قازاقستاننىڭ بىرنەشە قالاسىنداعى جوعارى وقۋ ورىندارىندا بيىل ەمتيحان كەستەسى وزگەردى. ازاتتىق سويلەسكەن كەيبىر ستۋدەنت مۇنى قازاقستاندا ماۋسىمنىڭ 9-ىندا وتەتىن كەزەكتەن تىس پرەزيدەنت سايلاۋىنان كورىپ، بيلىك قالاعان نەگىزگى كانديداتقا جاپپاي داۋىس بەرۋگە ءماجبۇر بولۋلارى مۇمكىن ەكەنىن ايتادى. ءبىلىم مينيسترلىگى مەن ۋنيۆەرسيتەتتەر مۇنى جوققا شىعارادى.
قازاق ۇلتتىق اگرارلىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ 2-كۋرس ستۋدەنتى ارمان بيىل وقۋ مامىردا اياقتالاتىنىن، بىراق سەسسيا 3-15 ماۋسىم ارالىعىندا وتەتىنىن ايتادى. ستۋدەنتتىڭ سوزىنشە، بىلتىر ەمتيحان مامىردا بىتكەن. ارمان وزگەرىسكە ستۋدەنتتەر اۋەلدە نارازى بولعانىن، بىراق «ەشتەڭە وزگەرتە الماستارىن بىلگەن سوڭ ۇندەمەگەندەرىن» ايتادى.
«وسىندا بولۋىمىز ءۇشىن وزگەرتتى»
- دەمالىس ۋاقىتىندا اۋىلعا قايتقىڭ كەلەدى. «بارلىقتارىڭ كەلەسىڭدەر» دەدى. نارازى بولعاندار بولدى. بىراق ەندىگى شەشىلىپ قويعان سوڭ، قارسى شىعۋعا بولمادى، - دەيدى ول.
ۋنيۆەرسيتەت ستۋدەنتتەرىنىڭ كەيبىرى سەسسيا ۋاقىتى ۇزارعانىن، ءبىرى مىندەتتى وندىرىستىك تاجىريبە مەن ەمتيحان ۋاقىتىنىڭ اۋىسقانىن راستاعانىمەن، ەشبىرى اشىلىپ سۇحبات بەرۋگە ىقىلاستى بولمادى. تەك ءوزىنىڭ 2-كۋرس ستۋدەنتى ەكەنىن ايتىپ، اتىنىڭ قۇپيا قالۋىن سۇراعان ستۋدەنت بىلتىر دا وقۋدىڭ ماۋسىم ايىنىڭ ورتاسىندا اياقتالعانىن، بىراق بيىلعى ساباق كەستەسىنە وزگەرىس ەنگىزىلگەنىن ايتتى.
- بيىل مامىردىڭ التىسىندا وندىرىستىك تاجىريبەگە كەتەمىز دە، الماتىدا مامىردىڭ 29-ىندا بولامىز. بۇرىن پراكتيكاعا اركىمدى ءار جاققا جىبەرەتىن، بيىل وسى جاقتا بولۋىمىز ءۇشىن سەسسيا ۋاقىتىن وزگەرتتى. نە ءۇشىن وزگەرتكەنىن ايتقان جوق، - دەدى ول.
قازاق ۇلتتىق اگرارلىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ وقۋ ءىسى جونىندەگى پرورەكتورى باقىت حالىقوۆا «ساباق كەستەسى وزگەرىپ، سەسسيا ۋاقىتى ۇزاردى» دەگەن اقپاراتتى جوققا شىعاردى.
- سەسسيا ۋاقىتىن ۇزارتۋ سياقتى اڭگىمە جوق بىزدە. اكادەميالىق كۇنتىزبە بويىنشا وقۋ كەستەسى باسىندا قالاي جاسالدى، سولاي قالدى. ەشقانداي وزگەرىس جوق. ءبىز اۋىل شارۋاشىلىعى ۋنيۆەرسيتەتى بولعاندىقتان مەزگىلگە قاراي وزگەرىستەر بولادى. كەستەمىز باسقا ۋنيۆەرسيتەتتەرگە قاراعاندا باسقا. سەسسيا بيىل 15-23 ماۋسىمدا بىتەدى. وقۋ 15 اپتادا ءبىتىپ تۇر، - دەدى حالىقوۆا.
