بۇگىن - رابيعا سىزدىقوۆانىڭ تۋعان كۇنى

14242
Adyrna.kz Telegram
فوتو: tilalemi.kz
فوتو: tilalemi.kz

بۇگىن انا ءتىلىنىڭ ابىز اناسى اتانعان اياۋلى اپامىز رابيعا سىزدىقوۆانىڭ تۋعان كۇنى! 

رابيعا سىزدىقوۆا عاليقىزى 1924 جىلى 17 تامىز ايىندا اقتوبە وبلىسىنىڭ ويىل قالاشىعىندا دۇنيەگە كەلگەن. اكەسى ساتىعالي قۇتقوجين توڭكەرىسكە دەيىن ورىسشا وقىعان، كوزى اشىق ادام بولعان دەسەدى. بالالارىن قازاق مەكتەپتەرىندە وقىتقان. الايدا، رابيعا اپاي اكەسىنەن تىم ەرتە ايىرىلدى. اكەسى پوچتا باستىعى بولىپ تۇرعانىندا 1937جىلى دۇربەلەڭدە ۇستالىپ كەتىپ، قايتا ورالمايدى. ەسەسىنە اناسى جەمىس پەن اكەسىنىڭ ەركىنعالي اتتى ءىنىسى اڭگىمەشىل، اق جارقىن، قيىندىققا دەس بەرمەس الىمدى جاندار بولعان ەكەن. عالىمنىڭ ءتول ءتىلىمىزدىڭ قامقورى بولۋىنا وسى ەكى ادامنىڭ شاراپاتى ءتيدى دەۋگە بولادى.

رابيعا سىزدىقوۆا – ءسوز تاريحىنا، ءسوز اسەمدىگىنە، ءسوز سازىنا، اۋەنىنە،قولدانىلۋ مادەنيەتىنە تەرەڭ بويلاپ، بىلگىرلىكپەن تالداۋ جاساعان ءىرى عالىم. نازىك جاندىلىعىنا قاراماستان بىلدەي ءبىر ينستيتۋت اتقاراتىن قىزمەتتى ءوزى جاساپ شىقتى دەۋگە بولادى. ءسوزدىڭ ءمانىن اشۋ، كونە جازبالارداعى سوزدەردىڭ قالاي قولدانىلعاندىعىن انىقتاۋ زور جاۋاپكەرشىلىكتى، ۇقىپتىلىقتى، توزىمدىلىكتى قاجەت ەتەدى. پروفەسسور بۇل قيىندىقتاردى سەزىپ بىلە تۇرا ءتىل تاريحىن زەرتتەۋگە ەرەكشە دەن قويدى. «قازاق ادەبي ءتىلىنىڭ تاريحى (حV-ءحىح عاسىرلار)» اتتى ەڭبەگىندە سان عاسىرلىق تاريحى بار، ميلليونداعان ادامدارعا قىزمەت ەتىپ وتىرعان،مەملەكەتتىك مارتەبەگە يە بولعان قازاق ءتىلى سياقتى ءىرى ءتىلدىڭ تۇتاس بەس عاسىرلىق تاريحىن تانىتۋ ءۇشىن، ونىڭ بەلگىلى ءبىر كەزەڭدەردەگى كۇي-قالپىن سيپاتتاۋ، جەكە ەسكەرتكىشتەردىڭ ءتىلىن تالداۋ، فۋنكتسيونالدىق ستيلدەرىنىڭ پايدا بولىپ،ءارى قاراي قالىپتاسۋىن زەرتتەۋ، جەكە قالامگەردىڭ ۇلەسى مەن ءرولىن كورسەتۋ سياقتى جۇمىستاردان باستاپ،ادەبي ءتىلدىڭ ءوزىنىڭ ستاتۋسىن ايقىنداۋ،دامۋ كەزەڭدەرىن داۋىرلەرگە ءبولۋ،ءار كەزەڭدەگى دامۋ پرينتسيپتەرى مەن باعىتتارىن دۇرىس تابۋ ءتارىزدى قىرۋار ماسەلەلەردى شەشىپ الۋعا ايرىقشا قاجىر – قايرات جۇمسادى.

عالىمنىڭ عىلىمداعى كوپجىلدىق ەڭبەگى مەن كادر دايارلاۋداعى قىزمەتى ەلەنىپ، ول «قۇرمەت بەلگىسى»، «پاراسات» وردەندەرىمەن، كوپتەگەن گراموتالارمەن ماراپاتتالدى. 1980 جىلى ونىڭ ەسىمى رەسپۋبليكانىڭ «التىن كىتابىنا» جازىلىپ، وعان «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنا ەڭبەگى سىڭگەن عىلىم قايراتكەرى» قۇرمەتتى اتاعى بەرىلدى. رابيعا اپامىز ەر مىنەزدى، كەمشىلىك كورسە بەتكە ايتاتىن تۋراشىل، بارىنشا ءادىل، سونىمەن قاتار، جايساڭ جاندى، كىشىپەيىل دە قاراپايىم جان.

”ادىرنا” ۇلتتىق پورتالى 

پىكىرلەر