قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى اكىمشىلىگى باسشىسىنىڭ ورىنباسارى ەرجان جيەنباەۆ كونستيتۋتسياداعى تۇزەتۋلەرگە تۇسىندىرمە بەردى، دەپ حابارلايدى «ادىرنا» ءتىلشىسى.
«بيىلعى 1 قىركۇيەكتە مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ قازاقستان حالقىنا جولداۋىن جاريالاعانىن بىلەسىزدەر.
ونداعى ماڭىزدى ساياسي باستامالاردىڭ ءبىرى – پرەزيدەنتتىڭ مانداتىن قايتا سايلانۋ قۇقىعىنسىز جەتى جىلدىق ءبىر مەرزىممەن شەكتەۋ.
ءماجىلىس دەپۋتاتتارى وسىعان قاتىستى تۇزەتۋلەردى كونستيتۋتسياعا ەنگىزۋ ماسەلەسىن جەدەلدەتۋدى ۇسىندى.
ولاردىڭ پايىمداۋىنشا، جاڭا نورمالاردى پرەزيدەنت سايلاۋىنا دەيىن قابىلداعان ءجون. ايتپەسە، كونستيتۋتسيانىڭ قازىرگى ەرەجەلەرى بويىنشا وسى كۇزدە پرەزيدەنت بولىپ سايلاناتىن ادامعا جەتى جىلدىق مەرزىمگە قايتا سايلانۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن زاڭدى جاعدايلار تۋىنداۋى مۇمكىن.
مەملەكەت باسشىسىنىڭ باستامالارىن جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن كونستيتۋتسياعا تۇزەتۋلەر ەنگىزۋ قاجەت. وسىعان بايلانىستى، ءماجىلىس دەپۋتاتتارىنىڭ ۇسىنىسىمەن ءتيىستى زاڭ جوباسى ازىرلەندى.
زاڭ جوباسىندا پرەزيدەنت وكىلەتتىگىنىڭ جەتى جىلدىق مەرزىمى تۋرالى جانە ونىڭ ءبىر رەتتەن ارتىق سايلانا المايتىنى جونىندەگى نورمالاردى كەيىن وزگەرتۋگە جول بەرمەيتىن ەرەجە ەنگىزۋ دە كوزدەلگەن.
ءبىر ادامنىڭ ءبىر رەت قانا سايلاناتىنى تۋرالى نورما كونستيتۋتسياعا ەنگىزىلەتىن تۇزەتۋ كۇشىنە ەنگەننەن كەيىنگى پرەزيدەنت سايلاۋىندا مەملەكەت باسشىسى بولىپ سايلاناتىن ادامدارعا قولدانىلاتىن بولادى.
كونستيتۋتسياعا تۇزەتۋلەر الداعى سايلاۋعا جانە پرەزيدەنت جەتى جىلدىق مەرزىمگە سايلانعانعا دەيىن قابىلدانسا، وسى جولى پرەزيدەنت اتاناتىن ازامات ءۇشىن جانە ودان كەيىنگى بارلىق مەملەكەت باسشىلارى ءۇشىن پرەزيدەنت سايلاۋىنا قايتا قاتىسۋ مۇمكىندىگى زاڭمەن شەكتەلەدى.
پرەزيدەنت وكىلەتتىگىنىڭ جەتى جىلدىق مەرزىمى بەلگىلەنۋىنە بايلانىستى وسى زاڭ جوباسىندا كونستيتۋتسيالىق سوت سۋديالارىنىڭ قىزمەت مەرزىمىن التى جىلدان سەگىز جىلعا ۇزارتۋ ۇسىنىلدى. ولار دا بۇل لاۋازىمعا قايتا تاعايىندالمايتىن بولادى»،—دەدى ول.
ايتۋىنشا، الەمنىڭ كوپتەگەن مەملەكەتتەرىندە كونستيتۋتسيالىق سوت سۋديالارىنىڭ وكىلەتتىك مەرزىمى ولاردى تاعايىندايتىن تۇلعالاردىڭ، ياعني پرەزيدەنتتىڭ جانە پارلامەنت دەپۋتاتتارىنىڭ وكىلەتتىك مەرزىمىنەن ۇزاعىراق بولادى.
«كونستيتۋتسيالىق سوت سۋديالارىنىڭ وكىلەتتىك مەرزىمى ولاردىڭ ءتۇرلى ساياسي كۇشتەردىڭ ىقپالىنان تاۋەلسىز بولۋىنا باستى كەپىلدىك بولىپ سانالادى.
كونستيتۋتسيالىق سوت 2023 جىلعى 1 قاڭتاردان باستاپ جۇمىس ىستەي باستايدى. سوندىقتان، ونىڭ سۋديالارىنىڭ وكىلەتتىك مەرزىمىن ۇلعايتۋ تۋرالى شەشىمدى قازىردەن-اق قابىلداعان ماڭىزدى بولماق.
اتا زاڭىمىزدىڭ 91-بابىنىڭ 3-تارماعىنا سايكەس زاڭ جوباسى كونستيتۋتسيالىق كەڭەسكە جولداندى.
كەڭەس نەگىزگى زاڭعا ەنگىزىلگەلى وتىرعان تۇزەتۋلەردىڭ كونستيتۋتسيانىڭ 91-بابىنىڭ 2-تارماعىندا بەلگىلەنگەن تالاپتارعا سايكەستىگىنە قورىتىندى بەرەدى»،—دەدى ەرجان جيەنباەۆ.