ازاتتىق ءتىلشىسى «ەرەكشە كەستە» تۋرالى شاعىمدى باسقا وقۋ ورىندارىندا وقيتىنداردان دا ەستىدى. قازاق باس ساۋلەت-قۇرىلىس اكادەمياسىنىڭ 2-كۋرس ستۋدەنتى رۋسلان دا سەسسيا ۋاقىتىنىڭ وزگەرگەنىن ايتادى. ونىڭ سوزىنشە، اكىمشىلىك ناۋرىزدىڭ سوڭىندا ستۋدەنتتەرگە سەسسيا كەستەسىن جىبەرگەن. «الگى كەستە بويىنشا ماۋسىمنىڭ توعىزىنا دەيىن قايتۋىمىز كەرەك ەدى» دەيدى رۋسلان.
- بىراق اياق استىنان 20 ماۋسىمعا دەيىن [الماتىدا] بولاتىنداي ەتىپ وزگەرتىپ تاستادى. بارلىعى ەرتە قايتۋعا دامەلەنىپ وتىرعان. كوپ ادام بيلەت الىپ تاستادى دەگەندەي. ەشتەڭە تۇسىندىرگەن جوق. سەبەبىن سۇراعانىمىزدا «جوعارىداعىلار سولاي شەشتى» دەيدى. قارسىلىق تانىتا المايمىز. تانىتساق، وقۋدان شىعىپ قالۋىمىز مۇمكىن. گرانتتا وقىعان سوڭ، ونداي زاتتار (نارازىلىق شاراسى – رەد.) ىستەي المايمىز، - دەدى ستۋدەنت.
قازاق باس ساۋلەت-قۇرىلىس اكادەمياسى رەكتورىنىڭ ورىنباسارى جانەركە يمانباەۆا «سەسسيا ۋاقىتى ۇزاردى» دەگەن اقپاراتتى تەرىستەدى. ءبارى اكادەميالىق كۇنتىزبەدە جوسپارلانعانداي ءجۇرىپ جاتىر. بىزدە وقۋ جىل سايىن ماۋسىم ايىنىڭ سوڭىندا اياقتالادى. بيىل سوڭعى سەسسيا ماۋسىمنىڭ 21-ىندە وتەدى. اقپاراتىڭىز جالعان، - دەدى ول.
بىراق وسى اكادەميانىڭ جانە بىرنەشە ستۋدەنتى ازاتتىققا ەمتيحان كەستەسى بىرنەشە رەت وزگەرگەنىن راستادى. ءبىرىنشى جانە ەكىنشى كۋرس ستۋدەنتتەرىنىڭ سوزىنشە، رەكتورات اۋەلدە سەسسيانى مامىرعا بەلگىلەگەن، كەيىن «پرەزيدەنت سايلاۋىنا بايلانىستى» ماۋسىمعا اۋىستىرىپ، «18-گە تولماعاندار بولعاندىقتان» (داۋىس بەرە المايتىن ازاماتتار - رەد.), كەستەنى بۇرىنعى ۋاقىتىنا جىلجىتقان. ستۋدەنتتەر اراسىندا «تاجىريبە مەن سەسسيا ۋاقىتى اۋىستى» دەگەندەر دە بار. ولاردىڭ ءبىرى ازاتتىق تىلشىسىنە «2018-2019 وقۋ جىلىنداعى ەمتيحان كەستەسىنىڭ دەكاندارعا ارنالعان سوڭعى نۇسقاسى» اتالاتىن قۇجاتتى جىبەردى. اكادەميا تىركەۋشىسى سۆەتلانا بۋگانوۆا مەن بىرنەشە وقىتۋشىنىڭ ەسىمى اتالاتىن قۇجاتتا «سوڭعى ەمتيحان ماۋسىمنىڭ 14-ىندە اياقتالادى» دەپ كورسەتىلگەن.
