Aýǵanstan aımaqtyq qarý satatyn bazarǵa aınalýy múmkin. Aýǵanstandaǵy AQSh áskeri shyǵarylǵannan keıin, eldegi jappaı dúmpýdi paıdalanǵan Talıban radıkaldy qozǵalysy eldiń bıligin basyp alyp, AQSh-tyń aýǵan armııasyna tabystaǵan qarýdarynyń biraz bóligin tartyp aldy. Bul jaıynda amerıkalyq Politico baspasy zertteýler júrgizipti.
Politico baspasynyń aıtýynsha, AQSh áskeri ketkennen keıin kóp uzamaı tálipter aýǵandyqtar ornalasqan bazalardaǵy qarýlarǵa bas salǵan. Alǵashqy kezdiń ózinde-aq talıbandyqtar AQSh-tyń quny mıllıard dollardy quraıtyn soǵys tehnıkalary men qarýlaryna ıemdengen. Bul qarýlardy AQSh qorǵanys kúshteri birneshe jyldar boıy aýǵandyqtarǵa kómek retinde jetkizip otyrdy. Olardyń ishinde drondar, A-29 teznıkalary, pıkaptar, ushaqtar bolǵan.
AQSh-tyń qorǵanys mınıstrliginiń aıtýynsha, tálipter sonda qalǵan taǵy da biraz qarýlarǵa aýyz salýy múmkin. Qazir AQSh tarapy Aýǵanstanda naqty qansha qarýlary jatqany jaıynda málimetter bermeı otyr. Al, biz aıtyp júrgen 88 mıllıard dollar 20 jyl boıy shyǵyndylmaǵan. AQSh sońǵy eki jyldyń ózinde Aýǵanstannyń aǵartý men qorǵanys qaýipsizdigi salasyna 83 mıllıard dollardy shyǵyndaǵan. Muny Politico baspasy jaryqqa shyǵaryp otyr.
2003-2007 jyldar aralyǵynda AQSh-tyń qorǵanys kúshteri Aýǵanstannyń qaýipsizdigi úshin M-16 markaly 600 vıntovoka, 76 myń avtomobıl, 16 myń túnde kórsetetin qurylǵylar tapsyrypty. 2017-2019 jyldary 4,7 myń jol tehnıkalary, 20 myń granatalar men granatamettar, san myńdaǵan baılanys quraldary tapsyrypty.
Al, 2021 jyly aýǵandyq sarbazdarǵa 1000 dana 70mm-lik raketalar, 61 myń 40mm-lik snarıadtar, 900 myń patron, 2 mıllıon 7,62mm-lik patrondar tabystalǵan.
Osy qarýlardyń barlyǵy da aýǵandyqtarǵa tálipterden qorǵaný maqsatynda jetkizilgen. Tek jalǵyz ǵana tálipter emes, Aýǵan jerinde Al-Kaıda men IGIL-diń jasaqtaryna da qarsy turý maqsatynda berilgen.
Osydan biraz ýaqyt buryn AQSh prezıdenti Djo Baıden "Aýǵanstan halqy erlikpen kúrese almady, biz olarǵa qolymyzdan kelgen kómektiń barlyǵyn jasadyq. Aýǵan bıligi sarǵyrttyq pen jemqorlyqqa jol berdi. Sondyqtan jeńilis tapty" dep málimdeme jasady. Qazir AQSh-tyń tabystaǵan qarýlarynyń kóp bóligin tálipter ıelenip aldy.
Bekbolat QARJAN,
«Adyrna» ulttyq portaly
