بۇگىن - سەمەي پوليگونى جابىلعان كۇن

بۇگىن حالىقارالىق يادرولىق سىناقتارعا قارسى ءىس-قيمىل كۇنى. كەزىندە سوۆەت وداعىنىڭ ساياساتىمەن اشىلىپ، تۇتاس ادامزاتتىڭ "تاعدىرىن ويرانداعان" سەمەي پوليگونى 1991 جىلى 29 تامىزدا جابىلدى، دەپ حابارلايدى "ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى.  يادرولىق قارۋ سىناۋدىڭ "بەيكۇنا الاڭىنا" اينالعان سەمەي پوليگونى 1949 جىلدىڭ 29 تامىزدا اشىلدى.  1953 جىلى 12 تامىزدا وسى پوليگوندا دۇنيە جۇزىندەگى العاشقى تەرمويادرولىق (سۋتەگى) بومباسى جارىلدى. پوليگوندا 40 جىلعا سوزىلعان سىناق بارىسىندا 456 يادرولىق جارىلىس (ولاردىڭ 116-سى جەر بەتىندە) جاسالدى. سەمەي يادرولىق پوليگونىنداعى سىناقتاردىڭ جالپى سانى  جانە تەرمويادرولىق جارىلىستى قۇرادى. ولاردىڭ 116-سى اشىق بولدى، ياعني جەر بەتىندەگى نەمەسە اۋە كەڭىستىگىندە جاسالدى. سەمەي پوليگونىندا اۋەدە جانە جەر بەتىندە سىناقتان وتكىزىلگەن يادرولىق زاريادتاردىڭ جالپى قۋاتى 1945 جىلى حيروسيماعا تاستالعان اتوم بومباسىنىڭ قۋاتىنان 2,5 مىڭ ەسە كوپ. پوليگون ايماعىنىڭ تۇرعىندارى قاتەرلى ىسىك، جۇيكە اۋرۋىنا شالدىقتى، كوبى مۇگەدەك بولىپ قالدى. سەمەي پوليگونىنى4 جابىلۋىنا وراي 2009 جىلعى 2 جەلتوقساندا بۇۇ باس اسسامبلەياسىنىڭ 64/35 قارارىمەن حالىقارالىق يادرولىق سىناقتارعا قارسى ءىس-قيمىل كۇنى بەكىتىلدى. مۇنداي باستاماعا قازاقستان رەسپۋبليكاسى مۇرىندىق بولىپ، سەمەي سىناق پوليگونىنىڭ رەسمي جابىلۋ كۇنىن نەگىزگە الۋدى ۇسىندى. سەمەي پوليگونى جابىلعاننان كەيىن رەسەيدىڭ، اقش پەن فرانتسيانىڭ پوليگوندارىندا يادرولىق قارۋدى سىناۋعا موراتوري جاريالاندى.

"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى