قىتاي ىدىرايدى-راستايمىن. بىراق، قىتاي تەرريتورياسى بولشەكتەنبەيدى. ماسەلە تەك ساياسي كۇشتەردى ءارتاراپتانۋىندا عانا. قىتاي ءىس جۇزىندە ەكى-ءۇش ساياسي تاراپقا ءبولىندى. قازىرگى قىتاي تۇرمىسىنىڭ تومەندەۋى ءاۆتوريتاريزمدى توتاليتاريزمگە اينالۋى مۇمكىندىگىن تومەندەتەدى. قىتاي تىنىشتالمايدى.
ەكى-ءۇش تاراپ كۇرەسى - دەموكراتياعا جول اشادى. ليبەراليزم مەن نارىق ساياسي دەموكراتيا ولاردىڭ ۇرانىنا اينالادى. بيلىكتىڭ ءارتاراپتانۋىن، قۇقىتىق جۇيەنىڭ دەربەستەنۋىن، ليبەرالدىق ەركىندىكتى تالاپ ەتەدى. جالپى العاندا قىتايدىڭ تۇرمىسى سوڭعى ون، ون بەس جىلدا كوپ تاۋىرلەنگەن. اسىرەسە، تەڭىز جاعالاۋىنىڭ ىشكى قىتاي ولكەلەردىڭ قارنى تويعان حان ۇلتتىلار ءىرى قالا قىزىعىنا ودان ارى باتقىسى كەلەدى. ول ەكزيستەنتسيالدىق ەركىندىك. ولاردىڭ ويىندا، جىنىستىق، دىندىك،ماتەريالدىق قۇندىلىقتار يەلەنۋ ەركىندىگى جانە اشىق گەدونيزم.
حان ۇلتىنداعى كەلەسى وزگەرىس- ولار بيلىكتەن اسا قورىقپايدى. قىتاي جالعىز بالا ەلى، ياعني ەركە بالا، بەتى قايتپاعان نەمەرەلەر ەلى. قىتايلىقتار «اسا ءىرى قالا دجۋنگليلەر تۇرعىندارى». پوليتسيا ءىرى قالا بالاسىن جاپپاي جازالاۋعا بارا المايدى. قىتايدا التى اسا ءىرى قالا بار. سول التى ءىرى قالالاردا 20 ميلليوننان تۇرعىنى بار. 20 ميلليوندىق قالالار تۇرعىندارى تىم كىرپياز، شامكەس، بيلىككە بىرىگىپ اشۋلانۋى ىقتيمال. ولاردىڭ تۇرمىس دەڭگەيى ەكى-ءۇش-بەس ەسە ءتاۋىر، باسقا قىتايدان كوڭىل كۇيى مۇلدە جوعارى جانە بولەك. ولاردىڭ بۇقارا پسيحولوگياسى دا بولەك. ولار بىرىگىپ اشۋلانسا قىتايدىڭ تاعدىرىن شەشەدى. سول اسا ءىرى قالا جاستارى- تريگەر، قوساۋىز مىلتىقتىڭ بىلتەسى سياقتى. سولار بولاشاقتا تىنىشتىقتى بۇزعالى تۇر.
دەموكراتيا مەن نارىققا ەكى كۇش يتەرمەلەيدى: اتالعان ىقپالدى ساياسي كۇش قىتايدىڭ ەكونوميكالىق جانە ساياسي ەليتاسىنىڭ ءبىر بولىگى، بەلگىلى ءبىر جاعدايدا ساياسي كونيۋكتۋرا ولارعا جەڭىس اكەلىپ بەرۋى ىقتيمال. قازىرگى قىتاي بيلىگى قاتەلىك جاساپ، سول اسا ءىرى قالالارىنىڭ تۇرعىندارىنىڭ ىزاسىن تۋعىزۋى مۇمكىن. مەنىڭ بىلۋىمشە، قىتاي بيلىگى پالەندەي ادەكۆاتتى ەمەس. جاعدايدىڭ قانشالىقتى ناسىرعا شابۋىن بولجاي المايدى.
قالاي بولسا دا قىتايدىڭ بيلەۋشى توبىنىڭ كونسەنسۋسى مەملەكەتتىڭ بىرتۇتاستىعى ءۇشىن بەلگىلى كومپروميسپەن قاتار ساياسي قاۋىپسىزدىك پەن ساياسي كۇشتەردىڭ دەربەستىگىنە، ولاردى تىرشىلىنە كەپىلدىك كەرەك ەتەدى.
ەكونوميكالىق قارقىننىڭ باياۋلاپ توقىراۋى رەفورمالاردىڭ كەرەكتىگىن دالەلدەيدى- ول قۇقىقتىق جانە ساياسي رەفورمالار ماڭىزدىلىعى. ساياسي ەليتا ءبىر جاعدايدان قاۋىپتەنەدى- حالىق كوشەگە شىعىپ كەتەدى اۋ دەپ. قىتايدا ماويزم قايتا ورنامايدى- ول ناقتى. سونىمەن بىرگە، قازىرگى قىتاي بيلىگى ەكونوميكانىڭ قارقىندى دامۋىنا جاعداي جاساي المايدى- جاعداي ودان ارى ءتىپتى ۇشىعادى. التەرناتيۆانىڭ ءبىرى - ميليتاريزم مەن قارسىلاستارىن جويۋ، ولاردىڭ مەنشىكتەرىن ءبولىپ الۋ. كوررۋپتسيا، قوماقتى قارجىلاردى شەت ەلدەردە جاسىرۋ. بۇل قاتقىل كۋرسكا بەت الۋ دەگەن ءسوز. قىتاي اقش پەن ەۆروپالىق وداقپەن كونفرونتاتسياعا دايىن ەمەس.
ەكىنشى جول- ساياسي سەرگەلدەڭ، ىردۋ -دىردۋ، قالاميقا.
ءۇشىنشى جول - ساياسي، قۇقىقتىق رەفورمالار ارقىلى كونسەنسۋس كەلىسىم باعىتقا بەت بۇرۋ.
ال قىتاي قاي جولدى تاڭدايدى.ءبىزدىڭ ويىمىزشا: ول ارالاس رەتسەپت، دۇرىس پەن بۇرىس: ساياسي لوگيكاعا اسا باعىنبايتىن جولدى تاڭدايدى. قىتايدىڭ دامۋى بىرنەشە سەرگەلدەڭ كەزەڭگە بولىنەدى.
بۇل جاعدايدان قازاققا نە قاۋىپ، نە پايدا؟ بىزگە ەڭ قولايلىسى- قىتايدىڭ رەفورمالار جولىنا ءتۇسۋى. سەبەبى: ءبىرىنشى جانە ەكىنشى جول التەرناتيۆاسى بىزگە وتە قاۋىپتى. ءۇش ۆەرسيادا بەلگىلى جاعدايلار سول جاقتىڭ قازاعىن قىتاي دۇربەلەڭىنەن بوساتۋى ىقتيمال. بىراق دەموكراتيالىق قىتاي ۇلتتىق ازشىلىققا تەڭ دارەجەدە ەركىندىك، ياعني قازاققا امان-ەسەن رەپاترياتسيا قۇقىن بەرەدى.قازاقتىڭ ءبىر از بولىگى اتامەكەنگە ساۋ ەتەدى.
«ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى
