Orys ǵalymy Álıhan Bókeıhan týraly kitap shyǵardy

2957
Adyrna.kz Telegram

Orys ǵalymy, tarıhshy Vıktor Kozodoı qazaqtyń birtýar uly, Alash ardaqtysy Álıhan Bókeıhan týraly «Dáýir aıasyndaǵy saıası portret» atty kitap jazyp shyqty. Qazan aıynda jaryq kóretin monografııaǵa buryn esh jerde jarııalanbaǵan tyń málimetter engen, dep habarlaıdy “Adyrna” ulttyq portaly «Habar 24» telearnasyna silteme jasap.

Bir myń dana bolyp shyǵarylatyn týyndyny reseılik tarıhshy Qazaqstan Táýelsizdiginiń 30 jyldyǵyna arnaǵanyn aıtady.

Kitap iri tarıhı ári saıası qaıratker Álıhan Bókeıhannyń ómir jolyn qamtyǵan. Vıktor Kozodoı onyń esimi qazaq jurtyna keńinen tanymal bolǵanymen, reseılikterdiń bile bermeıtinin aıtady. Osy olqylyqtyń ornyn toltyrý úshin ǵylymı zertteýler júrgizip, qarapaıym tilmen monografııa jazyp shyqtym deıdi ol.

«Bul qoljetimdi janr, ómirbaıan bolǵanymen ǵylymı zertteýlerge negizdelgen. Men Reseı oqyrmandaryn jáne ǵylymı qoǵamdy osyndaı tulǵamen tanystyrýdy maqsat ettim. Ol Qazaqstan úshin de, Reseı úshin de óte mańyzdy ról atqardy. Óz eńbegimde onyń bir eldiń ǵana emes, sol dáýirdegi tutas ımperııalyq, jal­pyulttyq deńgeıdegi saıasatker eke­nin kórsetemin», - deıdi reseılik tarıhshy Vıktor Kozodoı.

Vıktor Kozodoı Álıhan Bókeıhan týraly kitap jazýdy osydan úsh jyl buryn qolǵa alǵan. Ol kezde tájirıbe almasý maqsatynda Pavlodardyń joǵarǵy oqý oryndarynyń birinde stýdentterge dáris oqypty.

«Ol bizdiń ýnıversıtettiń qurmetti professory. Stýdentterge, magıstrlerge dáris oqyǵan kezde Qazaqstannyń tarıhyna qatty qyzyǵýshylyq tanytty. Ásirese Potanındi, Gýchkovty zertteı kele olardyń Álıhan Bókeıhanmen qarym-qatynasy týraly biledi. Ony Álıhan Bókeıhannyń ulylyǵy qyzyqtyryp otyr», - deıdi ýnıversıtet dekany Aleksandr Svıderskıı.

Kitap avtory Toraıǵyrov atyndaǵy ortalyq kitaphanada Álıhan Bókeıhan týraly maǵlumattar jınaǵan. Almaty, Semeı, Pavlodar, Tomsk, Omby, Samara, Oryn­bor, Novosibir arhıvterimen de jumys istegen.

«Vıktor Ivanovıch Kozodoı bizdiń kitaphanaǵa oqyrman retinde 2019 jyly 28 qarashada tirkeldi. Sol Álıhan Bókeıhandy zertteýmen aınalysyp júrgen ýaqyty. Biz, kitaphanashylar, bar aqparatty jaıyp salǵannan keıin sonyń ishinen birneshe kún kelip osynda oqyp, ǵylymı zertteý júrgizdi», - dedi Toraıǵyrov atyndaǵy ortalyq kitaphananyń bólim basshysy Ásemgúl Ramazanqyzy.

Bul Álıhan Bókeıhanov týraly Reseıde jaryq kóretin alǵashqy kitap bolmaq. Tusaýkeserin Qazaqstannyń úsh qalasynda ótkizý josparlanǵan. Reseı tarıhshysy Alash ardaqtysy týraly týyndyny Táýelsizdik merekesi qarsańynda barsha qazaq jurtyna tartqan syıym deıdi.

«Qazaqstan halqynyń Táýelsizdikke qol jetkizgenine bıyl 30 jyl tolady. Men bul kitapty qazaq halqyna Reseıdiń ǵalymy, tarıhshysy jáne ǵylym doktory atynan syıǵa tartýdy kózdep otyrmyn jáne mereıli merekemen shyn júrekten quttyqtaımyn», - dedi reseılik tarıhshy Vıktor Kozodoı.

Álıhan Bókeıhanov týraly jazylǵan monografııa qazan aıynda basylyp shyǵady. Tarıhshylar, ǵylymı qyzmetkerler ádistemelik qural túrinde paıdalana alady. Avtor ázirge myń danamen jaryq kóretin týyndynyń keleshekte qazaq tiline aýdarylatynyna senimdi.

Pikirler