Äiel qūqyǧy: Auǧanstannyŋ jaŋa ükımetı öz zaŋyn qataitady, dep habarlaidy “Adyrna” ūlttyq portaly.
Auǧanstan bilıgıne kelgen «Taliban» radikaldy islamistık qozǧalysy (Qazaqstanda tyiym salynǧan terroristık ūiym) «äielder mäselesı» boiynşa zaŋdy qataitudy jalǧastyruda.
Qala ükımetınde jūmys ısteitın äielderge jaŋa bilık jūmysqa şyqpai, üide boludy būiyrdy. Tek er adamdar almastyra almaityndardy ǧana jūmysqa jıberedı.
The Guardian basylymynyŋ habarlauynşa, qalada jūmys ısteitın äielderdıŋ köpşılıgın jūmystan şektep jatyr. Ötken aida Kabuldy basyp alǧan talibterdıŋ dıni zaŋǧa qataŋ tüsındırme jūmystaryn jürgızgenı baiqalady.
90 -jyldardaǧy būrynǧy ereje boiynşa, Taliban auǧan qyzdary men äielderınıŋ mektepke baruyna, jūmys ısteuge jäne köpşılık aldyna şyǧyp jüruıne tyiym saldy.
Soŋǧy künderı Auǧanstan İslam Ämırlıgınıŋ jaŋa ükımetı qyzdar men äielderdıŋ qūqyqtaryn şekteitın bırneşe jarlyq şyǧardy.
Jaŋa jarlyqta ūldar oqudy osy demalys künderı qaita bastaǧanyna qaramastan, orta jäne joǧary mektep jasyndaǧy qyzdar älı sabaqqa orala almaityny habarlandy.
Universitet studentterıne būdan bylai olar qataŋ islamdyq kiım ülgısın saqtauy tiıs ekendıgı turaly habarlandy.
Guardian atap ötkendei, Taliban bilık basyna kelmes būryn, Auǧanstan universitetterınde oqu negızınen bırlesıp jürgızılgen.
Jūma künı tälıpter būrynǧy äielder ısterı ministrlıgın jauyp tastady, onyŋ ornyna «ızgılıktı nasihattaityn, vise zaŋnyŋ aldyn alatyn» ministrlıktı islam zaŋdaryn oryndauǧa jüktelgen ministrlıkpen almastyrdy.
Jeksenbı künı onnan astam äiel ministrlıktıŋ ǧimaraty aldynda äielderdıŋ qoǧamdyq ömırge qatysuǧa şaqyratyn plakattardy köterıp narazylyq aksiiasyn ötkızdı. «Äieldersız qoǧam ölı qoǧam» degen ūrandary oqyldy.
«Nelıkten olar bızdıŋ qūqyǧymyzdy tartyp alyp jatyr?»-dep sūrady narazylyq bıldıruşılerdıŋ bırı, 30 jastaǧy Basira Tavana.
Narazylyq aksiiasy nebary on minutqa sozyldy. Manifestasiiany baqylap otyrǧan er adammen qysqa auyzşa qaqtyǧystan keiın, äielder maşinalaryna mınıp, ketıp qaldy, al talibter olardyŋ är qadamyn baqylaudy ūstady. Soŋǧy ailarda Taliban sodyrlary äielderdıŋ bırneşe narazylyǧyn küşpen taratty.
Osy uaqytta Kabul merınıŋ mındetın atqaruşy Hamdulla Namoni Taliban taǧaiyndaǧannan keiın alǧaşqy baspasöz mäslihatyn ötkızdı.
Auǧanstan astanasynyŋ jaŋa basşysy ötken aida Taliban bilıktı basyp almastan būryn qaladaǧy 3 myŋǧa juyq qyzmetkerdıŋ üşten bır bölıgınen azyn äielder qūraitynyn jäne olar barlyq bölımde jūmys ısteitının aitty.
Namoni qyzmetkerlerge būdan ärı rūqsat etılmeiınşe üide boluǧa būiryq berılgenın aitty. Erkekter ıstei almaityn jūmystardy sonyŋ ışınde dizain jäne injenerlık bölımderge, qoǧamdyq därethanaǧa qyzmet körsetetın äielderge erekşe jaǧdailar jasalady, dedı ol.
«Er adamdar jasai almaityn keibır salalar bar, bız öz qyzmetkerlerımızden öz mındetterın oryndaudy sūrauymyz kerek», - dedı direktordyŋ mındetın atqaruşy. Kabul qalasynyŋ merı.
Namoni sonymen qatar jaŋa ükımet bırneşe jyldar boiy jiı bombalau men atqylauǧa ūşyraǧan Kabul qalasyndaǧy qorǧanys kedergılerın joiuǧa kırıskenın aitty.
Talibandar özderın qauıpsızdıktıŋ kepılı retınde körsetuge tyrysyp jür. Būrynǧy ükımet kezınde qylmystyŋ köbeiuı qarapaiym auǧandyqtardyŋ basty mäselesı bolǧan.
”Adyrna” ūlttyq portaly
