قازاقستاندا بانك سەكتورىن رەتتەۋدىڭ جاڭا تەتىكتەرى ەنگىزىلىپ جاتىر. بۇل تۋرالى ۇكىمەت وتىرىسىندا قارجى نارىعىن رەتتەۋ جانە دامىتۋ اگەنتتىگىنىڭ توراعاسى ءمادينا ابىلقاسىموۆا مالىمدەدى، دەپ حابارلايدى «ادىرنا» ءتىلشىسى.
ايتۋىنشا، ۇكىمەتتىڭ، ۇلتتىق بانكتىڭ جانە اگەنتتىكتىڭ بىرلەسكەن ءىس-قيمىل باعدارلاماسى شەڭبەرىندە بيزنەستى نەسيەلەۋدى ىنتالاندىرۋ جانە حالىقتىڭ نەسيە الۋىن تومەندەتۋ بويىنشا اۋقىمدى شارالار جۇزەگە اسىرىلاتىن بولادى.
ماسەلەن، 2026 جىلعى ساۋىردەن باستاپ بولشەك قارىزدار ءۇشىن قوسىمشا كاپيتالدى قالىپتاستىرۋ بويىنشا تالاپ ەنگىزىلەدى. قارجى ينستيتۋتتارى مۇنداي نەسيەلەر بويىنشا 2%-عا دەيىن رەزەرۆكە قويۋدى مىندەتتەيدى، بۇل بانكتەر ءۇشىن تۇتىنۋ پورتفەلىن قۇرۋدى ەكونوميكالىق تۇرعىدان ءتيىمسىز ەتەدى.
سونىمەن قاتار بيزنەستى كرەديتتەۋدى ىنتالاندىرۋ ماقساتىندا اگەنتتىك وتىمدىلىكتىڭ تومەندەتىلگەن كوەففيتسيەنتتەرىنىڭ قولدانىلۋىن 0,9 دەڭگەيىندە ۇزارتادى. بۇل شارا قازاقستان ەكونوميكاسى ءۇشىن شامامەن 3 ترلن تەڭگەنى بوساتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى، ونى بانكتەر كاسىپكەرلەردى قارجىلاندىرۋعا باعىتتاي الادى.
وزگەرىستەر پايىزدىق مولشەرلەمەلەردى قالىپتاستىرۋ مەحانيزمىنە دە اسەر ەتەدى. مىسالى، يپوتەكا، قوماقتى باستاپقى جارنانى تولەيتىندەر ءۇشىن ارزانىراق بولادى جانە تۇتىنۋشىلىق نەسيەلەر بويىنشا پايىزدار ەندى بەكىتىلمەيدى.
«اگەنتتىك ۇلتتىق بانكپەن بىرلەسىپ، قارىز سوماسىنىڭ تۇرعىن ءۇي قۇنىنا قاتىناسىنا قاراي يپوتەكا بويىنشا ستاۆكالاردى ايقىنداۋدىڭ جاڭا ادىستەمەسىن ازىرلەيدى. بۇل مولشەرلەمەنى ناقتى تاۋەكەل دەڭگەيىمەن بايلانىستىرۋعا جانە نەسيەلەردىڭ قولجەتىمدىلىگىن ساقتاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. كەپىلسىز تۇتىنۋشىلىق كرەديتتەرگە قاتىستى نارىقتىق دەرەكتەر نەگىزىندە شەكتى جىلدىق ءتيىمدى سىياقى مولشەرلەمەسىن ەسەپتەۋ ادىستەمەسى قايتا قارالاتىن بولادى»،-دەدى ءمادينا ابىلقاسىموۆا.
تۇتىنۋشىلىق كرەديت بەرۋدەگى تاۋەكەلدەردى ازايتۋ ءۇشىن 2026 جىلى جيىنتىق بورىشتىڭ جىلدىق كىرىسكە قاتىستى كوەففيتسيەنتى ىسكە قوسىلىپ، ونىڭ نورماتيۆتىك ءمانى بەلگىلەنەدى. سونداي-اق بورىش جۇكتەمەسىنىڭ كوەففيتسيەنتىن ەسەپتەۋ قاتاڭداتىلادى.
سونداي-اق 2027 جىلعى 1 مامىرعا دەيىن كوللەكتورلارعا كرەديتتەردى ساتۋعا تىيىم سالۋ ۇزارتىلۋدا، بۇل پروبلەمالى قارىز الۋشىلار سانىن ەكى ەسەگە قىسقارتۋعا مۇمكىندىك بەردى. سونىمەن قاتار بانكروتتىق ءراسىمى جەڭىلدەتىلەدى. بانكتەر ءتيىستى كانديداتتاردى وزدەرى انىقتاي باستايدى جانە ولارعا SMS ارقىلى قارىزداردى ەسەپتەن شىعارۋ مۇمكىندىگى تۋرالى حابارلايدى.
