«قىز جىبەك» ءفيلمىن كورمەگەن قازاق جوق شىعار. قاي ءفيلمنىڭ بولماسىن كورەرمەنگە بەرەر تاربيەسى، جەتكىزگىسى كەلەتىن ويى بولادى. ال «قىز جىبەك» ءفيلمىنىڭ جاس ۇرپاققا بەرەرى – ۇشان-تەڭىز. قازاق حالقىنىڭ كورنەكتى جازۋشىسى عابيت مۇسىرەپوۆتىڭ كوركەمسوز ونەرىمەن ساپتالعان بۇل ءفيلمنىڭ كورەرمەنگە جول تارتقانىنا دا 47 جىل تولدى. سۇلتان قوجىقوۆتىڭ رەجيسسەرلىگىمەن قۇرىلعان فيلم جارىق كورە سالىسىمەن كورەرمەننىڭ كوزايىمىنا اينالىپ ۇلگەرگەن ەدى. اتاقتى رەجيسسەر ساتىبالدى نارىمبەتوۆ: «قىز جىبەك» – تەاترلاندىرىلعان فيلم. وتە جاقسى دۇنيە» دەپ فيلمگە ءوز باعاسىن بەرىپ، دارىپتەگەن. فيلمدە اپپاق اققۋداي سۇلۋ دا كەربەز جىبەك پەن ەرجۇرەك تولەگەننىڭ مۇڭعا تولى تاعدىرى جايلى باياندالعانى قالىڭ كوپشىلىككە ءمالىم. بايىرعى قازاق داۋلارىنىڭ سالدارىنان قوس عاشىقتىڭ ماحاببات حيكاياسى قىسقا بولادى. جىبەكتىڭ باقىتسىز كۇي كەشۋىنىڭ سەبەبى – ەكى جاق اراسىنداعى رۋ ماسەلەسى. فيلم سوڭى قىز جىبەكتىڭ ارىلماس قايعىسىمەن جانە قانىپەزەر بەكەجان وپاسىزدىقپەن ولتىرگەن تولەگەننىڭ اۋىر قازاسىمەن اياقتالادى. قوس اققۋدىڭ قايعىمەن ورىلگەن تاعدىرى كىمنىڭ بولماسىن جۇرەگىنە باتاتىنى ءسوزسىز.
«قىز جىبەك» كينوسى – ەرتەدەگى قازاق داستۇرلەرىنىڭ ءبىرتۇتاس جيىنتىعى. جارتى عاسىرعا جۋىق تاريحى بار فيلمدە ەجەلگى قازاق داستۇرلەرى كورىنىس تاپقان. سان عاسىردىڭ قويناۋىندا شاڭ باسپاعان اسىلداي قۇندى سالت-داستۇرلەر وسى فيلمدە ۇشىراسقان. مىسالى، وقتى ورتاسىنان ءبولۋ، جەكپە-جەك بۇگىنگىنىڭ قازاعىنا تاڭسىق نارسە. قازىرگى تاڭعا دەيىن ماڭىزدىلىعىن جوعالتپاعان بەتاشار دا، ايتىس تا باسقاشا ۇلگىدە كورسەتىلگەن. ماعان وسىنىڭ ءبارى ۇلكەن وي سالادى. وتكەننىڭ ەنشىسىندە قالىپ قويعان سالت-داستۇرلەرىمىزدى قازىرگى اۋقىمدى جوبا «رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلاماسىنا ەنگىزىپ، ءبىز تەرەڭىنەن تانىسا وتىرىپ، بۇل داستۇرلەرىمىزدى وسكەلەڭ ۇرپاققا مۇرا رەتىندە قالدىرا الامىز. بۇل – ءوز داستۇرلەرىمىزدىڭ تاريح بەتتەرىندە وشپەستەي قالاتىندىعىنىڭ كەپىلى.
جىبەك – قازاق كينوسى تاريحىنداعى قايتالانباس سۇلۋلىقتىڭ يەسى. قازاق قىزىنىڭ بويىنداعى قاسيەتتەردىڭ ءبارى جىبەك بويىندا شوعىرلانعان. ول – جارقىراعان جۇلدىزداي سۇلۋ، قىز بولسا دا باتىل، ءوز سوزىنە بەرىك، تاربيەلى، سابىرلى بويجەتكەن. ونىڭ وسى فيلمدە جاساپ شىعارعان كەلبەتىن قازىرگى ارۋلارىمىزدان بايقاۋعا بولادى. قىز جىبەكتىڭ جولىمەن جۇرگەن اپا-اپكەلەرىمىز بۇگىندە ۇلگىلى اپكە، اياۋلى جار، قامقور انا. جىبەكتىڭ فيلمدەگى وبرازى قازاقتىڭ كوپتەگەن بۇرىمدى قىزدارىنا عيبرات بولا ءبىلدى.
تولەگەن – تەكتى، سىمباتتى، نامىسشىل بەينە. مەن ونى ءوز زامانىنىڭ ناعىز سۇلتانى دەپ سانايمىن. ونە بويى تۇنعان كۇش پەن جىگەر. ەلى مەن جەرى ءۇشىن، ماحابباتى ءۇشىن شىنايى بەرىسپەي كۇرەسە بىلگەن ءور رۋحتى ازامات. تولەگەننىڭ ادالدىعى، شىنايىلىعى – وزگەگە ونەگە.
كەشەگى كۇن – بۇگىنگى تاريح. «قىز جىبەك» – قانشا جىل بۇرىن تاسپالانعان بولسا دا، ءالى كۇنگە دەيىن قايتالاپ كورگىڭ كەلىپ تۇراتىن مارتەبەسى اسقاق فيلم. ستسەناري اۆتورى، كوسەمسوزشى عابيت مۇسىرەپوۆ كەيىنگى ۇرپاققا وي سالارلىقتاي، ءتالىم-تاربيە بەرە الاتىنداي تۋىندى ۇسىندى. سىنشى ءامينا قۇرمانعاليقىزى «قازاقى سۇلۋلىقتىڭ گاۋھارى» دەپ سۋرەتتەگەن جىبەك پەن سۇڭقارداي تولەگەننىڭ ماحاببات جىرى ماڭگىلىككە حالىق جادىندا بۇلبۇلداي سايراپ قالا بەرمەك.
شالقاروۆا ايدانا ەربولقىزى،
قىزىلوردا قالاسىنداعى №145 ورتا مەكتەپتىڭ 11-سىنىپ وقۋشىسى
