قازاقتىڭ رەسەي، موڭعوليا، قىتاي، وزبەكستان، تۇركىمەنستانداعى اتاجۇرتىندا وتىرعان اعايىنداردىڭ تاعدىرى قاشان دا كوپشىلىكتى الاڭداتادى. اسىرەسە، رەسەيدەگى اتاجۇرتىمىزدا قالعان قازاقتاردىڭ كوبى موبيليزاتسيا جەلەۋىمەن ۇرىس دالاسىنا اتتاندىرىلۋدا. ولاردىڭ تۇماندى تاعدىرىنا قاتىستى جۋرناليست الما سايلاۋقىزى ارنايى پىكىر ءبىلدىردى، دەپ حابارلايدى "ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى.
-كەشە ساراتوۆتىڭ (قازاقشا اتاۋى - Cارىتاۋ) قازاعى ءوز جەرىندەگى موبيليزاتسيا قالاي ءوتىپ جاتقانى تۋرالى ايتىپ بەردى. تىڭداپ وتىرىپ جۇرەگىم اۋىردى. گاي الەكساندروۆ اتتى (ورتالىعى ساراتوۆتان 1113 كم) ەلدى-مەكەندە ورىستار مەن قازاقتاردىڭ ۇلەسى تەڭدەي ەكەن. 50:50 دەۋگە نەگىز بار. موبيليزاتسيا باستالعاندا، ەكى جاقتان دا تەڭدەي ادام الىنادى دەگەن لوگيكالارى “سىنىپ” قالىپتى. گايلىقتاردان 450 ادام سوعىسقا الىنعان. نەشەۋى ورىس دەپ ويلايسىزدار؟ 225 ادام؟ 25 ادام؟ 3 ادام! 450-دەن تەك ۇشەۋىن عانا ورىستان الىنعان. سەنەسىزدەر مە؟ 447-ءسى قازاقتار! اسكەردە بولىپ كەلگەن ۆولوديا ءالى ءىشىپ، شالقىپ ءجۇر ەكەن. وعان پوۆەستكا كەلمەگەن. ال ءومىرى اسكەردە بولماعان، زاڭ بويىنشا ءىشىنارا موبيليزاتسياعا جاتپايتىن مەحانيزاتور، تراكتوريست، ۆەتەرەنار باقىت، مۇرات، ارماننىڭ ءبارىن ءبىر كۇندە جيناپ، اتتاندىرىپ جىبەرگەن، - دەپ جازدى اۆتور.
سونىمەن قاتار، قازاقتىڭ اياۋلى قىزى رەسەي جەرىندە ءومىر سۇرسە دە، ءوز اتا-باباسىنىڭ اتاجۇرتىندا وتىرعان اعايىننىڭ تاعدىرىنا الاڭداۋشىلىق ءبىلدىردى.
- 9000 ادامى بار وسى سەلودان ءبىر-ەكى جىگىت قانا قازاقستانداعى تۋىستارىنا كەتىپتى. ال قالعاندارى “ساتقىن بولمايمىز، وتانىمىزدى قورعايمىز” دەپ، وتار-وتار قوي سەكىلدى كەتە بەرۋگە ءازىر. قانداي ايانىشتى. سارىتاۋىن ەمەس، وزگە ەلدىڭ تەرريتورياسىندا پۋتلەردىڭ ساسىق كوكىرەگىن قورعايمىن دەپ كۇلى كوككە ۇشارىن ويلاۋعا قاۋقارسىز. وزدەرىن وقتى ازايتار “پۋشەچنوە مياسو”، ءارى قازاق جەرىن قازاقتاردان وڭاي تازارتار قۇرال رەتىندە اياۋسىز قولدانىپ جاتقانىن ۇعىنۋعا دارمەنسىز، - دەپ جازدى.
اتاجۇرتىندا قالعان قازاقتاردىڭ كەلەشەگى جايىندا:
- بىرەر جىل بۇرىن قىتايعا وتكەن اتاجۇرتىندا قىرىلعان قازاقتاردان ەش ايىرماشىلىعى بولماي تۇر. ءادىس ءارتۇرلى. ناتيجە ءبىر. اۆتوريتارلى، قىلىشىنان قان تامعان جەردە قازاقتىڭ بولاشاعى جوق. ول جەرلەر ەندى تاريحي وتانىنا ورالا ما، جوق پا، بەيمالىم. بىراق ءوزىن ساقتاعىسى كەلگەن، ۇرپاعىن وربىتكىسى كەلگەن قازاقتار قازاقستانعا ورالماسا، ول جاقتا قۇرىپ-جويىلارى نەمەسە اتىن، ءجونىن، ءدىلىن، ءتىلىن، ءدىنىن ساتىپ، تولىق اسسيميلياتسياعا ءتۇسىپ كەتەرى انىق ەكەن، - دەپ پىكىر ءبىلدىردى ءسوز سوڭىندا.
ايتا كەتەيىك، الەۋمەتتىك جەلىدە موبيليزاتسيا پروتسەسىنە رەسەيدەگى سانى از ەتنيكالىق ۇلت وكىلدەرىن الىپ جاتقانى جايلى اقپارات تاراپ جاتىر. سوعان وراي، BiGroup قۇرىلىس كومپانياسى استانا مەن اتىراۋدا رەسەيدىڭ ەتنيكالىق قازاقتارعا جاتاقحانا بەرىپ، ەلگە كەلگەندەردى ورنالاستىرۋدى باستاپ كەتتى.
بۇعان قاتىستى:
ء"ار قازاعىم جالعىزىم. تەك شەكارادان وتسەڭىزدەر بولدى. بوتەن ەل مەن بوتەن سوعىستان قازاقتى ساقتاپ قالايىق. بۇل ءبىزدىڭ اتا-بابا الدىنداعى قاستەرلى بورىشىمىز" دەلىنگەن كومپانيا حابارلاماسىندا.
"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى
