىم سول جاقتان ەسەدى. سوسىن توكتى، كەتتى. جاڭبىر جاۋدى. جەل تۇردى. داۋىل سوقتى. سوسىن دالا مامىراجاي كۇيگە ەندى. نەگىزى ءبىز ىشتە ەدىك. جاڭبىردى، جەلدى سەزدىك. كۇي توقتاعاندا، ورنىمىزعا قايتا كەلدىك.
ايدا، حانىم! دومبىرانىڭ شالىعى شىعار، انانى ايتىپ، مىناعان كەتەتىنىمىز. ويتكەنى قيال قياعا جەتەكتەي جونەلەدى. الگى ءبىر ويعا قايتا ورالساق. ەگەر ۇرپاق تاريبيەسى ءالى دە كۇن تارتىبىندە تۇرسا، قازاققا كۇيدى قايتارايىق. جىر مەن تەرمەنى قايتارايىق. جىلىنا ءبىر كۇن ەمەس. كۇن سايىن، ءبىر جىل. كەز كەلگەن ارنا كەمىندە ءبىر ساعات دومبىرانى ۇلىقتاسىن. دومبىرانى قويىپ قوي دەگەن ءسوز ەمەس ول. ءبىرى تەرمەگە، ەكىنشىسى كۇيگە، ءۇشىنشىسى انگە ورىن بەرسىن. جىراۋ دا، جىرشى دا بار ەدى. ەمگە تاپپاي قالمايىق. كەز كەلگەن وبلىستا وركەستر بار. سولاردىڭ رەپەرتۋارىنان كونتسەرت ۇسىنايىق. مىنا اپتادا انا وبلىس دەگەن سەكىلدى. جوبا جەتەدى. بىراق ءبىزدىڭ باق ونى جاقتىرمايدى.
پوستىمىزدىڭ كوتەرگىسى كەلگەن جۇگى وسى ەدى. ءتۇبىن ءتۇسىرىپ، جەتكىزە المادىق. ويتكەنى دومبىرانى ءبىز دە قازىر ونششا تىڭداي بەرمەيمىز...
امانگەلدى سەيىتحانوۆ
