مەن قىز ىزدەيمىن...
ءۇزىلىپ-اق تۇراتىن سىزىلىپ-اق،
يماندى بولۋ كەرەك ءجۇزى بىراق.
بويىنان ويى بيىك بولسا دەيمىن،
ءتىلى قىسقا، ەتەگى ۇزىنىراق.
مەن قىز ىزدەيمىن...
كوپ كوزىنە تۇسۋگە ۇيالاتىن،
مەنى عانا جۇرەكپەن سۇيە الاتىن.
اكە-شەشەم ماقتانىپ قوناعىنا،
"مىناۋ مەنىڭ كەلىنىم" دەي الاتىن.
مەن قىز ىزدەيمىن...
اڭگىمەنىڭ ايتاتىن شىن-ايقىنىن،
جىندىلاۋ مىنەزىمە شىدايتۇعىن.
مەنى بىرەۋ جامانداپ وتىرعانىن،
ەستىپ قالسا ەڭكىلدەپ جىلايتۇعىن.
مەن قىز ىزدەيمىن...
بىرەۋدىڭ بايلىعىنا قارامايتىن،
مەندەگى بار نارسەنى باعالايتىن.
"ەرىم عوي" دەپ الدىمدا باس يەتىن،
ءوزىن مەنەن اقىلدى سانامايتىن.
مەن قىز ىزدەيمىن...
جۇرەكتە اللا، اۋزىندا ءتاۋباسى بار،
ارالاسا بەرمەيتىن داۋعا شۇبار.
جوق نارسەنى ىزدەۋ دە قيىن ەكەن،
بىراق، بار دا شىعار...
***
ءومىر-اي
ارلانىپ، نامىستانىپ، ايبارلانعام،
نە تاپتىم توقال ۇيگە بايلانعاننان؟!
ءومىر-اي، جوقشىلىقتان جالىقتىم مەن،
بايلار دا جالىقسا عوي باي بولعاننان.
جالعىز-اق شاپانىم بار، جىرتىق ول دا...
جىرتىعىمدى جاماسام قۇلپىرام با؟
تيىن-تەبەندەرىمنەن تەڭگە قۇراپ،
قاعاز اقشا ۇستايتىن كۇن تۋار ما؟!
ءومىر-اي، سەنى ءبىر ءسات جاقتىرايىن،
بەرە سالساڭ قايتەدى باقتى دايىن؟!
قۇرىعاندا باسىما بورىك بەرشى،
قۋانعاندا اسپانعا لاقتىرايىن.
ءومىر، سيپاماساڭ دا كەكىلىمنەن،
اۋلاقپىن كۇپىر سويلەپ، لەپىرۋدەن.
بايلارداي الشاڭ باسىپ جۇرە بەرەم،
قارىزعا ساتىپ العان ەتىگىممەن.
ءومىر-اي، مەنىڭ سەندە جۇمىسىم نە؟
كەرەك ەمەس التىن دا، كۇمىسىڭ دە.
باي بولماعان جاقسى قوي، ۇيقىم تىنىش،
ۇرىلار تۇسپەيدى ۇيگە ءتۇن ىشىندە...
***
قايران بالالىق
كەز قايدا اسىق اتىپ، لاڭگى ويناعان،
دوپ تەۋىپ، تەزەك تەرىپ، اربا ايداعان.
اپىراي، تۇسىنبەيمىن... وسى نەگە
ماڭگىلىك بالا بولىپ قالمايدى ادام؟
ەسەيگەن قانداي جامان؟
پارتالاس قۇربى قايدا سىنىپتاعى،
دوس قايدا شۇرىق-تەسىك شۇلىقتارى؟
سولارمەن اسىر سالىپ وينار ەدىم،
الدىمنان ءبىر شىقسا عوي كۇلىپ تاعى.
كەتتى عوي قۇرىپ ءبارى.
كەشە مەن عاشىق بولعان سۇلۋ قايدا،
وعان ەندى باسقالار قىرىنداي ما؟
ول ارۋ ماعان قايتىپ جولىقپاي ما،
ول ءۇشىن باقشادان گۇل جۇلىنباي ما؟
ول كەزدەر بۇرىلماي ما؟!