«سايلاۋعا بايلانىستى وزگەرتتى»
الماتى تەحنولوگيالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ 2-كۋرسىندا وقيتىن اسلان سەسسيا كەستەسىنىڭ وزگەرىپ، بيىل ەمتيحاندار ماۋسىمنىڭ 21-ىندە اياقتالاتىنىن ايتادى.
- بيىل پراكتيكانى ءبىرىنشى قويدى دا، سودان كەيىن ماۋسىمدا سەسسيا وتەتىن بولدى. «[ۋنيۆەرسيتەت اكىمشىلىگى] سەسسيانى تاپسىرعان سوڭ ستۋدەنتتىڭ كوبى پراكتيكانى ءتۇرلى جولمەن شەشىپ كەتەدى» دەپ ويلادى. سەسسيا ماڭىزدى عوي. ودان ەشكىم كەتپەيدى، كەتىپ قالساڭ جازعى وقۋعا قالاسىڭ. بىلتىر مۇنداي ەمەس ەدى، - دەدى ول.
الماتى تەحنولوگيالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ پرورەكتورى قالتاي باتحولدين سەسسيا مەن تاجىريبە ۋاقىتىنىڭ وزگەرگەنىن راستاپ، مۇنىڭ ستۋدەنتتەر پراكتيكادان ءوتىپ، ەسەپ وتكىزىپ كەتۋى ءۇشىن قابىلدانعان شەشىم ەكەنىن ايتتى.
- پراكتيكا ەسەبى وتكىزىلىپ، قورىتىندىلانباسا، ستۋدەنت كەلەر جىلعا كوشپەي قالادى. ولار «ەمتيحاندى تاپسىردىق، پراكتيكانى بىتىردىك» دەيدى دە، ۇيلەرىنە قايتىپ كەتەدى. بۇرىن الدىمەن – سەسسيا، ارتىنشا پراكتيكا بولاتىن. ەندى ەكەۋىنىڭ ورنىن اۋىستىردىق. بيىل ستۋدەنتتەر مەن جاۋاپتى وقىتۋشى پراكتيكا ەسەبىن وتكىزەدى دە، ستۋدەنتتەر ەمتيحانعا قاتىسادى. سودان سوڭ ۇيلەرىنە «كەلەر جىلعا ءوتتىم» دەپ، ەمىن-ەركىن قايتا بەرەدى، - دەدى پرورەكتور.
ونىڭ سوزىنشە، بيىل سەسسيا ماۋسىمنىڭ 24-ىندە اياقتالادى. «مۇنداي تاجىريبە بىزدە بولعان» دەگەن پرورەكتور بىلتىر اۋەلى ستۋدەنتتەردىڭ ەمتيحان تاپسىرعانىن، ونان سوڭ تاجىريبەدەن وتكەندەرىن ايتتى.
ابىلاي حان اتىنداعى قازاق حالىقارالىق قاتىناستار جانە الەم تىلدەرى ۋنيۆەرسيتەتى مەن اباي اتىنداعى ۇلتتىق پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ بىرنەشە ستۋدەنتى ازاتتىققا ەمتيحان كەستەسىنىڭ ۇزارعانىن ايتتى.
اباي اتىنداعى ۇلتتىق پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ كەيبىر ستۋدەنتتەرىنىڭ سوزىنشە، بيىل سەسسيا ماۋسىم ايىنىڭ توعىزىنان كەيىن اياقتالادى. بىراق ۋنيۆەرسيتەت اكىمشىلىگىنىڭ وكىلى وقۋ ورنىنا بارعان ازاتتىق تىلشىسىنەن «سۇراق قويۋعا رەداكتسيادان جازباشا رۇقسات قاعازدى» تالاپ ەتىپ، كوممەنتاري بەرۋدەن باس تارتتى.
ەمتيحان ۋاقىتى قازاق حالىقارالىق قاتىناستار جانە الەم تىلدەرى ۋنيۆەرسيتەتىندە دە وزگەرگەن. وقۋ ورنىنىڭ 4-كۋرس ستۋدەنتى ازاتتىققا «مۇعالىمدەر جينالىس كەزىندە مۇنداي وزگەرىس سايلاۋعا بايلانىستى ەنگىزىلگەنىن ايتتى» دەدى. ۋنيۆەرسيتەت قىزمەتكەرلەرىنىڭ ءبىرى «بارلىق فاكۋلتەتتە سەسسيا كەستەسى وزگەرىپ، ەمتيحاندار ماۋسىمنىڭ 12-سىنە دەيىن سوزىلعانىن» حابارلادى.
سەسسيا ۋاقىتى الماتى ۋنيۆەرسيتەتتەرىندە عانا ەمەس، نۇر-سۇلتاندا دا وزگەرگەن. گۋميلەۆ اتىنداعى ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ 1-كۋرس ستۋدەنتى ايعانىم مۇنداي وزگەرىسكە نارازى.
- مۇعالىمدەر «سەندەر 9 مامىر، 22 ناۋرىز كەزدەرى دەمالدىڭدار. سوندىقتان اپتانى سوزىپ جاتىرمىز» دەپ ايتتى. مۇنداي مەرەكەلەردى بيىل ءبىرىنشى رەت تويلاپ جاتقان جوقپىز. بىراق بۇعان دەيىن مۇنداي وزگەرىس بولماعان. ءوزىمىز سايلاۋعا بايلانىستى دەپ تۇسىندىك، - دەدى ول.
ستۋدەنتتەر ەمتيحان ۋاقىتىنىڭ وزگەرۋىن الەۋمەتتىك جەلىدە دە تالقىلاعان. ەۇۋ ستۋدەنتتەرىنىڭ پاراقشاسىندا اتىن اتاماعان قولدانۋشى «نەگە ۋنيۆەرسيتەت اكىمشىلىگى كەستەنى قالاعاندارىنشا وزگەرتەدى؟ بۇعان نەگە كوندىگىپ وتىرۋىمىز كەرەك؟ ءاربىر ەمتيحاننىڭ اراسى – 5-6 كۇن. وقۋدىڭ 16-اپتاسىن قوسىپ قويدى» دەپ جازادى. ازاتتىق ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ اكىمشىلىگىمەن بىرنەشە رەت حابارلاساۋعا تىرىسقانىمەن، جاۋاپتى پرورەكتورمەن سويلەسۋدىڭ ءساتى تۇسپەدى. ۋنيۆەرسيتەت ازاتتىقتىڭ جىبەرگەن رەسمي ساۋالحاتىنا ءالى جاۋاپ بەرمەدى.
«ەشكىم ماجبۇرلەپ جاتقان جوق»
بىرەر اپتا بۇرىن ازاتتىق الماتىداعى حالىققا قىزمەت كورسەتۋ ورتالىقتارىنا مەكەن-جاي انىقتاماسىن الۋعا كەلگەن ستۋدەنتتەردىڭ كۇرت كوبەيگەنىن جازعان. تۇران ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ وكىلى «تاياۋدا قازاقستان جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ قاۋىمداستىعى الداعى سايلاۋعا بايلانىستى ارنايى حات جولداپ، جوعارى وقۋ ورىندارى ستۋدەنتتەرىنىڭ قايدا تىركەۋدە تۇرعانى جايلى اقپارات بەرۋدى سۇراعانىن» ايتقان.
بۇدان سوڭ ازاتتىق پوشتاسىنا اتتارىنىڭ قۇپيا قالۋىن سۇراعان جۇزگە تاياۋ ستۋدەنت حات جولدادى. ولار ۋنيۆەرسيتەت اكىمشىلىگىنىڭ وزدەرىنەن جەكە باس دەرەكتەرىن سۇراتىپ جاتقانىن، كەيبىرى مۇعالىمدەر الدەبىر ارىزعا ماجبۇرلەپ قول قويدىرىپ جاتقاندارىن ايتادى. حاتتارعا تىركەلگەن سۋرەتكە قاراعاندا، وتىنىشتە باسقا قالادان كەلگەن ستۋدەنتتىڭ ءوزىن سول ۋنيۆەرسيتەت تۇرعان اۋدانداعى سايلاۋ ۋچاسكەسىنە تىركەۋدى سۇراعانى ايتىلادى.
ارىز تولتىرعانىن ايتقاندار اراسىندا الماتىداعى جۇرگەنوۆ اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ونەر اكادەمياسىنىڭ ستۋدەنتتەرى دە بار. ۋنيۆەرسيتەتتىڭ تاربيە ءىسى جانە الەۋمەتتىك ماسەلەلەر جونىندەگى پرورەكتورى الماس شومان ستۋدەنتتەردىڭ مۇنداي ءوتىنىش تولتىرعانىن راستادى. بىراق ونىڭ سوزىنشە، «ستۋدەنتتەردى ەشكىم ماجبۇرلەمەگەن». «ستۋدەنتتىڭ الدەبىر سايلاۋ ۋچاسكەسىنە ءوزىن تىركەۋ تۋرالى ءوتىنىش جازۋىنا سەسسيا مەن پراكتيكا ۋاقىتىنىڭ اۋىسۋى سەبەپ» دەيدى ول.
- سەسسيا مامىردىڭ 30-ىندا بىتەدى. ارى قاراي پراكتيكا بولادى. ول ماۋسىمنىڭ ورتاسىنا قاراي بىتەدى. تاجىريبە ۇزارتىلعانى – كەيبىر ستۋدەنتتەر [الماتىدا] قالادى دەگەن ءسوز. ولار وسىندا قالاتىن بولعان سوڭ، وسىلاي جازدىرىپ جاتىرمىز. ستۋدەنتتەردى ەشكىم ماجبۇرلەپ جاتقان جوق، - دەدى الماس شومان.
ۋنيۆەرسيتەت وكىلىنىڭ سوزىنشە، مۇنداي ءوتىنىشتى ستۋدەنتتىڭ ءبارى جازىپ جاتقان جوق. ول «ۇيىنە قايتاتىنداردىڭ ءوز قالالارىندا داۋىس بەرەتىنىن» ەسكەرتتى.
«انىقتامانى كىم سۇراتقانىن انىقتاي المادىق»
قازاقستان ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگىنىڭ جوعارى جانە جوعارى وقۋ ورنىنان كەيىنگى ءبىلىم دەپارتامەنتىنىڭ ديرەكتورى ادىلەت تويباەۆ «ستۋدەنتتەردىڭ وزدەرىن الدەبىر سايلاۋ ۋچاسكەسىنە تىركەۋ تۋرالى ءوتىنىش جازىپ جاتقانى» تۋرالى ەستىمەگەنىن ايتتى.
«سەسسيا ۋاقىتىنىڭ ۇزارتىلۋى زاڭدى ما؟» دەگەن ازاتتىق ءتىلشىسىنىڭ سۇراعىنا تويباەۆ «ەمتيحان ۋاقىتىن ۋنيۆەرسيتەتتەردىڭ ءوزى بەكىتەدى. وقۋ ورىندارىنا اكادەميالىق باسقارۋ ەركىندىگى بەرىلگەن» دەپ جاۋاپ بەردى. قىركۇيەكتىڭ 1-ىندە باستالاتىن وقۋ جىلىنىڭ ناقتى اياقتالاتىن ۋاقىتى، مينيسترلىك وكىلىنىڭ سوزىنشە، بەلگىلەنبەيدى.
- ءبىر ۋنيۆەرسيتەت وقۋدى قاڭتاردىڭ 15-ىندە باستاسا، وقۋ جىلىن ەرتە اياقتايدى. ستۋدەنتتەرىنە ءتورت اپتا دەمالىس بەرىپ، وقۋدى قاڭتاردىڭ 21-ىندە باستاعان وقۋ ورىندارى سەمەستردى كەش اياقتايدى. سەمەستر 10 اپتادان باستالىپ، 20 اپتا ارالىعىنا سوزىلۋى مۇمكىن. بۇل – ۋنيۆەرسيتەتتەردىڭ ءوز تاڭداۋى، - دەدى مينيسترلىك وكىلى.
تويباەۆتىڭ ايتۋىنشا، ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگىنە «الماتىداعى جوعارى وقۋ ورىندارىندا الدەكىمدەر ستۋدەنتتەردەن مەكەن-جاي انىقتاماسىن سۇراتىپ جاتىر دەگەن» اڭگىمە جەتكەن.
- [ستۋدەنتتەردەن] مەكەنجاي انىقتاماسىن سۇراتۋ ماسەلەنىن تەكسەردىك. بىرنەشە ۋنيۆەرسيتەتپەن سويلەستىك. ستۋدەنتتەر اراسىندا «ۋنيۆەرسيتەت مەكەن-جاي انىقتاماسىن سۇراتىپ جاتىر» دەگەن اڭگىمە جۇرگەنى راس، بىراق بۇعان وقۋ ورىندارى اكىمشىلىكتەرىنىڭ ەش قاتىسى جوق. جوعارى وقۋ ورىندارى مينيسترلىككە «مەكەن-جاي انىقتاماسىن جيناعان جوقپىز» دەدى. ۋنيۆەرسيتەتكە انىقتاما اكەلۋدىڭ ەش قاجەتى جوق. مينيسترلىك مۇنداي نۇسقاۋ بەرگەن جوق، - دەدى ول.
تويباەۆتىڭ سوزىنە قاراعاندا، مينيسترلىك مەكەن-جاي انىقتاماسىن جيناۋ بويىنشا تەكسەرۋ جۇرگىزگەن، بىراق ۆەدومستۆو اقپاراتتى كىم جيناعانىن «سول كۇيى انىقتاي الماعان».
ستۋدەنتتەردىڭ قالعانىنا كىم مۇددەلى؟
الماتىلىق ستۋدەنتتەر جولداعان حاتتا سايلاۋ ۋچاسكەسىنە تىركەۋ تۋرالى ءوتىنىشتى ستۋدەنتتەر اۋدان اكىمدەرىنە جازعانى كورىنەدى. وسىعان بايلانىستى ازاتتىق الماتى اكىمى باۋىرجان بايبەكتىڭ اتىنا حات جولداعان. «سايلاۋعا قاتىسۋشىلار سانى كوپ بولۋى ءۇشىن اكىمدىك قانداي دا ءبىر شارا قابىلداپ جاتىر ما؟» دەگەن ساۋالعا اكىمدىك ازىرگە جاۋاپ بەرگەن جوق.
ازاتتىق ءتىلشىسىنىڭ «سايلاۋعا ستۋدەنتتەردىڭ قاتىسۋىنا الدەكىم مۇددەلى مە؟» دەگەن سۇراعىنا قازاقستان ورتالىق سايلاۋ كوميسسياسى توراعاسىنىڭ كەڭەسشىسى ماقساتحان اناپين «ەشكىم مۇددەلى ەمەس. سايلاۋعا كەلۋ-كەلمەۋ – ادامنىڭ ءوز ەركى» دەپ جاۋاپ بەردى.
- اكىمدىكتەر دە، باسقالار دا سايلاۋعا ادامنىڭ كوپ قاتىسۋىنا جاۋاپ بەرمەيدى. مىنانشا پايىز بولۋ كەرەك دەگەن [تالاپ] جوق، - دەدى كوميسسيا وكىلى.
الايدا ورتالىق ازياداعى دەموكراتيانى دامىتۋ قورىنىڭ ديرەكتورى تولعاناي ۇمبەتاليەۆا قازاقستانداعى پرەزيدەنت سايلاۋلارىندا «اكىمشىلىك رەسۋرس ءجيى قولدانىلادى» دەيدى.
- ماۋسىمنىڭ 9-ىندا وتەتىن كەزەكتەن تىس پرەزيدەنت سايلاۋىنداعى جەتى كانديداتتىڭ ىشىندە ەكى ۇمىتكەردىڭ – «نۇر وتان» پارتياسىنان قاتىساتىن قاسىم-جومارت توقاەۆ پەن «ۇلت تاعدىرى» قوزعالىسىنىڭ كانديداتى ءامىرجان قوسانوۆتىڭ مۇمكىندىگى شامالاس. بيلىك كوبىرەك قولداۋعا، ونىڭ ىشىندە ستۋدەنتتەردىڭ دە وسىندا قالىپ، ساياسي ەليتا ۇسىنعان كانديداتقا داۋىس بەرگەنىنە مۇقتاج. ەكەۋىنىڭ مۇمكىندىگى شامالاس بولعانىمەن، توقاەۆتا ءسال باسىمدىق بار. بۇل – اكىمشىلىك رەسۋرس جانە بيلىكتىڭ باقىلاۋىمەن جۇرگىزىلەتىن داۋىس ساناۋ كەزەڭى، - دەيدى ول.
ۇمبەتاليەۆانىڭ پىكىرىنشە، ستۋدەنتتەر ۇيلەرىنە قايتىپ، وزدەرى تۇراتىن قالادا دا داۋىس بەرە الادى. «بىراق مۇنداي جاعدايدا ولار باقىلاۋدان شىعىپ، قالاعان ادامىنا داۋىس بەرۋى مۇمكىن» دەيدى ول.
- مەنىڭشە، ستۋدەنتتەردى الىپ قالۋدىڭ ەڭ باستى سەبەبى – ولاردى توقاەۆقا داۋىس بەرگىزۋ. سەبەبى قازاقستان زاڭناماسى بويىنشا، سايلاۋعا قانشا ادام كەلگەنى ماڭىزدى ەمەس. قانشا ادام قاتىسقانىنا قاراي ەسەپتەي بەرەدى. قازىر [بيلىك ءۇشىن] ەڭ باستىسى – سايلاۋعا كەلگەندەر اراسىندا توقاەۆقا باسىم داۋىس جيناۋ، - دەيدى ساياساتتانۋشى.
قازاقستاندا 1995 جىلى قىركۇيەكتە قابىلدانعان «سايلاۋ تۋرالى» زاڭنىڭ سايلاۋ قاعيدالارى جازىلعان 3-بابىنا سايكەس، ازاماتتار سايلاۋعا ەرiكتi تۇردە قاتىسادى. باپتا «ازاماتتى سايلاۋعا قاتىسۋعا نەمەسە قاتىسپاۋعا ماجبۇرلەۋگە، سونداي-اق ونىڭ ەركiن بiلدiرۋدi شەكتەۋگە ەشكiمنiڭ دە قۇقىعى جوق» دەپ جازىلعان.
قازاقستان ستاتيستيكا كوميتەتىنىڭ ەسەبىنشە، ەلدە 540 مىڭ ستۋدەنت بار. قازاقستانداعى ۋنيۆەرسيتەت جانە كوللەدج ستۋدەنتتەرى الەۋمەتتىك جەلىدە وقۋ ورىندارى بيلىك تاراپىنان ۇيىمداستىرىلعان شارالارعا، اكىمدىكتىڭ فلەشموبتارىنا ەركىنەن تىس اپاراتىنىن ايتىپ شاعىمدانادى. مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتتىڭ بىرىندە ءۇش ستۋدەنت «الماتى تۋرىنا» كورەرمەن رەتىندە بارماعانى ءۇشىن جاتاقحانادان شىعارىلىپ، كەيىن باسىلىمدار جازعان سوڭ قايتا قابىلدانعان.
ەسكەرتۋ: ستۋدەنتتەردىڭ جەكە باس قاۋىپسىزدىگى ءۇشىن ماقالاداعى كەيىپكەرلەر ەسىمى وزگەرتىلدى.
"ازاتتىق" راديوسى
