قر پرەمەر-ءمينيسترى ءاليحان سمايىلوۆ Astana Finance Days 2022 كونفەرەنتسياسىنىڭ «ەنەرگەتيكالىق جانە ازىق-تۇلىك ورنىقتىلىعىنا ينۆەستيتسيالار. قازاقستاندىق كەيس» پانەلدىك سەسسياسىندا ءسوز سويلەدى.
ءىس-شاراعا قر پرەزيدەنتى جانىنداعى جوعارى كەڭەس توراعاسىنىڭ رەفورمالار جونىندەگى ورىنباسارى سەر سۋما چاكرابارتي، احقو باسقارۋشىسى قايرات كەلىمبەتوۆ، ەنەرگەتيكا ءمينيسترى بولات اقشولاقوۆ، Condor Petroleum Inc. كومپانياسىنىڭ باسقارۋشى ديرەكتورى نورمان ستورم، Çalık Holding-ءتىڭ قازاقستانداعى ايماقتىق ديرەكتورى كەنان اككيرمان جانە ت.ب. قاتىستى.
ءاليحان سمايىلوۆ ءوز سوزىندە كومىرسۋتەكتەر مەن ازىق-تۇلىكتىڭ الەمدىك نارىقتاعى باعاسى تاريحي ەڭ جوعارى دەڭگەيگە جەتكەنىن، بۇل كوپتەگەن ەلدەردە، سونىڭ ىشىندە قازاقستاندا دا ادامداردىڭ ءومىر ءسۇرۋ ساپاسىنا اسەر ەتەتىنىن اتاپ ءوتتى.
«وسىنى تۇسىنە وتىرىپ، ءبىز قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ باستاماسىمەن بيىل قولعا الىنعان ساياسي رەفورمالاردىڭ دەر كەزىندە جۇرگىزىلىپ جاتقانىن باعالاي الامىز. سايىپ كەلگەندە، بۇل رەفورمالار مەملەكەتتەگى تەرەڭ ەكونوميكالىق وزگەرىستەرگە الىپ كەلەدى», — دەدى قر پرەمەر-ءمينيسترى.
ۇكىمەت باسشىسى قازاقستان مىقتى ساياسي جانە ەكونوميكالىق بازاعا يە بولا وتىرىپ، ەاەو مەن قىتايدى قامتيتىن كولەمى 1 ملرد-تان استام الەۋەتتى تۇتىنۋشىسى بار ءىرى الەمدىك نارىقتارعا شىعاتىن «قاقپا» ەكەنىن جانە ورتالىق ازياداعى ترانزيتتىك حاب بولىپ سانالاتىنىن اتاپ ءوتتى.
تاۋەلسىزدىك جىلدارى ەلىمىزگە $390 ملرد تىكەلەي شەتەلدىك ينۆەستيتسيا تارتىلدى، ونىڭ باسىم بولىگى سوڭعى 10 جىلدا سالىنعان.
ماسەلەن، 2021 جىلى ينۆەستيتسيالاردىڭ جالپى اعىنى $24 ملرد-تى قۇرادى، بۇل الدىڭعى جىلمەن سالىستىرعاندا 38%-عا ارتىق. بۇل رەتتە مۇناي جانە گاز سالاسىنا سالىنعان سالىمدار نەبارى 28%-دى عانا قۇراسا، 2018-2019 جىلدارى ولاردىڭ ۇلەسى 50%-عا تەڭ بولدى.
«بۇل ەل ەكونوميكاسىن ءارتاراپتاندىرۋ بەلسەندى ءجۇرىپ جاتقانىن كورسەتەدى. شيكىزات تاۋارلارى باعاسىنا قاتىستى جاھاندىق بەتبۇرىستى نازارعا الا وتىرىپ، ەنەرگەتيكاداعى جانە اۋىل شارۋاشىلىعىنداعى مۇمكىندىكتەرىمىزدى كوبىرەك زەردەلەۋىمىز قاجەت», — دەدى ءاليحان سمايىلوۆ.
پرەمەر-ءمينيستردىڭ ايتۋىنشا، ەلەۋلى تابيعي قورلارى بار ەلىمىز الەمدىك تاۋار نارىقتارىنىڭ ماڭىزدى جەتكىزۋشىسىنە اينالادى. سونىمەن قاتار قازاقستان اۋىل شارۋاشىلىعى القاپتارىنىڭ اۋدانى بويىنشا الەمدە 6-شى ورىندا.
«جوعارى قايتا وڭدەلگەن ونىمدەر شىعارۋعا ينۆەستيتسيالار تارتۋ ءۇشىن ەكى سەكتوردىڭ دا باسىمدىعى جوعارى. وسىعان بايلانىستى ۇكىمەت قازاقستانعا كەلەتىن ينۆەستورلارعا قولايلى جاعداي جاساپ، كەشەندى قولداۋ كورسەتەدى», — دەپ اتاپ ءوتتى پرەمەر-مينيستر.
قازىرگى ۋاقىتتا قازاقستاندا جەڭىلدەتىلگەن ينۆەستيتسيالىق رەجيم كوزدەلگەن 13 ارنايى ەكونوميكالىق جانە 36 يندۋستريالىق ايماق بار.
بۇدان باسقا، جالپى اعىلشىن قۇقىعى رەجيمى ەسەبىنەن بۇكىل الەمنەن ينۆەستورلاردى تارتۋ ورنى بولىپ سانالاتىن «استانا» حالىقارالىق قارجى ورتالىعى جۇمىس ىستەپ تۇر.
«ۇكىمەت شەتەلدىك ينۆەستورلاردى كەلىسىمشارتتار جاساسۋعا جانە جاڭا جوبالاردى ىسكە اسىرۋعا شاقىرادى. ءبىز ينۆەستورلاردىڭ مۇددەلەرىنىڭ بارىنشا ەسكەرىلەتىنىنە كەپىلدىك بەرەمىز», — دەدى تۇيىندەدى ءاليحان سمايىلوۆ.
