پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆ جىل باسىنان قىزمەتىن باستاعان كونستيتۋتسيالىق سوتتىڭ جاڭا اكىمشىلىك عيماراتىنا بارىپ، تاعايىندالعان سۋديالارمەن كەزدەستى. بۇل تۋرالى اقوردانىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى حابارلادى، دەپ جازادى "ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى.
مەملەكەت باسشىسى كونستيتۋتسيالىق سوت ەل ومىرىندە ايرىقشا ءرول اتقاراتىن ورگان ەكەنىن اتاپ ءوتىپ، بۇعان دەيىن 27 جىل بويى تابىستى جۇمىس ىستەگەن كونستيتۋتسيالىق كەڭەس مۇشەلەرىنە جانە وندا ءار كەزەڭدە ەڭبەك ەتكەن قىزمەتكەرلەرگە العىس ايتتى.
– بۇگىندە قازاقستان جاڭا داۋىرگە قادام باستى، بۇرىن-سوڭدى بولماعان بىرەگەي ساياسي رەفورمالار جۇزەگە اسىرىلدى. قازىرگى تاڭدا دۇنيەجۇزىندە ءدال وسىنداي اۋقىمدى، مازمۇندى رەفورمالار جاساپ جاتقان ەل بىرەن-ساران. بۇل – اقيقات. مۇنى بۇكىل الەم مويىنداپ وتىر. قازاقستان رەفورماتور مەملەكەتكە اينالدى. جالپى، ەلىمىزدە كوپتەگەن وزگەرىس بولىپ جاتىر. ازاماتتاردىڭ كونستيتۋتسيالىق قۇقىعىن قورعاۋعا باسا ءمان بەرىلىپ وتىر. بۇل جۇمىسقا قوعام وكىلدەرى بەلسەنە قاتىسۋعا ىنتالى. سوندىقتان مەن كونستيتۋتسيالىق سوت قۇرۋ تۋرالى باستاما كوتەردىم. ازاماتتارىمىز جالپىحالىقتىق رەفەرەندۋمدا وسى جانە باسقا دا ۇسىنىستارعا قولداۋ ءبىلدىردى، – دەدى پرەزيدەنت.
مەملەكەت باسشىسى كونستيتۋتسيالىق سوت بارلىق زاڭدار مەن زاڭعا سايكەس اكتىلەردىڭ كونستيتۋتسياعا سايكەستىگىن قامتاماسىز ەتۋگە ءتيىس ەكەنىنە توقتالدى.
– شىن مانىندە، كونستيتۋتسيالىق سوت – ەلىمىز ءۇشىن وتە ماڭىزدى ينستيتۋت. ەندى ازاماتتارىمىز كونستيتۋتسياعا قايشى كەلەتىن نورمالاردى زاڭسىز دەپ تانۋ ءۇشىن كونستيتۋتسيالىق سوتقا تىكەلەي وزدەرى شاعىمدانا الادى. سونىمەن قاتار باس پروكۋرور جانە ادام قۇقىقتارى جونىندەگى ۋاكىل دە كونستيتۋتسيالىق سوتقا جۇگىنۋگە قۇقىعى بار. جالپى، پروكۋراتۋرا، سوت، قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنىڭ جۇمىسىنا قويىلاتىن تالاپ ايتارلىقتاي كۇشەيەدى. كونستيتۋتسيالىق سوت دەپۋتاتتاردىڭ جانە ۇكىمەتتىڭ زاڭ شىعارۋ جۇمىسىنا وڭ ىقپال ەتەدى. ءبىر سوزبەن ايتقاندا، كونستيتۋتسيالىق سوت ادام قۇقىقتارىن قورعاۋ جۇيەسىنىڭ باستى تىرەگىنە اينالادى، – دەدى قاسىم-جومارت توقاەۆ.
مەملەكەت باسشىسى قوعام كونستيتۋتسيالىق سوتتىڭ قىزمەتىنەن وڭ وزگەرىستەر كۇتىپ وتىرعانىن، قازىلاردىڭ ءوز مىندەتىن ادال اتقارۋى حالىقتىڭ، باق پەن حالىقارالىق قۇرىلىمداردىڭ ءجىتى نازارىندا بولاتىنىن ەسكە سالدى.
– قازىلاردىڭ وسى قۇرامى مەملەكەتتىك ماڭىزى زور مىندەتتەرىن تابىستى اتقارىپ، قوعام مەن ازاماتتاردىڭ ءۇمىتىن اقتايدى دەپ سانايمىن. كونستيتۋتسيالىق سوت قۇرامىنا بەلگىلى قۇقىقتانۋشى عالىمدار مەن ءتۇرلى سالادا كوپ جىلدىق تاجىريبەسى بار زاڭگەرلەر كىردى. ناتيجەسىندە تەوريا مەن تاجىريبە ۇشتاستى. كونستيتۋتسيالىق سوت توراعاسى ەلۆيرا ازيموۆا ۇزاق ۋاقىت بويى ادىلەت ورگانىندا قىزمەت ەتتى، ادام قۇقىعىن قورعاۋ ماسەلەلەرىمەن اينالىستى، سونداي-اق حالىقارالىق ارەنادا مەملەكەت مۇددەسىن قورعادى. ونىڭ بۇل تاجىريبەسى جاڭا سالادا زور پايداسىن تيگىزەدى. كونستيتۋتسيالىق سوت قىزمەتىنىڭ نورماتيۆتىك بازاسى مەن ەرەجەلەرىن ازىرلەۋ بويىنشا اۋقىمدى جۇمىس اتقارىلدى. ەندى كونستيتۋتسيالىق سوتتىڭ قىزمەتى بارىسىندا قاجەتتىگىنە قاراي بۇل بازانى جەتىلدىرۋ كەرەك بولاتىن شىعار. جالپى، جاڭادان قۇرىلعان ينستيتۋت ەل اۋماعىندا اتا زاڭنىڭ ۇستەمدىگىن قامتاماسىز ەتۋى ءۇشىن بارلىق جاعداي جاسالدى، – دەدى پرەزيدەنت.
مەملەكەت باسشىسىنىڭ ايتۋىنشا، زاڭ ۇستەمدىگى قاعيداتىنىڭ مىزعىماستىعى ەلىمىزدەگى ساياسي رەفورمالاردىڭ وزەگى سانالادى. جۇرگىزىلىپ جاتقان رەفورمالاردىڭ سانى جاعىنان، ەڭ باستىسى، مازمۇنى مەن ساپاسى تۇرعىسىنان قازاقستان الەمدە كوشباسشى ەلدەردىڭ قاتارىنا كىرەتىنى ءسوزسىز.
– شىن مانىندە، تەك بىلتىر اتقارىلعان جۇمىستار ءبىزدىڭ قوعامداعى وزگەرىستەردىڭ اۋقىمى مەن تەرەڭدىگى تۋرالى وڭ اسەر قالدىرماۋى مۇمكىن ەمەس. قازاقستان مەملەكەت رەتىندە ايتارلىقتاي جاڭعىردى. بۇل دەرەكتى الەمدىك قوعامداستىق اشىق مويىندادى. وعان كوپتەگەن حالىقارالىق بايلانىس پەن ەڭ جوعارى دەڭگەيدەگى كەزدەسۋلەر دالەل. كونستيتۋتسيالىق سوت ادىلەتتى قازاقستاننىڭ ايناسى بولادى دەسەك، ارتىق ايتقاندىق ەمەس، – دەدى قاسىم-جومارت توقاەۆ.
مەملەكەت باسشىسى جاڭا، ادىلەتتى قازاقستاننىڭ باستى قاعيداتى – ادىلدىك ەكەنىنە نازار اۋدارىپ، قازىلاردىڭ وسى ماڭىزدى مىندەتتى ابىرويمەن اتقاراتىنىنا سەنىم ءبىلدىردى.
– حالقىمىز قارا قىلدى قاق جارعان قازىلارعا ەرەكشە قۇرمەتپەن، سىيلاستىقپەن قارايدى، «تۋرا بيدە تۋعان جوق» دەپ سۋديالارعا زور ءۇمىت ارتادى. اربىر شەشىم اتا زاڭعا سايكەس قابىلدانۋعا ءتيىس. ويتكەنى بۇل، ەڭ الدىمەن، ەلىمىزدىڭ تاعدىرىنا ىقپال ەتەتىن شەشىمدەر بولماق، – دەدى پرەزيدەنت.
ءوز كەزەگىندە كونستيتۋتسيالىق سوت توراعاسى ەلۆيرا ازيموۆا مەملەكەت باسشىسىنا جاڭا ورگان قىزمەتىنىڭ نەگىزگى باعىتتارى مەن مىندەتتەرى تۋرالى باياندادى. سونداي-اق كونستيتۋتسيالىق سوت قوعام سۇرانىسى جانە مەملەكەت قاجەتتىلىگىن وتەۋ ءۇشىن ايانباي ەڭبەك ەتەتىنىنە سەنىم ءبىلدىردى.
"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى