اۋىلدى جەرلەردەن جەتكەن حاباردا، قوي ەتى قىمباتتاپتى. ءبىر كەزدەرى، 900/1000 تەڭگەگە وتپەيتىن ەتتىڭ 1كگ قازىر، 1500 تەڭگە.
ءبىرىنشى سەبەپ، وزبەكستاندا مال شارۋاشىلىعىنا سۋبسيديا بەرىلە باستاعانى بولسا ەكىنشىسى، اراپداردىڭ ۇساق مالدى ساتىپ الىپ اكەتىپ جاتقاندىعىنان.
ءۇشىنشى سەبەپ، قىتاي ەلىنە كەتىپ جاتقان ەت، ءجۇن،تەرى ەكسپورتى كەسىرى.
اۋ، اعايىندار!
بۇدان ەڭبەك ادامى بايىپ جاتقان جوق. پايداسىن كورىپ جاتقان كوپ دەلدالدار.
مەملەكەت تاراپىنان ءار اۋىلعا، اۋدانعا، مال شىعارىلىمىنا ليميت قويماسا، ەتتى تۇستەرىڭدە كورەتىن بولاسىڭدار! مال باسى ازايعان سايىن بولاتىن دەفەتسيت، باعانى شارىقتاتىپ جىبەرەدى. بازارداعى ەتتى، اراپ پەن قىتاي قويعان باعامەن الىپ جەي الماسسىڭدار. كەشە عانا اۋىلداعى دوسىما ءبىر دەلدال حابارلاسىپ، 20 000 قوي 45 000 تەڭگەدەن جيناپ بەر دەپ حابارلاسىپتى. بۇل ءبىر اق ادامعا تۇسكەن تاپسىرىس.
ەكىنشى ماسەلە، ءوز مەملەكەتىمىز تاراپىنان مال باسىن كوبەيتۋگە، حالىقتىڭ قاراجاتى ەسەبىنەن بەرىلىپ جاتقان سۋبسيديا راحاتىن، نەگە قازاقستاندىقتار كورمەۋى كەرەك؟ سۋبسيديانى اراپ پەن قىتايلارعا مال ءوسىرىپ بەرۋ ءۇشىن بەرىلگەن جوققوي؟!
اۋىل حالقى مال باعىپ قانا كۇندەرىن كورۋدە. الدىنداعى از مالىن ساتىپ اكەتسە، ولار نەمەن اينالىسادى؟ قالالارعا بارىپ، جۇمىسسىزدار سانىن كوبەيتپەيمە؟
وسىنداي ستراتەگيالىق ماڭىزدى شارۋالارمەن ۇكىمەت نەگە اينالىسپايدى؟ نە ماسقارا مىناۋ؟
اۋىل شارۋاشىلىعى مينيستىرلىگى وسىنى نەگە قاداعالامايدى؟
پرەزيدەنتتىككە ۇمىتكەرلەر نەگە دابىل كوتەرمەيدى؟
سىزدەر مىنانى بىلىڭىزدەر!
ۇكىمەتكە مال باسى، الىنعان ءتول، شابىلعان ءشوپ، سالىنعان ەگىن، ت ب س س بەرىلىپ وتىرعان ستاتيستيكا جالعان!
ولار اۋىل،اۋدان اكىمدەرى بەرىپ وتىرعان، ويدان شىعارىلعان ساناق ناتيجەسىنە «تويىپ» وتىر. سەنبەسەڭدەر،تەكسەرىڭدەر!
ازىق-تۇلىك قاۋىپسىزدىگى قايدا؟
ساناق جۇرگىزۋ كەرەك!
ساتىلاتىن مالعا ليميت-شەكتەۋ قويىلسىن.
مال بورداقىلاۋعا سۋبسيديا الىپ وتىرعان شارۋاشىلىقتار ءوز ونىمدەرىن ەت بازارىندا ەمەس، دۇكەندەر ارقىلى، ۇكىمەت بەلگىلەگەن قولجەتىمدى باعاعا ساۋدالاۋى كەرەك! سوندا عانا حالىقتىڭ اۋزىنا جەتەدى. راحاتىن كورەتىن بولادى.
تورتۋىل شوقان
