پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆ 2021 جىلى 7 قازانداعى № 67 جارلىعىنا ساي ۇلتتىق جوبالار ءتىزىمىن بەكىتكەن بولاتىن. ون ۇلتتىق جوبانىڭ قاتارىندا «قاۋىپسىز ەل» جوباسى ەلدەگى قىلمىستى ازايتىپ، ونىڭ الدىن الۋعا باعىتتالعان.
الكوگولگە تاۋەلدىلىككە، تەمەكى شەگۋگە، سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى سانانى قالىپتاستىرۋدىڭ بىردەن-ءبىر تەتىگى دەپ قاراستىرىلاتىن جوبانىڭ ناتيجەسى ماردىمدى دەپ ايتۋ قيىنداۋ، ارينە. ويتكەنى، كۇننەن كۇنگە ورشىگەن سىبايلاس جەمقورلىق فاكتىلەرى كۇن ساناپ ءوسىپ، ادامعا زيان كەلتىرۋ، ءتىپتى ولتىرۋگە دەيىن بارىپ جاتقان قىلمىستاردىڭ قاتارى قالىڭ.
قوعامدىق ورىنداردا ءتارتىپتى نىعايتۋدى كوزدەيتىن شارالاردىڭ دا باسەڭ ءجۇرۋى سالدارىنان جاسوسپرىمىدەر اراسىنداعى قىلمىستىڭ ورشۋىنە اكەلىپ وتىر. تىپتى كوشەدە جاسوسپىرىمدەردىڭ ادام ساناسىنا سىيمايتىن قىلىمستارعا بارۋى قاۋىپتى جايت. بىزگە مۇنىڭ بارلىعىن ەسكەرمەسەك بولمايدى.
ىشىمدىك ءىشىپ، وتباسىنىڭ بەرەكەسىن كەتىرگەن اتا-انالاردىڭ ءوز بالالارىنا ءزابىر كورسەتۋى دە ويلاندىراتىن جاعداي. ۇلتتىق جوبانىڭ ۇران كۇيىندە قالىپ قويماي، ەلدەگى قىلمىستى زايتۋداعى ماڭىزدىلىعىنا باسا ءمان بەرەتىن كەز جەتتى. وتباسىنداعى ەرلى-زايىپتىلاردىڭ اراسىنداعى زورلىق-زومبىلىقتىڭ ءورشۋى ويلاندىراتىن جاعداي. ستاتيستيكالىق كورسەتكىشتەرگە سۇيەنەر بولساق، قازاقستاندا جىلىنا 80 ايەل زورلىق-زومبىلىقتىڭ قۇربانى بولادى ەكەن. مۇنداي سوراقىلىقتار وتباسىنداعى داۋ-دامايدان بولعان دەپ پايىمداعاننىڭ وزىندە، سارالاپ قاراعان ادامعا، ايەلدەر مەن بالالارعا ءتيىستى دەڭگەيدە قورعانسىز بولىپ وتىرعانىمىزدى اڭعارتادى.
ءبىر عانا مىسال، بۇرىنعى ۇلتتىق ەكونوميكا ءمينيسترى قۋاندىق بەشىمباەۆ جۇبايى سالتانات نۇكەنوۆانى جازىم ەتۋىنىڭ ءوزى قوعامدا دۇربەلەڭ تۋدىردى. قازاق وتباسىنداعى مۇنداي جان تۇرشىگەرلىك وقيعانىڭ ورىن الۋى قوعامدا ايەل زاتىنىڭ قۇقىعىنىڭ تاپتالىپ وتىرعانىن دالەلدەيدى.
ءبىز وسى تۇرعىدا حالىقتىڭ پىكىرىنە قۇلاق اسقان بولاتىنبىز.
فاريدا يلياسوۆا، ۇلىتاۋ وبلىسى، ساتباەۆ قالاسىنىڭ تۇرعىنى: – بىلتىرعى جىلدىڭ سوڭىن الا ەلدىڭ جاعاسىن ۇستاتقان ەرلى-زايىپتىلاردىڭ اراسىنداعى اۋىر قىلمىستىق جاعداي كوبىمىزدى ەسەڭگىرەتكەنى انىق. بۇعان دەيىن دە سىبايلاس جەمقورلىقپەن ايىپ تاعىلعان قۋاندىق بەشىمباەۆتىڭ جۇبايىن قاستاندىقپەن ءولتىرۋى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ زاڭىن ەسكەرمەگەندىگى دەپ ساناۋعا بولادى. ونىڭ قىلمىسىن ايعاقتايتىن دالەلدەر دە جاريا بولدى. ەستۋىمىزگە قازىر ونىڭ ءىسى سوتقا جەتىپ، القابيلەر القاسىنا جۇگىنۋدە ەكەن. مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ حالىققا جايلى، قاۋىپسىز مەملەكەت قالىپتاستىرامىز دەگەن ساياساتىنا كولەڭكە تۇسىرەتىن مۇنداي قىلمىستار قاتاڭ جازالانۋى كەرەك. ايەل مەن بالا قۇقىعىنىڭ تاپتالۋىنا كوز جۇما قاراۋعا بولمايدى. بىر بەشىمباەۆتىڭ ءىسى قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنىڭ جۇمىسىن قاتاڭداتۋعا تەتىك بولادى دەپ ويلايمىن.
باعدات ايتورەنوۆ: ستۋدەنت – قوعامدا اقپاراتتىق كەڭىستىك مەيلىنشە كەڭ اشىلعاندىقتان بولار، قازىر قىلمىستىڭ نەشەتۇرىن كورىپ، شوشيتىن بولدىق. وتباسىنداعى ەرلى-زايىپتىلاردىڭ اياۋسىز زورلىق زوبلىق فاكتىلەرى كۇن سايىن ءورشىپ كەلەدى. «بالام – باۋىر ەتىم» دەيتىن قازاق قوعامىندا بالا قۇقىعىنىڭ تاپلاتۋىنا دەيىنگى دارەجەگە تۇستىك. بۇل ۇلتقا تونگەن قاۋىپپەن پارا-پار دەپ بىلەمىن. كامەلەتتىك جاسقا تولماعان جاسوسپرىمدەردىڭ قياناتقا ءتۇسۋى ەلدە زاڭنىڭ بوساڭدىعىنان دەپ بىلەمىن. قازاقستان – زايىرلى مەملەكەت. اركىم ءوز قۇقىعىن قورعاۋعا مۇددەلى.
«قاۋىپسىز ەل» ۇلتتىق جوباسىن قابىلداعان ءۇش جىلدا ازايعان قىلمىستىڭ قانداي دەڭگەيدە ەكەندىگىن باسا ايتۋ قيىن شىعار. بىراق، كوزبەن كورىپ، قۇلاقپەن ەستىپ جۇرگەنىمىزدى سارالاساق، جوبانىڭ ورتا جولدا «جورتاقتاپ» قالعانىن باعامدايمىز. ناقتى سوزبەن ەمەس، ىسپەن قازاقستان ازاماتتارىن زاڭ نەگىزىندە قورعايتىن ۋاقىت جەتتى دەپ ويلايمىن.
پىكىرلەردى قورتىندىلاي كەلە، ەلىمىزدە ادام قۇقىعىن قورعاۋ ماسەلەسى وتە وزەكتى ەكەندىگىن اڭدايمىز. پرەزيدەنت پارمەنىمەن بەكىتىلگەن مۇنداي ۇلتتىق دەگەن اتاۋ بەرىلگەن جوبالاردىڭ مارتەبەسىن ارتتىرۋدا كۇشتىك قۇرىلىمدار بارىنشا جۇمىستى كۇشەيتىپ، حالىق اراسىندا كەڭىنەن ناسيحات جۇمىستارىن جۇرگىزگەن ابزال بولادى.
ەلىمىزدە قىلمىستىڭ ازايىپ، قاۋىپسىز مەملەكەتكە اينالامىز دەگەن نيەتپەن قولعا الىنعان ۇلتتىق جوبا ءبىزدى پۇشپاققا شىعارا ما؟! وسى جاعىن پايىمداعان ءجون بولار...