كورشىم قايدا ءبىر ناندى ءبولىپ جەگەن؟
داستارحاندا شىرقايتىن كوڭىلدى ولەڭ.
ەسىگىن قاقپاي كىرىپ تار ءۇيىنىڭ،
وتىراتىن ەدىم عوي ءتورىن دە مەن.
ءوتتى عوي ءومىر دەگەن.
ال قازىر سول قىزىقتىڭ قايدا ءبارى؟
ءىشىمدى ورتەپ بارادى قايعى الاۋى.
ساعىنادى ادامدار وتكەن شاعىن،
قازىرگى ءتۇرىن كورسە ايناداعى.
ءبارى-ءبارى كەلمەسكە اينالادى.
***
ءسابي بولعىم كەلمەيدى
جەتىم كورسەم جىلايمىن كەيدە وكىرىپ،
شىندىعىمدى بىرەۋلەر دەيدى وتىرىك!
ءسابي بولعىم كەلمەيدى، ءسابي بولعىم،
جۇكتى بولعان سۇلۋعا ۇيدە وتىرىپ.
جەتىم كورسەم باتامىن قۇسا-مۇڭعا،
قۇسا-مۇڭدى قۇرىقتاپ، تۇسادىم با؟
ءسابي بولعىم كەلمەيدى، سابي بولعىم،
كۇيەۋى جوق ايەلدىڭ قۇشاعىندا.
جەتىم كورسەم شىمىرلار شەكەم-دەنەم،
نەگە ودان دا شەكەمنىڭ ەتى ولمەگەن؟!
ءسابي بولعىم كەلمەيدى، ءسابي بولعىم،
بالالاردىڭ ۇيلەرىن مەكەندەگەن!
جەتىم كورسەم جابىعىپ جەكە قالام،
بولماسا دەپ تىلەيمىن كوكەك انام.
ءسابي بولعىم كەلمەيدى، ءسابي بولعىم،
شەتەل اسىپ كەتەتىن شەكارادان.
جەتىم كورسەم قانجىلاپ بىردەن ءىشىم،
العا باسپاي قويادى مۇلدەم ءىسىم.
بىراق، كەيدە كەلەدى ءسابي بولعىم،
جەتىمدىكتىڭ نە ەكەنىن بىلمەۋ ءۇشىن.
***
جاۋلارىما نەمەسە دوستارىما
دۇنيەگە كەلمەي - قايدا كەلەسىڭ؟
ءومىردىڭ ۇقتىم مايدان-ەگەسىن!
دوستىڭ الدىندا اق ادال بولساڭ،
دۇشپانىڭنان دا پايدا كورەسىڭ.
سورلى باسىما باق تا قونادى،
تاستاي كوڭىلىم ماقتا بولادى.
ءبىر جاۋىم مەنى داتتاعان كەزدە،
كوپ دوسىم مەنى اقتاپ الادى.
جەڭسەم دەپ دۇشپان مۇرات قىلادى،
جۇزەگە اسپاس بىراق بۇلارى.
ءبىر جاۋىم مەنى كۇلكى قىلعاندا،
مەن ءۇشىن كوپ دوس جىلاپ تۇرادى.
دۇشپانعا دەگەن كەتەر بۇل وكپە،
دوستاردىڭ ءسوزى جەتەر جۇرەككە.
ءبىر جاۋىم مەنى جەر قىلعان كەزدە،
كوپ دوسىم مەنى كوتەردى كوككە.
جاۋىم مەن دوسىم - پىلدەي تىرەگىم،
ەكەۋىنە دە بىردەي تىلەگىم...
ءبىر جاۋىم مەنىڭ بولماسا ەگەر،
كوپ دوسىم بارىن بىلمەيتىن ەدىم.
***
ءبىر كەلىنشەك...
جانارى جاۋدىرەگەن، تىم كوڭىلشەك،
قويعانداي تاعدىرىنا مۇڭلى ءومىر شەك.
كەيدە ءبىزدىڭ كوشەدە سەرۋەندەپ،
جۇرەدى ءبىر بالالى ءبىر كەلىنشەك.
اناسى ويناتىپ ءجۇر بار اسىلىن،
مۇڭ باسقان جانارىنىڭ قاراشىعىن.
كۇيەۋى قايدا ەكەن بۇل ايەلدىڭ،
اكەسى قايدا ەكەن بالاسىنىڭ؟
ءتۇستى مە الدەقانداي ءسات ەسىنە؟
كەلىنشەك نالىعانداي قاتەسىنە...
بالاسى شەشەسىنە ۇقسامايدى،
شاماسى، تارتقان شىعار اكەسىنە.
قاسقايىپ تۇرعان اناۋ مۇنارا تىك،
ايەلگە اسەر ەتپەس بۇل ارا تۇك.
قاسىنا سەرىگى ەرىپ جۇرمەگەسىن،
باسىنا قونباعان عوي ءسىرا، باقىت.
جۇيكەسىن جۇقارتقاسىن قايعى شالا،
ارمانى ادامداردىڭ ايعا ۇشا ما؟
ايمالاپ ايدارلى ۇلىن وتىرادى،
اي جارىعى تۇسكەنشە بايعۇس انا.
تۋا ما الگى ايەلگە كوڭىلدى كۇن،
سىيلايدى وعان باقىتتى ءومىردى كىم؟!
تاعى جىلجىپ بارادى جالعىز اققۋ،
سوڭىنان ەرتىپ الىپ كوگىلدىرىن.
سەزىمى گۇلدەي سولىپ ەرتە ولمەسكە،
سىڭار بولعان ءجون شىعار تەڭ-تەڭدەسكە.
بالاپانىن ەرتكەن جالعىز اققۋ،
جۇبىن تاۋىپ كەلسە ەكەن ەرتەڭ كەشكە...
***
اقىندار ءولۋ كەرەكپە؟
دوكەيلەر - ءبارىن كەش ۇعاتىندار،
سولارعا ءجۇرمiن كۇلiپ ءوزiم دە.
"ەلىم" دەپ وتكەن ەسiل اقىندار،
ەسكەرiلمەدi-اۋ تiرi كەزiندە.
بۇلiك شىعارىپ بۇقارا قيلى،
تالاي اقىننىڭ ەزiلگەن ارى.
مۇزبالاق اقىن مۇقاعاليدى،
مۇقاتىپ ەدi كەزiندە ءبارi.
ارىستان بولىپ جانىم اقىردى،
كوڭiلiم قۇرىعىر الاڭداي بەردi.
تاۋداي تالانت تابىل اقىندى،
ىزدەگەن ادام تابا المايدى ەندi.
تiرi كەزiن دە ورازالىنى،
قايسىسىڭ قاشان تاعىلىم قىلدىڭ؟
قارا جامىلىپ جانازا كۇنi,
قابiرiن قازىپ، قادiرiن بiلدiڭ!
سابىرمەن قاراپ - اشۋلى ەكپiنگە،
جايىقتا كوندi سۇمدىققا بۇگiن.
اسىعىس كەتكەن اسىلبەكتiڭ دە،
اسىقپاي ءجۇرiپ بiلدiك قادiرiن.
فانيدەن كەتسە شىن دارىن ءوتiپ،
ومiرگە قايتىپ كەلتiرمەيسiڭدەر.
ولمەيتiن ولەڭ-جىرلارىن وقىپ،
ولەرمەن بولىپ ەڭكiلدەيسiڭدەر.
ومiرگە كەلۋ - ولگەننەن قيىن!
تiرi كەزiمدە كوكيدi كوكەم.
مەن ولسەم كورگە كومگەننەن كەيiن،
جىرىمدى بiرەۋ وقيدى ما ەكەن؟
جاقتىرماس اقىن جاعىنۋ iسiن،
قارسى ەمەس بiراق سەنۋگە كوپكە.
تاريحتا اقىن قالۋى ءۇشiن،
مiندەتتi تۇردە ءولۋ كەرەك پە؟
***
جىلاماي جۇرەم
كۇتەتىن ەدىك تاڭداردان اراي،
بىرگە بولمادىق جالعاندا قالاي؟
ءبىزدىڭ ماحاببات اياقتالدى عوي،
جارتى ساعاتتىق باعدارلاماداي!
ەسىم اۋادى ەلەس كۇندەرگە،
ەرەگەسپەيمىن مەن ەشكىممەن دە.
مەنسىز دە جانىم باقىتتى ەكەنسىڭ،
سەنسىز دە سورلى ەمەسپىن مەندە.
ەكەۋمىزگە باق كەلمەدى نەسىن؟
ءومىردىڭ الدىق بەرگەن ۇلەسىن!
بىزدەگى سەزىم الدامشى ەكەنىن،
مەن دە بىلەمىن، سەن دە بىلەسىڭ.
ءحالىڭدى سەنىڭ سۇراماي بىلەم،
دەرتىمە داۋا ءسىرا، قايبىر ەم؟
جاس بولساڭ مەنىڭ جانارىمداعى،
جوعالتپاس ءۇشىن جىلاماي جۇرەم!
مەن كىمگە، نەگە جاھۇت تەرەمىن؟
تەجەگىشى جوق ۋاقىت - كەمەنىڭ!
ءومىر دەگەنىڭ وتكىنشى ەكەن عوي،
الدامشى ەكەن عوي باقىت دەگەنىڭ.
***
سەن. مەن. ءبىز.
سەن كەتتىڭ بە، مەن كەتتىم بە، كەتتىك پە،
جەتەتۇعىن جەرىمىزگە جەتتىك پە؟
ەندى سەنى ساعىنىشپەن كۇتپەيمىن،
سەندە مەنى ورالادى دەپ كۇتپە.
ماحابباتقا قويايىقشى كوپ نۇكتە...
سەن كىمگەسىڭ، مەن كىمگەمىن، كىمگەمىز؟
بۇل دۇنيە بىردە - كوكتەم، بىردە - كۇز.
ءسىرا، جانىم، سەن - كوكتەمسىڭ، مەن - كۇزبىن،
بىرگە بولا المايمىز-اۋ مۇلدە ءبىز.
سەن كۇرسىندىڭ، مەن كۇرسىندىم، كۇرسىندىك،
ەكى جۇرەك كۇرسىنگەنى - ءبىر سۇمدىق.
باقىتتان باس تارتپايمىز دەپ قۇلشىندىق،
ءبىز باقىتتى بولا المادىق بۇل شىندىق.
سەن باسقاسىڭ، مەن باسقامىن، باسقامىز،
اۋەل باستا جولىقتىق-اۋ بوسقا ءبىز.
سەنى ويلاپ جۇرەگىممەن جىر جازدىم،
مەنى ويلاپ جانارىڭنان جاس تامىز!
سەن امانسىڭ، مەن امانمىن، امانبىز،
امان بولساق ءبىر كەزدەسىپ قالارمىز.
بولار-بولماس ماحابباتقا ادالمىز،
باقىتىمىز بولسا ىزدەپ تابارمىز.
حوش بول، جاقسى... جامان قىز!
***
ءومىر. ولەڭ. ءولىم.
مەن نەگە ء"ولىم" جايلى جازا بەرەم؟
ء"ولىم" ماعان سياقتى عاجاپ ولەڭ!
اجال ايتپاي كەلەتىن بولعاسىن با؟
قابىرىمدى قالاممەن قازا بەرەم!
بىلمەيمىن، كوپ پە الدە از با شەرىم؟
شەرىمنىڭ شەرتىپ ءجۇرمىن نازدى اسەرىن.
ماڭگى ءومىر سۇرۋگە جاراتىلسام،
ء"ولىم" جايلى ولسەم دە جازباس ەدىم!
تىرىلەر اسپانعا اتسىن بوركىن مەيلى،
ولگەندە - و دۇنيەنى توركىندەيدى.
ءومىر مەنى ءبىر كۇنى ولتىرەدى،
ولەڭ مەنى ەشقاشان ولتىرمەيدى!
قالام نەگە جازادى نالا-مۇڭدى وي؟
ەەە، مەن بىراق، وزىمشە دانامىن عوي.
ءتىرى كەزدە جازباسام ء"ولىم" جايلى،
ولگەن كەزدە جازا الماي قالامىن عوي!
ەي، باي-كەدەي، ارىقتار، مەس قارىندار،
دايىن بولسىن "بەس پارىز - بەس قارۋلار".
و، دۇنيە دە تاعى ءبىر ءومىر بار عوي،
ولمەي تۇرىپ ء"ولىمدى" ەسكە الىڭدار!
"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى
