20 ميلليونان استام حالىق تۇراتىن ىستامبۇلدا 39اۋدان زەيتىنبۋرنۋ دەپ ەسەپتەلىنەدى. ءمارمارا تەڭىزىنىڭ جاعاسىنداعى پورتتى زەيتىبۋرنۋ قالاشىعىندا ءبىر-نەشە ءوندىرىس ورىندارى "تەرى، تسەح" زاۆودتار مەن فابريكالار، عىلىم مەن ءبىلىم ورداسى، توپقاپى، فاتيح سۇلتان سارايلارى، يستينيا جانە 100جىل اتىنداعى ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتتەر بار.
تۇنىپ تۇرعان شەجىرە، ۆيزانتيا جانە وسمان سۇلتاناتتارىنىڭ كەزىندە سالىنعان ۇلى قورعاننىڭ كىرپىشتەرى مەن قابىرعالارى ءالى كۇنگە دەيىن ساقتاۋلى. زەيتىنبۋرنۋ اۋدانىندا قازاق دياسپوراسىنىڭ وكىلدەرى كوپتەپ تۇرادى. مىندا قازاقتىڭ اقىنى اباي اتانىڭ ەسكەرتكىش بيۋستى بار. مىندا تۇراتىن 800مىڭداي حالىق تۇرىك ۇلىسىنداعى ءار ۇلتتىڭ ۇرپاقتارى جىل سايىن ۇلتتىق كۇنىن اتاپ وتەدى. قىركۇيەك ايىنىڭ سوڭعى اپتاسىندا، 9 كۇن بويى، اۋدانداعى مادەنيەت سارايى ء"15شى تامىز" اتىنداعى الاڭدا، 100دەن استام قوعامدىق ۇيىمدار بىرلەستىكتەر ءوز ۇلتتىق كۇندەرىن، جارمەنكەلەرىن وتكىزەدى. تۇركى تىلدەس حالىقتاردىڭ بۇگىنگى ۇلتتىق كۇنى وزدەرى اينالىساتىن ءار-ءتۇرلى سالا جەتىستىگى، قول-ونەر بۇيىمدارى، ۇلتتىق كيىمدەر، سۋۆيرلىك (سىيلىق) بۇيىمدارى، ازىق-تۇلىك تاعامدارى بار. ۇلتتىق ونەرلەرىن كورسەتەدى، ءان شىرقايدى، بي بيلەيدى.
بۇگىن تۇركى دۇنيەسىندەگى قازاق-تۇرىك قوعامى (توراعا جالەل قاھارمان), وزبەك قوعامى (توراعا احمەت فازىل سونمەز) تۇركمەن قوعامى (توراعاسى ابدىكارىم تۇردى) كۇندەرىنە ارنالدى. ساحنادا زەيتىنبۋرنۋ اۋدان اكىمى ومەر ارىسوي، قازاق، وزبەك، تۇركمەن قوعامى باسشىلارىمەن بىرگە قۇتتىقتاۋ ءسوز سويلەدى. قازاق تۇرىكتەرى قوعامىنىڭ اتىنان تىگىلگەن كيگىز ۇيىندە ۇلتتىق شاتىرىندا، ۇلتتىق قول ونەر بۇيىمدارى، قازاق شاپانى: ەرلەر، ايەلدەر كيىمدەرى، بورىك، تاقيا، قامشى، دومبىرا، ۇلتتىق تاعامدار: باۋىرساق، قۇرت-ىرىمشىك، قىمىز قويىلعان. ۇلكەن ءۇش قازاننان اق كۇرىشتەن پالاۋ ازىرلەندى. قازاننىڭ قاقپاعىن اشقان اكىم ومەر ارىسوي ءوز قولىمەن كەلۋشىلەرگە ىستىق پالاۋ ءدام-ءمازىرىن ۇسىندى. ياعني، مىندا قاتىسقان 1300ادام قازاق ۇيىندە ازىرلەنگەن استان ءدام تاتىپ ىستىق باۋىرساقپەن قازاقتىڭ قارا قويۋ ءسۇتتى ءشايىن ءىشتى، العىستارىن ءبىلدىرىپ جاتتى. قازاق قوعامىنىڭ شاتىرىنا ارنايى كەلگەن اۋدان اكىمى ومەر ارىسويعا قازاق قاۋىمداستىعىنىڭ ۋاكىلى، قازاقستان مادەنيەت جانە ساۋدا ورتالىعىنىڭ توراعا ورىنباسارى ەرجان ءۋايىس، قازاق-تۇرىك قوعامىنىڭ توراعاسى جالەل كاھارمان قازاق شاپانىن ىيعىنا جاپتى. سول كۇنى الاڭدا ون مىڭنان استام حالىق بولدى. سونداي-اق ۇلتتىق جارمەنكە كۇنىنە وسىندا تۇراتىن جەرگىلىكتى حالىقتار ەۆروپادان كەلگەن قازاق اعايىندار، فرانتسياداعى قازاق قاۋىمداستىعىنىڭ توراعاسى ابدۋسامەت التاي، المانيادان 87 جاستاعى مەحمەت اقىل، قابىلان توسۋن، كولندەگى قاۋىمداستىقتىڭ قۇرمەتتى توراعاسى 90 جاستاعى ابدۋراحمان چەتين، ۆەنا قالاسىنان حاديس ءزالىن، قوجا احمەت ياسساۋي قوعامىنىڭ باسشىسى رامازان اۆدجى، ادىلەت جانە دامۋ پارتياسى ورتالىق اپپاراتى ايەلدەر توبىنىڭ مۇشەسى راشيدا يۋكسەل، ىستامبۇلداعى قازاق كونسۋلى المات التاي، شاڭىراق ورتالىعىنىڭ باسشىسى دانيار يمانباقوۆ جانە ت.ب. قاتىستى. وسىلايشا زەيتىنبۋرنۋداعى ون توعىزىنشى ۇلتتىق جارمەنكە ءبىرىنشى قازان كۇنى نارەسىنە جەتتى.
ەرجان ءۋايىس،
قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى
