Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev Beıjińde ótken «Bir beldeý, bir jol» III halyqaralyq yntymaqtastyq forýmynyń ashylý saltanatynda qytaı tilinde sóz sóıledi, - dep habarlaıdy "Adyrna" tilshisi.
Qazaqstan Prezıdentiniń Beıjińge resmı saparynyń ekinshi kúni «Bir beldeý, bir jol» halyqaralyq yntymaqtastyǵynyń III forýmynyń ashylý rásimine qatysýdan bastaldy.
Memleket basshysy dástúrli qonaqjaılyǵy men forýmdy minsiz uıymdastyrǵany úshin QHR Tóraǵasy Sı zınpınge alǵys aıtty.
Qasym-Jomart Toqaev óz sózinde Qytaıdyń jahandyq qaýipsizdikti qamtamasyz etý isindegi sheshýshi róline nazar aýdaryp, ony ekonomıkalyq jáne tehnologııalyq damýdyń lokomotıvi retinde atap ótti.
"Qazirgi geosaıası jaǵdaıda «Bir beldeý, bir jol» bastamasy qajetti halyqaralyq jobaǵa jáne yntymaqtastyqtyń iri platformasyna aınaldy. Bul joba Qytaıdyń ekonomıkalyq qýatyn, sondaı-aq onyń jahandyq deńgeıdegi jańa belesterdi baǵyndyrýǵa umtylysyn kórsetedi. Osydan on jyl buryn Siz Qazaqstanda alǵash ret «Bir beldeý, bir jol» uzaqmerzimdi bastamasyn usynyp, onyń basty qozǵaýshy kúshi boldyńyz. Munyń sımvoldyq máni zor. Osy mańyzdy mereıtoıdy atap óte otyryp, búginde Sizdiń bastamańyz óziniń qajettiligin kórsetti jáne álemdik qoǵamdastyq tarapynan moıyndalyp, jahandyq aýqymdaǵy úlken jobaǵa aınaldy dep senimdi túrde aıta alamyz", – dedi Prezıdent.
Memleket basshysy «Bir beldeý, bir jol» jobasynyń teńdessiz ári aýqymdy halyqaralyq yntymaqtastyq úshin pármendi platformaǵa aınalǵanyna toqtaldy.
"Osy jobaǵa qatysýshy memleketterdiń bastamalary arqasynda Azııa, Eýropa jáne Afrıkanyń 150-den astam eli taram-taram temirjoldar jelisi, joǵary jyldamdyqty kúre joldar jáne teńiz joldary arqyly baılanys jasap otyr. Bul joba álem ekonomıkasynyń jyldam qubylyp turǵan jaǵdaıynda qazirgi zamannyń asa kúrdeli syn-qaterlerine tıimdi tótep bere alatyn jáne memleketterimiz úshin jalpyǵa ortaq ıgilikke aınaldy", – dedi Qasym-Jomart Toqaev.
Sonymen qatar Memleket basshysy atalǵan bastamanyń elder arasyndaǵy mádenı-gýmanıtarlyq baılanystardy damytýǵa, tatý kórshilik qatynastardy, dostyq pen ózara túsinistikti nyǵaıtýǵa eleýli úles qosatynyna toqtaldy.
«Bir beldeý, bir jol» Uly Jibek joly renessansyna tyń serpin berdi desek, artyq aıtqanymyz emes. Sondyqtan Qytaıdyń bul bastamasy – HHI ǵasyrdyń megajobasy. Bul – ádil baǵa", – dedi Prezıdent.
Memleket basshysy Qazaqstannyń jetistikteri jóninde de aıtty. Osy rette, Prezıdenttiń pikirinshe, Eýrazııa kindiginde ornalasqan elimiz, Soltústik pen Ońtústikti, Batys pen Shyǵysty baılanystyra otyryp, bastamany iske asyrýda erekshe ról atqarady. Onyń aıtýynsha, Qytaımen arada sozylyp jatqan ortaq shekarasy bar ári aýmaǵy úlken qurlyqishilik memleket retinde Qazaqstan halyqaralyq mańyzǵa ıe kólik-logıstıkalyq torapqa aınalýǵa barynsha kúsh salyp otyr.
