مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ مينسك قالاسىندا ءوتىپ جاتقان ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق فورۋمنىڭ پلەنارلىق سەسسياسىندا ءسوز سويلەدى، دەپ حابارلايدى «ادىرنا» ءتىلشىسى اقوردانىڭ ءباسپاسوز قىزمەتىنە سىلتەمە جاساپ.
ءداستۇرلى جيىننىڭ بيىلعى تاقىرىبى – «ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق ينتەگراتسيا ستراتەگياسى: قورىتىندى مەن پەرسپەكتيۆا».
پرەزيدەنت فورۋم ينتەگراتسيالىق بىرلەستىك قىزمەتىنىڭ وزەكتى ماسەلەلەرى جونىندە مازمۇندى ديالوگ وربىتەتىن ماڭىزدى الاڭعا اينالعانىنا نازار اۋداردى.
– دامۋدىڭ جاڭا كەزەڭىنە قادام باسار الدىندا اتالعان وداق ەۋرازياداعى ەڭ ءىرى بىرلەستىكتەردىڭ ءبىرى رەتىندە ءوزىنىڭ لايىقتى ورنىن يەلەنىپ وتىر. ۇيىمعا مۇشە ەلدەردىڭ جالپى ەكونوميكالىق الەۋەتى – 2,6 تريلليون دوللار. وتكەن جىلى ءوزارا ساۋدا اينالىمى 98 ميلليارد دوللارعا جەتتى. بۇل 2015 جىلعى كورسەتكىشتەن شامامەن ەكى ەسە جوعارى. ال ەلدەرىمىزدىڭ جيىنتىق ءىجو-ءنىڭ ءوسىمى ەكىنشى جىل قاتارىنان الەمدەگى ورتاشا كورسەتكىشتەن اسىپ ءتۇستى. بۇگىندە بىرلەستىكتىڭ حالىقارالىق بەدەلى ارتىپ، جاھاندىق ەكونوميكا جۇيەسىندەگى ماڭىزدى سۋبەكتىگە اينالىپ كەلەدى. ءبىزدىڭ ويىمىزشا، ەاەو-نىڭ ودان ءارى دامۋى تەڭ قۇقىلىق، ورتاق يگىلىك جانە پراگماتيزم قاعيداتتارىنا ارقا سۇيەپ، ەلدەرىمىزدىڭ ەكونوميكالىق مۇددەسىن نىعايتۋعا قىزمەت ەتۋى كەرەك. ينتەگراتسيا كوپ جاعدايدا ءبىز قالاعان ناتيجەگە جەتكىزبەيدى، بۇل ءۇشىن ءوزارا ىمىراعا كەلىپ، بىرلەسە جۇمىس ىستەۋ كەرەك، – دەدى ول.
سونىمەن قاتار قاسىم-جومارت توقاەۆ مودەراتوردىڭ ەاەو ەلدەرىنىڭ ءوزارا ساۋدا-ساتتىق ۇدەرىسىندەگى تسيفرلىق تەحنولوگيالاردىڭ پەرسپەكتيۆاسى تۋرالى ساۋالىنا جاۋاپ بەردى.
– زاماناۋي سىن-قاتەرلەر ەكونوميكانى وركەندەتۋدە جاڭا تاسىلدەرگە جۇگىنۋدى تالاپ ەتەدى. بۇل رەتتە تسيفرلىق تەحنولوگيالار ماڭىزدى ءرول اتقارادى. جالپى، تسيفرلاندىرۋ مەن جاساندى ينتەللەكت ءبىزدىڭ مەملەكەتتىك ساياساتىمىزدىڭ باسىم باعىتىنىڭ ءبىرى. ەلەكتروندى كوممەرتسيا، تسيفرلىق قۇجات اينالىمى، اۆتوماتتاندىرىلعان باسقارۋ جۇيەسى جانە لوگيستيكا ەاەو ەلدەرى ەكونوميكاسىنىڭ اجىراماس بولىگىنە اينالدى. ولار شىعىندى ازايتىپ، تاۋارلار قوزعالىسىن جەدەلدەتۋگە جانە بيزنەستىڭ ورتاق نارىققا شىعۋىن جەڭىلدەتۋگە مۇمكىندىك بەردى. جاپپاي تسيفرلاندىرۋ الەمنىڭ تەز وزگەرۋىنە، تەحنولوگيالىق تۇرعىدان ىلگەرىلەۋىنە تۇرتكى بولىپ وتىر. ءبىز وسى كەزەڭنىڭ كۋاگەرىمىز. اتالعان ۇدەرىستە ەڭ ەرەكشە نازار اۋداراتىنى – جاساندى ينتەللەكت. بۇل تەحنولوگيا ونىمدىلىكتى ارتتىرىپ قانا قويماي، ەكونوميكانىڭ جۇمىس ىستەۋ قالىبىن، ءتىپتى مەملەكەت پەن قوعامدى تۇبەگەيلى وزگەرتىپ جاتىر. قازىردىڭ وزىندە جي كوممۋنيكاتسيا، كولىك، ەنەرگەتيكا، ءوندىرىس، دەنساۋلىق ساقتاۋ جانە ءبىلىم بەرۋ سەكىلدى سالالارعا دەندەپ ەندى. ارينە، جاساندى ينتەللەكتىنى ەنگىزۋدىڭ تەرىس اسەرى دە بار. مىسالى، ستۋدەنتتەر ChatGPT پايدالانادى. ءتىپتى، كەيبىر ساياساتكەرلەر باياندامالارىن جازۋ ءۇشىن ChatGPT كومەگىنە جۇگىنەتىن كورىنەدى. بىراق مۇنىڭ ءبارى جاساندى ينتەللەكتىنىڭ، جالپى تسيفرلاندىرۋدىڭ جاناما اسەرى دەپ ويلايمىن. بولجامعا سايكەس، 2030 جىلعا قاراي تسيفرلاندىرۋ مەن جاساندى ينتەللەكت الەمدىك ىشكى جالپى ونىمگە 15 تريلليوننان استام تابىس اكەلەدى، 300 ميلليونعا تارتا جۇمىس ورنىن الماستىرىپ، مۇلدەم جاڭا ماماندىقتاردىڭ پايدا بولۋىنا ىقپال ەتەدى، – دەدى مەملەكەت باسشىسى.
