قۋانىشەۆا گۇلىماي ابىشقىزى 1970 جىلى شالقار اۋدانىنىڭ اياققۇم اۋىلىندا دۇنيەگە كەلدى.
قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ مۇشەسى. «اي قىزى – ارمان»، «دات، تاقسىر تاعدىر» جىر جيناقتارىنىڭ اۆتورى.
ءبىر ايەلدەي
ءبىر ايەلدەي قىز كۇنىمدى ەسكە الىپ،
ايەلدەرشە ءبىر كويلەككە بەس بارىپ
ايەلدىكپەن جانىقتىرام ەرىمدى
تويعا بارار ۋاقىتتان كەش قالىپ.
ءبىر ايەلدەي ءوز وتىمدى كۇزەتىپ،
تەڭگە جۇمساۋ جاعىن، ءسىرا، «مۇز ەتىپ».
ايەلگە ساي كەلگەسىن بە ءبىز ەتىك
ايەلشەلەپ بار ءزىلىمدى اپ وكشەمە
شەشىمىمدى شەگەلەيمىن ءجۇز ءوتىپ.
ءبىر ايەلدەي جاساي دا الام كىسىلىك
ايەلسىنىپ ونى-مۇنى ءپىسىرىپ.
«ءبارى بىردەي» دەپ جۇباتام قۇربىمدى
ءبىر ايەلدەي ءبىر ايەلدى ءتۇسىنىپ.
ءبىر ايەلدەي تاۋقىمەت تە تارتىپپىن،
تارازىسىن تەڭدەپ ۇيدە ءتارتىپتىڭ.
ايەلەكەش شاشۋ تەرەم، بالاما
جۇعىستىعى بالا گور دەپ سارقىتتىڭ
...ءبىر ايەلدەي جاۋلىعىمدى كىر شالماي
ءبىر اقىنداي جازىپ كەتسەم، ءىنشاللا-اي!
بال كويلەكتى بويجەتكەن
جازعا الىپ كەتتى جاس قىزدى
مامىردىڭ جيىرما بەسى كەپ.
مەكتەپتە كۇتىپ كوكتەم ءجۇر
مەنى ۇمىتقانى نەسى دەپ
بال كويلەكتىڭ ىشىندە
بويجەتكەن سىندى... قىزالاق
ءبىز وكشە كيىپ بيلەپ ءجۇر
ءبىرجولا بىزدەن ۇزاماق.
دارىپتەپ ءجۇر ەڭ داپتەردى،
دەلدالسىز م.س. حات كەلدى.
دىرىلدەپ اشتىڭ ەسىگىن
ءدۇدامال ماحابباتتى ەلدىڭ.
بۇرىمىڭ شەشپەشى، بۇلا قىز،
ءبىز سەنسىز قالاي قىلامىز.
كورمەدى، كوردى دەپ ساناپ،
كۇلتەسىن گۇلدىڭ جۇلامىز.
***
دات، تاعدىر!
داتىم اقىن قىز اتىنان،
جىر جاماعان تۇرمىستىڭ سىزاتىنا،
نازىن دا،نالاسىن دا،نامىسىن دا
جۇگىندىرگەن نەكەنىڭ قۇجاتىنا.
دات،تاعدىر!
ءجۇزىم تومەن سالىپ تۇرمىن.
جازدىم راس!
موينىما ونى الىپ تۇرمىن.
تالانتقا تəۋ ەتكەندە تومەن ەتەك
تورەسىنە تەلمىرتىپ،تارىقتىردىڭ.
تۋعاندا "ناشار بالا" ەك قىز اقىندار،
شوپجەلكە،كەلىن،انا-ءجۇز اتىم بار.
سان قويىلىم-سəۋكەلە ءسəنى بىتسە،
سارى تابىتقا قالامىم سالىڭدار دا،
سەمدىرىپ،جۇرەگىمدى دە ۇزاتىڭدار!
وي تۇيگەن ورامالىم اعاراڭداپ،
سوڭىمدا سور توبەتتەر شابالاڭداپ،
قاناتتىعا قونام دا قۇبىلا اسام.
قۇبىلادا قۇنسىزدىق باعالانباق.
شەر-شاپاننىڭ مۇڭ-زەرىن سەلدىرەتتىم،
جىر جازعان جاۋلىعىمدى جەلبىرەتتىم.
داتىڭ بولسا، جەتكىزەم جاراتقانعا
شەتىنە ءتۇيىپ قالدىر، كەلدى-كەتتىم!
***
مەن تۇسىنبەدىم، ال!
نەگە ىزىمنەن قالمايدى سىقسىڭ قايعى؟
قاڭتاردىڭ قۇنىس كۇنىنە ەرىپ
ارسا-ارسا اقپان دا تۇقشىڭدايدى.
الاقانىمدى سوزا بەرگەندە
قۋانىش قالاي قىرىن كەتەدى؟
ادالدىڭ كوشى وزا كەلگەندە
ارامىڭ قالاي مارەگە بۇرىن جەتەدى؟
انەبىر قالىڭ بەتتى اياز شىركىن
نەمەن قىزارتارىن،
كۇندى كەشكە ەڭكەيتكەن ءتاڭىر
كولەڭكەمدى نەسىنە ۇزارتارىن
بىلگىم كەپ.
بىراق جاhاننان جىراقتاي بەرەم
جالعىز جۇرگىم كەپ.
قۇراۋ-قۇراۋ دۇنيەنىڭ قيىعىنا
كوز جاسىمدى توگەم ەگىلىپ.
قۇردىمعا قۇلدىر-قۇلىنىمدى قۇلاتىپ اپ،
وتىرمىن قابىرعام سوگىلىپ.
ءار كوڭىلدەن شۋاق سۋىرىپ،
ءدۇبىر ىزدەيمىن،دۇنيەنى داڭعازا عىپ.
اش بالاداي جەيمىن سوسىن
ءپالساپاڭىزدى نانعا جاعىپ.
جۇبانايىنشى جۇمباعىڭ شەشىپ،
جەر كىندىگى مە ەڭ،ماماي قورعانى؟
ۇكىسى ءۇزىلدى!.. قاماجايىم-اي!!!
قالاي بولعانى؟
قالاي بولعانى؟!
اسان،ۇسەنىمدى جۇرتىما تاستاپ،
ىلگەرى كوشۋ ءىسىم بە ەدى؟
پەندەڭە ءبارىبىر-اۋ…
پەرىشتەلەرىم تۇسىنبەدى.
مەن دە تۇسىنبەدىم،ال.
***
يىققا ءۇلبىر جەلەگىم ساپ،
ءۇمىت ساۋلاپ ەتەگىمنەن،
باقىتسىز ولەڭىمدى اپ
ەدەم باعىنا كەتەمىن مەن!
كۇلتە سايىن جاسىم تامىپ،
گۇل ءوسىرىپ،ماستانارمىن.
جانىم – جۇماق، باسىم – تامۇق،
قوينىما شەر جاستانارمىن.
ەسەپتەمەس ەلدە قالام
ساۋاپ، ىنساپ، كۇنا اراسىن.
ءوزىم بولام كورگەن ادام
ۆاۆيلوننىڭ مۇناراسىن.
ەدەم باعى تۇراعىم بوپ،
جۇپار تەكتى جىر توگەمىن.
ورالارعا پىراعىم جوق
ەر جيىلماس كۇلتوبەمىن.
ەستەن شىعىپ اسپان استى،
سوندا ەشكىمدى ساعىنبايمىن.
تاستاپ كەتەم تاستاماستى
جۇرەگىمە باعىنبايمىن.
...يىققا ءۇلبىر جەلەگىم ساپ،
ءۇمىت ساۋلاپ ەتەگىمنەن.
تەك باقىتسىز ولەڭىمدى اپ
ەدەم باعىنا كەتەمىن مەن!
***
...كۇڭىرەنە بەرمەيىن دەسەم
كوكىرەگىم تولىپ كەتەردەي.
مۇردەنى جەرلەيىن دەسەم
ءمۇمىنىم بىرگە ءولىپ كەتەردەي.
تەسكەن تاۋدان ءارى اسسىنشى
تۇقىمى قۇرىعىر دەرت دەگەنىڭ!
مەن وسىندا قالام!
مىنەرگە كولىك تە ەرتتەمەدىم.
"ۇلكەن ايدايعا" سالماس بۇرىن
"كىشى ايدايىمدى" ايتىپ الايىن.
قۇدايعا كەشە تاپسىرىپ كەتكەم...
قازاعىمدى وزىمە قايتىپ الايىن.
جاسىرىنار جەرىم قايدا ەدى
بالا كەزىمدەگى؟
ومىرگە بەرەر ولەڭىم دە ءالى
وزىمدە ەدى...
كۇز جايلى ەمەس ولەڭ
سارى سامال اڭقىپ سىڭسۋ ايتقاندا
جاپىراق ساۋلاپ ەتەگى،
جىلاتىپ جازدى اكەتە بەرەر
ىرىقسىز ىمنىڭ جەتەگى.
تويشى اۋىل قورشاپ تۇرار-اۋ سوندا
جازدى اياپ، اياپ وزدەرىن
جەلەك استىمەن كوشكەندە ءومىر
كوشىپ اپ كوكتەن كوزگە مۇڭ.
ءۇزىلىپ گۇلى، بۇزىلىپ ءۇنى
سىرعىسا دۋمان قىرىنداپ
توڭ تەرىس تامىز جونەلەر قىڭباي
ساۋلەسىن تاق-تۇق ىرىمداپ
كۇندىككە جازدىڭ كۇيمەسىن سوعىپ
مازاسىز مەزگىل قارت ۇستاڭ
قادىرى قاشقان كولەڭكە بايعۇس
سىعالاپ وتەر ءار تۇستان
ۇزاعان جازدىڭ ۇنىنە ۇيىپ
جاساي دا الماي ءبىر كەسىم
ساۋساعىڭ بۇلتقا تيەردەي بولىپ
سەزىمدى ساتكە ىركەسىڭ
سارشانىڭ ءىسىن سوكەتكە سايدى
ميزام دا ءمانسىز ەسىنەن
كەتەرى باردىڭ كەرنەيىن تارتىپ
كەلەتىنى وسى نەسى دەپ
... كەلەر دەپ جازدى كۇتەمىن مەن دە
كۇرسىنتىپ مۇڭمەن سىباي كۇن
قۇلاپ كەتكەنشە قۇزىرىنا ءوزىم
كوكىرەگىمدەگى قۇدايدىڭ.
"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى
