ساياسات - بۇل قوعامدى جانە بۇكىل ەلدى باسقارۋدىڭ ناعىز ونەرى

2730
Adyrna.kz Telegram

ساياساتتانۋشى - بۇل ءوز مەملەكەتىنىڭ دە، باسقا ەلدەردىڭ دە قازىرگى ساياسي وقيعالارىن جاقسى بىلەتىن مامان. بۇل سونداي-اق ءىرى كومپانياداعى باسقارۋ جانە كوشباسشىلىق ماسەلەلەرىن شەشۋدى بىلەتىن ادام. سوندىقتان مۇنداي مامان دامۋشى ءىرى كومپانيادا تاپتىرماس بولىپ شىعادى. ساياساتتانۋشى كومپانيا قىزمەتىن دۇرىس ۇيلەستىرۋ ءۇشىن بارلىق فاكتورلاردى كاسىبي باعالاي الادى. ساياساتتانۋشىنىڭ ماماندىعى ەرەكشە. وسى ماماندىق بويىنشا جوعارى ءبىلىم العان ادام الەمدىك جانە ايماقتىق ساياساتتى بولجاۋ بويىنشا ساراپشى بولىپ سانالادى. ساياساتتانۋشىنىڭ نەگىزگى قىزمەتى - مەملەكەتتىك ورگاندار مەن بۇكىل قوعامنىڭ ساياسي ساۋاتتىلىق دەڭگەيىن ارتتىرۋ.

«ساياساتتانۋ» ماماندىعى بويىنشا «الەۋمەتتىك بىلىمدەر باكالاۆرى» اكادەميالىق دارەجەسى بەرىلەدى. ولاردىڭ سىرتقى جانە ىشكى ساياساتىن جۇزەگە اسىرۋ بويىنشا مەملەكەتتىك باسشىلىقتىڭ ءارتۇرلى بۋىندارىندا ۇيىمدىق-باسقارۋشىلىق ءىس-ارەكەتتەرمەن اينالىسۋعا مۇمكىندىكتەرى بار.

ساياسات - بۇل قوعامدى جانە بۇكىل ەلدى باسقارۋدىڭ ناعىز ونەرى. سوندىقتان بۇل سالاعا الەمدە بولىپ جاتقان ساياسي وقيعالاردى جاقسى بىلەتىن ناعىز ماماندار قاجەت. ساياساتتانۋشىلاردىڭ پىكىرىن ۇكىمەت ارقاشان ەسكەرەدى. ويتكەنى، ءبىر قاتەلىك مەملەكەتكە قىمباتقا ءتۇسۋى مۇمكىن. ۇكىمەتتىڭ دۇرىس ەمەس ارەكەتتەرىن تۇزەتۋ ودان دا قيىن. سوندىقتان ساياساتتانۋشىلاردىڭ جۇمىسى ەل ءۇشىن وتە قاجەت.بۇل ماماندىق بەدەلدى عانا ەمەس، سونىمەن قاتار سۇرانىسقا يە. كاسىبي ساياساتتانۋشىنىڭ ينتەللەكتۋالدى قىزمەتى ءاردايىم جوعارى باعالانادى. ساياساتتانۋشىنىڭ كاسىبى 3 اسپەكتتە بار: قوعامدىق ساراپشى، ساياساتتانۋشى-عالىم، قوعامنىڭ ساياسي ءومىر پراكتيكاسىندا مامان. ءبىرىنشى جاعدايدا ساياساتتانۋشى - قوعامنىڭ ساياسي، ەكونوميكالىق، الەۋمەتتىك سالاسىنداعى قوعامدىق ساراپشى. ساياساتتانۋشى - ساياساتتانۋ سالاسىنداعى سەرتيفيكاتتالعان مامان; ول قوعامنىڭ ساياسي ءومىرىن دۇرىس تۇسىندىرۋگە قابىلەتتى مامان. ءۇشىنشى نۇسقادا ساياساتتانۋشى ساياساتتانۋشى، كەڭەسشى، ساياسي جۋرناليست جانە ساياساتتانۋ مۇعالىمى فۋنكتسيالارىن ورىندايدى.  ساياساتتانۋ ماماندىعى بويىنشا باكالاۆرلار كاسىبي قىزمەتتىڭ كەلەسى باعىتتاعى كاسىپتەرىن جۇزەگە اسىرادى:

- ساياسات تەورياسى مەن تاريحى;

- ساياسي ينستيتۋتتار مەن پروتسەسستەر;

- حالىقارالىق قاتىناستار ساياساتتانۋى;

- سالىستىرمالى ساياساتتانۋ;

- قوعاممەن بايلانىس جاساۋ;

- كونفليكتولوگيا;

- يميدجەولوگيا;

- ەليتولوگيا.

