Aıaz aıtyp keldi. Apta basynan beri bastalǵan saryshunaq aıaz qazir kárine minip-aq tur. Almatynyń ylǵaly -25 gradýstyń ózin kótere almaı, saq-saq kúledi. Shahardaǵy úısiz-kúısizderge baspana bolǵan beıimdeý ortalyǵy aýzy-murnynan shyǵyp jatyr. 180 adamǵa shaqtalǵan mekemege qazirdiń ózinde 200-ge jýyq qańǵybas turaqtaǵan. Aıaq-qoly úsip, dalada qalyp, jansaqtaý úshin kelip jatqandary qanshama?! Bazar men temirjol vokzaldaryn jaǵalap, kúndelikti nápaqa taýyp júrgender de qara sýyqtan tońyp osynda aǵylypty. Qarly-boranda tapqan baspanasy, bul.
Jyl qusy sııaqty: jazda qańǵyryp ketip, qaıyr tilep kúneltetinderdiń kóbi kún sýytsa, osynda qonaqtaıdy eken. Úısiz adamǵa bul da ájeptáýir baspana. Kún saıyn maı shaınap, qazy-qarta jemese de, ashtan óltirmeıdi. Bizdi ortalyq qyzmetkerleri ózderi ertip júrip aralatty. Kári-jasy aralas. Júzderi synyq. Jataqhana tárizdi salynǵan úlken zaldyń bosaǵasyna deıin eki qabat tósek qoıylǵan. Biz birinen-biri úlken, birinen-biri adamdarymen ózgeshe tórt zalǵa kirip shyqtyq. Alǵashqy ekeýinde jatqandardyń qyry syna qoımaǵan, sergekteý kórindi. Úshinshisindegiler de sondaı. Bul zalda jatqandar kúndiz jumys istep, keshke qonalqaǵa keledi eken. Al tórtinshi zaldy ózimiz «tilep» aldyq. Jolbastap júrgender «Onda «karantın». Kirmeı-aq qoıyńyzdar. Ol zaldaǵylar múgedekter» — dep eskertken edi. Qoıarda qoımaı kirdik. Úlken esigin ashqannan-aq qolqany qabatyn ay ıis betke urdy. Tórge ozbaı bosaǵadan qaıtýǵa týra keldi. Óıtkeni, aıaq basatyn jer joq. Onyń ústine keteýi ketken jandardyń qasyna jaqyndaýdyń ózi, shyndyǵyn aıtqanda, qıyn. Esik kózinen fotokameramyzdy týralap birneshe kadr aldyq ta, keri shegindik…
Bizdi qarsy alyp, jolbastap júrgen Janna men Aınagúl bir jyldan beri osynda jumys isteıdi. Janna Jaqypbekova ortalyqta osy ýaqyt aralyǵynda kimderdiń panalaǵanyn aıtyp berdi. Ol «Munda Saparbaı Arynov degen fızık boldy. Jýyrda ketip qaldy. yganov degen sportshy bar edi. Ony jaqyndary alyp ketti. T.Júrgenov akademııasyn bitirgen Rýslan Sıqymbekov degen kompozıtor túsken. Ol Maqpal Júnisovanyń birneshe ániniń avtory eken. Ol jigit te kóp turaqtaǵan joq. Ondaı namysty kisiler munda kóp jatpaıdy» — dep túsindirdi. Al Aınagúl Jaskeleńova bizge Qaraǵandynyń burynǵy mılıııa mektebin oqyǵan áıeldiń osynda jatqanyn jetkizdi. 49 jastaǵy Gúlzıra Talasbaevany fotokameradan júzin jasyryp otyrdy. Sózge sarańdaý kisi eken. Biraq taǵdyrynyń qalaı tas-talqan bolǵanyn baıandap berdi. «Qaraǵandydaǵy mılıııa mektebin bitirgen soń, zańger bolyp birneshe jerde jumys istedim» — dep bastady áńgimesin. «Byltyr úıim órtenip ketti. Sol joly barlyq qujatymnan aıyryldym. Sodan keıin, mine mynandaı jaǵdaıǵa tap boldym. Kúzden beri osynda jatyrmyn. Qujatym qalpyna kelse, jumys taýyp istesem degen oıym bar» — deıdi.
Baspanasyzdardyń baspanasynda alýan taǵdyr bar. Qaısybirin aıtyp taýysasyz?! Osynda kelip, birimen-biri tanysyp, tabysyp jatatyn erli-zaıyptylar da bar. Úsh ret túrmege túsip shyqqan qandyqol da júr arasynda. 14 jastaǵy qyzdy zorlaǵan azǵyn da álgi 200 miskinniń arasynda otyr. «Altyn alqa» ıegeri – kóp balaly ana baýyr eti balalaryna syımaı, osynda turaqtapty. Aýǵan soǵysyna qatysqan eki batyrdy kezdestirdik.Biri – qazaq, biri – orys ultynyń ókili. 55 jastaǵy Aleksandr Sergeevıchpen tildestik. Óz ómirin ózi qurtqanyna qatty ókinip otyrǵanyn aıtady. «Aýǵan soǵysynyń ardagerimin» dep aıtýdan uıalamyn» — deıdi. Ekinshi ardager bizge suhbat berýden úzildi-kesildi bas tartty. Biz de qystaı almadyq.
Kelgen izimizben keri qaıtyp bara jatqanbyz. Esik kózinen ortalyq qyzmetkerleriniń taǵy eki qańǵybasty ákelgenin baıqap qaldyq. Bireýi qolyn jaıyp aqsha surady. Bireýi ýdaı mas.
Aıaz qysqan Almaty qaltyrap tur. Al ortalyqty pana qylǵan qańǵybastar jyl qustary sııaqty kóktem kelse «ushyp» ketedi.
Jaras ShÓKE,
Saltanat ShYRYNHAN