"Búginde Qytaıdan Eýropaǵa jasalatyn jerústi tranzıttik tasymaldyń 85 paıyzǵa jýyǵy Qazaqstan aýmaǵy arqyly ótedi. Kólik-tranzıt salasynyń damýyna basa mán bere otyryp, sońǵy 15 jylda biz osy maqsattarǵa 35 mıllıard dollardan astam qarajat bóldik. Lıanıýngandaǵy qazaq-qytaı logıstıkalyq ortalyǵy, «Qorǵas» qurǵaq porty, Batys Eýropa – Batys Qytaı tranzıttik magıstrali, Qytaıdan Iranǵa baratyn temirjol dálizi sııaqty iri ınfraqurylymdyq jobalar iske qosyldy. Biz munymen toqtap qalmaımyz", – dedi Qasym-Jomart Toqaev.
Qazaqstan Prezıdenti úsh jyl ishinde 1300 shaqyrym jańa temirjol jol salýǵa, Qytaımen shekarada úshinshi temirjol ótkizý pýnktin ashýǵa, «Baqty» jáne «Qaljat» jańa qurǵaq porttarynyń qurylysyna qatysty josparyn ortaǵa saldy. Bul – Qazaqstannyń iri ekonomıkalyq jobalary Qytaıdyń jahandyq bastamasymen ushtasatynyn anyq kórsetedi.
Memleket basshysy óz sózinde asa iri jobanyń – Transkaspıı halyqaralyq kólik baǵytynyń erekshe róline nazar aýdardy. Bul baǵdar Qytaıdy, Ortalyq Azııany jáne Eýropany baılanystyratyn «Bir beldeý, bir jol» bastamasynyń qurlyqtaǵy kópirine aınala alady. Osy rette júk tasymaldaý merzimin eki ese qysqartýǵa jáne kólik shyǵyndaryn aıtarlyqtaı tómendetýge yqpal etedi.
"Qazaqstan men Qytaı arasynda Transkaspıı baǵytyn damytý jónindegi úkimetaralyq eki kelisimge qol qoıyldy. Jýyq arada bul kelisimder aıtarlyqtaı nátıje beretinine senimdimin. Kúsh-jigerimizdi tıimdirek úılestirý úshin Iri strategııalyq porttardyń, logıstıkalyq ortalyqtardyń jáne poshta habtarynyń seriktestik jelisin qurýdy usynamyn. Sonymen qatar kemeler men konteınerlerdiń birlesken óndirisin jolǵa qoıýǵa múddelimiz. Qazaqstan jolaýshylar men júkterdi turaqty tasymaldaý isin qamtamasyz ete otyryp, álemniń jetekshi áýe kompanııalary úshin senimdi áýe kópiri jáne yńǵaıly aılaq bolýǵa daıyn", – dedi Qasym-Jomart Toqaev.
Memleket basshysynyń pikirinshe, jańa jahandyq joba sanalatyn «ıfrlyq Jibek joly» bastamasy aıasyndaǵy seriktestik mol múmkindikterge jol ashady.
"ıfrlyq jáne zııatkerlik yqpaldastyqtyń jańa modelin qurý ekonomıkamyzdyń ınnovaııalyq turǵyda damýyna eleýli úles qosatynyna senimdimin. «Bir beldeý, bir jol» bastamasynyń jańa onjyldyǵynda Qazaqstan ortaq tabysqa jetýge jan-jaqty atsalysýdy jalǵastyrady. Qurmetti Tóraǵa Sı zınpın, Sizdiń dana basshylyǵyńyzben QHR túrli halyqtardyń ortaq tarıhı taǵdyry tujyrymdamasy negizinde Qytaıdyń jańa dáýirin qalyptasyrýda odan ári zor jetistikterge jetetinine senimdimin", – dep qorytyndylady sózin Qasym-Jomart Toqaev.
Sonymen qatar Forýmda Qytaı Tóraǵasy Sı zınpın, Reseı Prezıdenti Vladımır Pýtın, Indonezııa Prezıdenti Djoko Vıdodo, Argentına Prezıdenti Alberto Fernandes, Efıopııa Premer-mınıstri Abıı Ahmed, BUU Bas hatshysy Antonıý Gýterrısh sóz sóıledi.
Forýmǵa 20-dan astam memlekettiń basshylary jáne 130-dan asa el men halyqaralyq uıymdardyń ókilderi qatysyp jatyr.
