پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆ بەيجىڭدە وتكەن «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» ءىىى حالىقارالىق ىنتىماقتاستىق فورۋمىنىڭ اشىلۋ سالتاناتىندا قىتاي تىلىندە ءسوز سويلەدى، - دەپ حابارلايدى "ادىرنا" ءتىلشىسى.
قازاقستان پرەزيدەنتىنىڭ بەيجىڭگە رەسمي ساپارىنىڭ ەكىنشى كۇنى «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» حالىقارالىق ىنتىماقتاستىعىنىڭ III فورۋمىنىڭ اشىلۋ راسىمىنە قاتىسۋدان باستالدى.
مەملەكەت باسشىسى ءداستۇرلى قوناقجايلىعى مەن فورۋمدى ءمىنسىز ۇيىمداستىرعانى ءۇشىن قحر توراعاسى سي تسزينپينگە العىس ايتتى.
قاسىم-جومارت توقاەۆ ءوز سوزىندە قىتايدىڭ جاھاندىق قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋ ىسىندەگى شەشۋشى رولىنە نازار اۋدارىپ، ونى ەكونوميكالىق جانە تەحنولوگيالىق دامۋدىڭ لوكوموتيۆى رەتىندە اتاپ ءوتتى.
"قازىرگى گەوساياسي جاعدايدا «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» باستاماسى قاجەتتى حالىقارالىق جوباعا جانە ىنتىماقتاستىقتىڭ ءىرى پلاتفورماسىنا اينالدى. بۇل جوبا قىتايدىڭ ەكونوميكالىق قۋاتىن، سونداي-اق ونىڭ جاھاندىق دەڭگەيدەگى جاڭا بەلەستەردى باعىندىرۋعا ۇمتىلىسىن كورسەتەدى. وسىدان ون جىل بۇرىن ءسىز قازاقستاندا العاش رەت «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» ۇزاقمەرزىمدى باستاماسىن ۇسىنىپ، ونىڭ باستى قوزعاۋشى كۇشى بولدىڭىز. مۇنىڭ سيمۆولدىق ءمانى زور. وسى ماڭىزدى مەرەيتويدى اتاپ وتە وتىرىپ، بۇگىندە ءسىزدىڭ باستاماڭىز ءوزىنىڭ قاجەتتىلىگىن كورسەتتى جانە الەمدىك قوعامداستىق تاراپىنان مويىندالىپ، جاھاندىق اۋقىمداعى ۇلكەن جوباعا اينالدى دەپ سەنىمدى تۇردە ايتا الامىز", – دەدى پرەزيدەنت.
مەملەكەت باسشىسى «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» جوباسىنىڭ تەڭدەسسىز ءارى اۋقىمدى حالىقارالىق ىنتىماقتاستىق ءۇشىن پارمەندى پلاتفورماعا اينالعانىنا توقتالدى.
"وسى جوباعا قاتىسۋشى مەملەكەتتەردىڭ باستامالارى ارقاسىندا ازيا، ەۋروپا جانە افريكانىڭ 150-دەن استام ەلى تارام-تارام تەمىرجولدار جەلىسى، جوعارى جىلدامدىقتى كۇرە جولدار جانە تەڭىز جولدارى ارقىلى بايلانىس جاساپ وتىر. بۇل جوبا الەم ەكونوميكاسىنىڭ جىلدام قۇبىلىپ تۇرعان جاعدايىندا قازىرگى زاماننىڭ اسا كۇردەلى سىن-قاتەرلەرىنە ءتيىمدى توتەپ بەرە الاتىن جانە مەملەكەتتەرىمىز ءۇشىن جالپىعا ورتاق يگىلىككە اينالدى", – دەدى قاسىم-جومارت توقاەۆ.
سونىمەن قاتار مەملەكەت باسشىسى اتالعان باستامانىڭ ەلدەر اراسىنداعى مادەني-گۋمانيتارلىق بايلانىستاردى دامىتۋعا، تاتۋ كورشىلىك قاتىناستاردى، دوستىق پەن ءوزارا تۇسىنىستىكتى نىعايتۋعا ەلەۋلى ۇلەس قوساتىنىنا توقتالدى.
«ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» ۇلى جىبەك جولى رەنەسسانسىنا تىڭ سەرپىن بەردى دەسەك، ارتىق ايتقانىمىز ەمەس. سوندىقتان قىتايدىڭ بۇل باستاماسى – ءححى عاسىردىڭ مەگاجوباسى. بۇل – ءادىل باعا", – دەدى پرەزيدەنت.
مەملەكەت باسشىسى قازاقستاننىڭ جەتىستىكتەرى جونىندە دە ايتتى. وسى رەتتە، پرەزيدەنتتىڭ پىكىرىنشە، ەۋرازيا كىندىگىندە ورنالاسقان ەلىمىز، سولتۇستىك پەن وڭتۇستىكتى، باتىس پەن شىعىستى بايلانىستىرا وتىرىپ، باستامانى ىسكە اسىرۋدا ەرەكشە ءرول اتقارادى. ونىڭ ايتۋىنشا، قىتايمەن ارادا سوزىلىپ جاتقان ورتاق شەكاراسى بار ءارى اۋماعى ۇلكەن قۇرلىقىشىلىك مەملەكەت رەتىندە قازاقستان حالىقارالىق ماڭىزعا يە كولىك-لوگيستيكالىق توراپقا اينالۋعا بارىنشا كۇش سالىپ وتىر.
"بۇگىندە قىتايدان ەۋروپاعا جاسالاتىن جەرۇستى ترانزيتتىك تاسىمالدىڭ 85 پايىزعا جۋىعى قازاقستان اۋماعى ارقىلى وتەدى. كولىك-ترانزيت سالاسىنىڭ دامۋىنا باسا ءمان بەرە وتىرىپ، سوڭعى 15 جىلدا ءبىز وسى ماقساتتارعا 35 ميلليارد دوللاردان استام قاراجات بولدىك. ليانيۋنگانداعى قازاق-قىتاي لوگيستيكالىق ورتالىعى، «قورعاس» قۇرعاق پورتى، باتىس ەۋروپا – باتىس قىتاي ترانزيتتىك ماگيسترالى، قىتايدان يرانعا باراتىن تەمىرجول ءدالىزى سياقتى ءىرى ينفراقۇرىلىمدىق جوبالار ىسكە قوسىلدى. ءبىز مۇنىمەن توقتاپ قالمايمىز", – دەدى قاسىم-جومارت توقاەۆ.
قازاقستان پرەزيدەنتى ءۇش جىل ىشىندە 1300 شاقىرىم جاڭا تەمىرجول جول سالۋعا، قىتايمەن شەكارادا ءۇشىنشى تەمىرجول وتكىزۋ پۋنكتىن اشۋعا، «باقتى» جانە «قالجات» جاڭا قۇرعاق پورتتارىنىڭ قۇرىلىسىنا قاتىستى جوسپارىن ورتاعا سالدى. بۇل – قازاقستاننىڭ ءىرى ەكونوميكالىق جوبالارى قىتايدىڭ جاھاندىق باستاماسىمەن ۇشتاساتىنىن انىق كورسەتەدى.
مەملەكەت باسشىسى ءوز سوزىندە اسا ءىرى جوبانىڭ – ترانسكاسپي حالىقارالىق كولىك باعىتىنىڭ ەرەكشە رولىنە نازار اۋداردى. بۇل باعدار قىتايدى، ورتالىق ازيانى جانە ەۋروپانى بايلانىستىراتىن «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» باستاماسىنىڭ قۇرلىقتاعى كوپىرىنە اينالا الادى. وسى رەتتە جۇك تاسىمالداۋ مەرزىمىن ەكى ەسە قىسقارتۋعا جانە كولىك شىعىندارىن ايتارلىقتاي تومەندەتۋگە ىقپال ەتەدى.
"قازاقستان مەن قىتاي اراسىندا ترانسكاسپي باعىتىن دامىتۋ جونىندەگى ۇكىمەتارالىق ەكى كەلىسىمگە قول قويىلدى. جۋىق ارادا بۇل كەلىسىمدەر ايتارلىقتاي ناتيجە بەرەتىنىنە سەنىمدىمىن. كۇش-جىگەرىمىزدى تيىمدىرەك ۇيلەستىرۋ ءۇشىن ءىرى ستراتەگيالىق پورتتاردىڭ، لوگيستيكالىق ورتالىقتاردىڭ جانە پوشتا حابتارىنىڭ سەرىكتەستىك جەلىسىن قۇرۋدى ۇسىنامىن. سونىمەن قاتار كەمەلەر مەن كونتەينەرلەردىڭ بىرلەسكەن ءوندىرىسىن جولعا قويۋعا مۇددەلىمىز. قازاقستان جولاۋشىلار مەن جۇكتەردى تۇراقتى تاسىمالداۋ ءىسىن قامتاماسىز ەتە وتىرىپ، الەمنىڭ جەتەكشى اۋە كومپانيالارى ءۇشىن سەنىمدى اۋە كوپىرى جانە ىڭعايلى ايلاق بولۋعا دايىن", – دەدى قاسىم-جومارت توقاەۆ.
مەملەكەت باسشىسىنىڭ پىكىرىنشە، جاڭا جاھاندىق جوبا سانالاتىن «تسيفرلىق جىبەك جولى» باستاماسى اياسىنداعى سەرىكتەستىك مول مۇمكىندىكتەرگە جول اشادى.
"تسيفرلىق جانە زياتكەرلىك ىقپالداستىقتىڭ جاڭا مودەلىن قۇرۋ ەكونوميكامىزدىڭ يننوۆاتسيالىق تۇرعىدا دامۋىنا ەلەۋلى ۇلەس قوساتىنىنا سەنىمدىمىن. «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» باستاماسىنىڭ جاڭا ونجىلدىعىندا قازاقستان ورتاق تابىسقا جەتۋگە جان-جاقتى اتسالىسۋدى جالعاستىرادى. قۇرمەتتى توراعا سي تسزينپين، ءسىزدىڭ دانا باسشىلىعىڭىزبەن قحر ءتۇرلى حالىقتاردىڭ ورتاق تاريحي تاعدىرى تۇجىرىمداماسى نەگىزىندە قىتايدىڭ جاڭا ءداۋىرىن قالىپتاسىرۋدا ودان ءارى زور جەتىستىكتەرگە جەتەتىنىنە سەنىمدىمىن", – دەپ قورىتىندىلادى ءسوزىن قاسىم-جومارت توقاەۆ.
سونىمەن قاتار فورۋمدا قىتاي توراعاسى سي تسزينپين، رەسەي پرەزيدەنتى ۆلاديمير پۋتين، يندونەزيا پرەزيدەنتى دجوكو ۆيدودو، ارگەنتينا پرەزيدەنتى البەرتو فەرناندەس، ەفيوپيا پرەمەر-ءمينيسترى ابي احمەد، بۇۇ باس حاتشىسى انتونيۋ گۋتەرريش ءسوز سويلەدى.
فورۋمعا 20-دان استام مەملەكەتتىڭ باسشىلارى جانە 130-دان اسا ەل مەن حالىقارالىق ۇيىمداردىڭ وكىلدەرى قاتىسىپ جاتىر.
