Qazaqstan Táýelsizdiginiń 30 jyldyǵyna oraı «QazAqparat» HAA» AQ elektrondy nusqada «Táýelsizdik týraly 100 áńgime» kitabyn shyǵardy. Qazaq, orys jáne aǵylshyn tilindegi elektrondy kitap – 1991 jyldan bastap búgingi kúnge deıingi sońǵy úsh onjyldyqtaǵy Qazaqstan Táýelsizdiginiń jetistikterimen tikeleı nemese janama baılanysty biregeı oqıǵalar almanahy.
Spıkerlerdiń kópshiligi tarıhı oqıǵanyń kýágeri bola otyryp, ózderiniń jeke estelikteri men emoııalarymen bólisedi, el damýynyń árbir naqty kezeńiniń buryn belgisiz bolǵan bólshekterin eske alady. Sonymen qatar, bul kitapta sońǵy 30 jyl ishindegi ekonomıkalyq, qoǵamdyq-saıası jáne mádenı proesterdi taldaıtyn salalyq sarapshylardyń pikirleri keltirilgen.
Áńgimelerde Qazaqstan Respýblıkasynyń Tuńǵysh Prezıdenti-Elbasy Nursultan Ábishuly Nazarbaevtyń saıasattaǵy beınesi erekshe oryn alady. «QazAqparat» HAA oqyrmandar nazaryna osy kitaptan úzindiler jarııalaıdy.
«Shańyraǵymyz bıik bolsyn»: Memlekettik Eltańbany jasaý Jandarbek MÁLIBEKOV, Arhıtektor, Eltańba avtory Qazaqstan Respýblıkasynyń Memlekettik Eltańbasynda qanshalyqty tereń maǵyna bar ekenin kópshilik túsinbe bermeıdi. Ol sizge kórinetin ábir elementinde bar. Onyń fılosofııasynyń myqtylyǵy sonsha Eltańbanyń ózi bizdiń memlekettiligimizdiń tumary bolyp tabylady. Sebebin de aıta ketýimizge bolady. 1992 jyldyń basynda táýelsiz Qazaqstannyń Memlekettik rámizderiniń eń úzdik jobasyna konkýrs jarııalandy. Ol kezde men Tashkentte turatyn edim. Tanystar maǵan baıqaýdyń sharttary jarııalanǵan gazetti berdi. Men tolyqqandy zertteýlermen salystyrýǵa turatyn óte aýyr, muqııat jumys jasadym. Merzimi úsh aı boldy. Men qazaq halqynyń tarıhyna, bizdiń eldiń mádenıeti men salt-dástúrine tereń endim.
Óz jumysymda bizdiń rýhanı muramyzdyń tereńdigin kórsetkim keldi. Jobamnyń maǵynasyn jaqsy sózdermen jetkizýge bolady: «Shańyraǵyń bıik bolsyn, keregeń keń bolsyn, bosaǵań berik bolsyn!».
Qazaqtar úshin eń bastysy – osy tilek-bata! Sosyn bizdiń rámizderimizdiń negizgi elementteriniń biri – kıiz úı. Kıiz úı – adamzattyń ejelgi sáýlet týyndysy, tipti Egıpet pıramıdalarynan da kóne ekenin adamdar bile bermeıdi. Bul mobıldi turǵyn úı kóptegen áleýmettik máselelerdi sheship otyrdy. Shańyraq basqa da maǵynada aıtylady. Jastar úılenip, otaý qurǵan kezde qazaqtar ádette «úı ishinen úı tigedi» deıdi. Olarǵa óz betinshe ómir súrý úshin kıiz úı syıǵa tartylady. Shańyraǵymyz KSRO-dan bólinip shyqqan jańa táýelsiz memleket retinde qalyptasty.
Sodan keıin bir kózben qaraǵannan-aq memleketimiz qorǵalyp turǵan bolýy kerek degen suraq týyndady. Men taǵy da tarıhı faktilerge júgindim: Qazaqstanda jylqylar alǵash ret qolǵa úıretildi. Bizdiń tarıhymyzda tulpar batyrdyń serigi, qorǵaýshysy dep aıtýǵa bolady, at - er qanaty, jaýdan qutqarýshy. Meniń jobamdaǵy jylqylar da erekshe: kóptegen mádenıetterde múıizdi attar qasıetti dep sanalady.
Eltańbada beınelengen attyń múıizinde bizdiń dástúrimiz beınelengen. Ádemi jáne kúshti múıizder jeti saqınadan turady. Olar Jeti rý – «jeti ata» degendi bildiredi. Eltańbadaǵy tulparlardyń qanatty jylqylar ekendigi týraly pikirlerdi jıi oqyp, estımin, biraq bul pikir durys emes. Shyn máninde «qanatty at» – Renessans ýaqytynyń tarıhı dáýiri. Olar úlken, orta jáne kishi siltemelerden turady, olar birigip, er-toqymǵa «otyrady».
Bul úsh júz arasyndaǵy birigý men kelisim dáýirin kórsetedi. Jas memlekettiń turaqtylyǵy týraly áser qalyptastyrý úshin Eltańba beınesinde jelbaý beınelengen. Qatty jel kezinde kıiz úıdi nyǵaıtý úshin jelbaýǵa aýyr zattar baılanady. Kıiz úıdiń ishinde jelbaý ilinip turýy kerek, biraq Eltańbada men «tabaldyryqty» nyǵaıtý úshin ony syrtqa shyǵardym. Kireberistiń ústine memlekettiń ataýy – «Qazaqstan» degen jazý qosyldy.
Al ýyqtar shańyraqty ustap turady, bul bizdiń elimizdi turyp jatqan túrli ulttar. Eń úzdik memlekettik rámizderge arnalǵan aýqymdy konkýrsqa 245 jobanyń qatysqandyǵy esimde. Komıssııa ár apta saıyn jınalyp otyrdy, sońynda meniń jobam depýtattardyń qaraýyna usynyldy. Komıssııanyń otyrysynan bólek Prezıdent Nursultan Ábishuly Nazarbaevtyń ózi kelip, konkýrsqa túsip jatqan Eltańba nusqalarymen tanysyp shyǵypty. Bárin muqııat qarapty, meniń jobam qatty unady.