كاسىبي قىزمەتىنىڭ مازمۇنى:

- مەملەكەتتىك جەتەكشىلىك ەتۋ مەن باسقارۋدىڭ ءارتۇرلى ساتىلارىنداعى ىشكى جانە سىرتقى ساياساتتى جۇزەگە اسىرۋدى ۇيىمداستىرۋ-باسقارۋ قىزمەتى;

- ساياسي جۇيەنىڭ قىزمەتىن، ساياسي-اكىمشىلىك، ساياسي شەشىمدەردى دايىنداۋ، باسقارۋ مەن جۇزەگە اسىرۋ، سايلاۋ كامپانيالارىن جۇرگىزۋ، مەملەكەتتىك جانە ايماقتىق دەڭگەيدەگى قوعاممەن بايلانىس جاساۋ، زاڭعا سايكەس ءوز وكىلەتتىكتەرىن ورىنداۋ ماقساتىندا زاڭدى جانە جەكە تۇلعالاردىڭ بيلىك قۇرىلىمدارىنا ىقپال ەتۋ تەحنولوگيالارىن ىسكە اسىرۋىن دايىندايتىن جانە قولدايتىن تەحنولوگيالىق قىزمەت;

- مەملەكەتتىك باسقارۋ كونتسەپتسياسىن، مەملەكەتتىك باسقارۋ قۇرىلىمدارى، قوعامدىق ۇيىمدار مەن پارتيالاردىڭ ستراتەگياسىن جانە تاكتيكاسىن ازىرلەۋ، ىشكى جانە سىرتقى ساياسي پروتسەستەردى ساراپتاۋ بويىنشا ەكسپەرتتىك-كەڭەسشىلىك قىزمەت، قىسقا مەرزىمدى جانە ۇزاق مەرزىمدى بولجامدار;

- زەرتتەۋ جوبالارى مەن تالداۋلاردى، فاكتىلەرىن جيناقتاۋدى، ساياسي ءومىردىڭ جاعدايلارى مەن قۇبىلىستارىنىڭ قۇرالدارىن ازىرلەۋدەگى زەرتتەۋ قىزمەتى;

- ءبىلىم مەكەمەلەرى مەن ۇيىمدارىنداعى پەداگوگيكالىق قىزمەت.

ءال–فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ ساياساتتانۋ بولىمى كوپ ساتىلى جۇيەدە باكالاۆر، ماگيستر، PhD دوكتورى، عىلىم كانديداتى، عىلىم دوكتورلارى بويىنشا مامان كادرلاردى دايىندايدى.

ءتورت جىلدىق بىلىمنەن كەيىن ماماندىقتى ءبىتىرۋشى باكالاۆر اكادەميالىق دارەجەسىن، ال ەگەر دە ءبىلىمى “وتە جاقسى” بولسا عىلىمي پەداگوگيكالىق باعىتتاعى ماگيستراتۋرادا (2 جىل) نەمەسە بەيىندىك باعىتتاعى ماگيستراتۋرادا (1 جىل) ءبىلىمىن جالعاستىرىپ ماگيستر اكادەميالىق دارەجەسىن الادى. جوعارعى ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىندە جانە قازاقستاندىق قوعامنىڭ قىزمەتىندە ساياسي عىلىمنىڭ جانە وقۋ ءپانىنىڭ ادىستەمەلىك جانە دۇنيەتانىمدىق ءرولىن كوتەرۋ. قازىرگى ساياسي ماسەلەلەردى ءتيىمدى شەشەتىن جانە قوعامدىق پروتسەستەردە بولجاي الاتىن، قوعامنىڭ قاجەتتىلىگىن قاناعاتتاندىرا الاتىن بىلىكتى ساياساتتانۋشىلاردى، اناليتيكتەردى، ساراپشىلاردى، پوليتتەحنولوگتاردى دايىنداۋ. جاس مامانداردى ساپالى تەورەتيكو-ادىستەمەلىك جاعىنان قامتاماسىز ەتۋ، وقۋ پروتسەسىن جەتىلدىرۋ، جاڭا زامانعا ساي وقۋلىقتار مەن وقۋ-قۇرالدارىن دايىنداۋ، سونىڭ ىشىندە ەلەكتتروندى وقۋلىقتار، سىرتقى بولىمدەگى ستۋدەنتتەردى قاشىقتىقتان وقىتۋدى دامىتۋ. ساياساتتانۋ ءپانىن وقىتۋدا مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ مارتەبەسىن كوتەرۋ، قازاق ءبولىمىن بەلسەندى دامىتۋ جانە ونىڭ وقۋ-ادىستەمەلىك بازاسىن جەتىلدىرۋ. كافەدرا جانىنان عىلىمي-زەرتتەۋلەر ورتالىقتارىن قۇرۋ: رەسپۋبليكاداعى قازىرگى ساياسي پروتسەستەردى تالداۋ جانە الەۋمەتتىك-ساياسي قاقتىعىستاردىڭ الدىن-الۋ جانە ولاردىڭ ناتيجەلەرىن وقۋ پروتسەسىندە پايدالانۋ. كافەدرانىڭ بايلانىسىن مەملەكەتتىك قۇرىلىمدارمەن، ىشىك جانە سىرتقى ساياسات قوعامدىق بايلانىس بقلىمدەرىمەن كەڭيتىپ، بولاشاق ساياساتتانۋشىلاردى دايىنداۋ ماقساتىندا سەرىكتەستىك فورماسىن دامىتۋ. الەمدىك ءبىلىم بەرۋ كەڭىستىنىە ينتەگراتسيالانۋ،مساياساتتانۋشى مامانداردى دايىنداۋدا الەمدىك ساپا دەڭگەيىنە ساي كەلۋ، بولون دەكلاراتسياسى شەڭبەرىندەگى ءبىلىم بەرۋدىڭ ءۇش دەڭگەيى بويىنشا كرەديتتىك وقىتۋ جۇيەسىن ءارى قاراي دامىتۋ ماقساتىندا شەتەلدىك ۋنيۆەرسيتەتتەرمەن حالىقارالىق سەرىكتەستىكتى بەكىتىپ دامىتۋ. ستۋدەنتتەردى گۋمانيزم، ادامگەرشىلىك،توزىمشىلدىك جانە ۇلتارالىق كەلىمى قاعيدالارى نەگىزىندە تاربيەلەۋ جانە جوعارعى ازاماتتىق ۇستانىمدى جانە قازاقستاندىق ءپاتريوتيزمدى قالىپتاستىرۋ سياقتى مىندەتتەردى الدىنا ماقسات ەتىپ قويعان كافەدرا.

تەك بىزدە عانا كاسىبي جانە ومىرلىك ماسەلەلەردىڭ شەشىمىن وزىندىك شەشۋ ستيمۋلدارىن; ينتەللەكتۋالدى، مادەني، ادامگەرشىلىك جانە فيزيكالىق دامۋداعى تۇلعالىق قاسيەتتەرگە قاناعاتتانۋ سەزىمىن سەزىنە وتىرىپ; ءوزىڭىزدىڭ تالانتىڭىزدى اشاسىز; الەۋمەتتىك وزگەرىستەرگە بەيىمدەلۋ داعدىلارىن ۇيرەنىپ، مىنەز-قۇلىقتىڭ ءپوزيتيۆتى ۇلگىلەرىن قالىپتاستىراسىز. ءبىزدىڭ فاكۋلتەتتە ءبىلىم الا وتىرىپ، ءسىز ەرەكشە ۋنيۆەرسيتەتتىك كامپۋستا ءومىر كەشەسىز.

بۇگىنگى تاڭدا سىزدە دۇرىس تاڭداۋ جانە بىزبەن بىرگە ءوز بولاشاعىڭىزدى جاساۋ مۇمكىندىگى بار.

 

ەليزا نۇراحىمان،
ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى،

 فيلوسوفيا جانە ساياساتتانۋ فاكۋلتەتى،

ساياساتتانۋ جانە ساياسي تەحنولوگيالار كافەدراسى،

 «ساياساتتانۋ» ماماندىعىنىڭ  

1-كۋرس ماگيسترانتى

پىكىرلەر