Almatynyń bir top turǵyny óz problemasyna nazar aýdarýdyń tyń ádisin tapty. Merzimi ótip ketken kredıtti tólep júrgen áıelder sıyr men qoıdyń ishek-qarnyn bankke alyp barǵan. Osy akııa arqyly ishki organdaryn satpaı, kredıtti tóleı almaıtyndaryn kórsetkisi keldi, dep habarlaıdy «Adyrna» ulttyq portaly Sputnik Qazaqstan saıtyna silteme jasap.
Akııaǵa kelgender keıbir kredıtti bes jyldan astam ýaqyt boıy tólemegen. Birneshe jyl buryn memleket tarapynan olarǵa kredıttiń bir bóligin óteýge kómek jasalǵan. Alaıda sonyń ózinde qaryzdy jabýǵa aqsha bolmaı tur.
Máselen, Saǵıda Sultanııazova 2007 jyly ıpotekamen 17 mıllıon teńgege úı satyp alǵan. Kredıttiń mólsherlemesi 23 proent boldy. Biraq kóp uzamaı, aıaǵyn zaqymdap aldy. Sodan qarjylaı problemalar bastalyp, tabysy kúrt tómendegen. Ipotekasyn tóleı almaı qaldy. Memleket qaryzdyń jartysyn óteýge kómektesti. Alaıda jalǵyzbasty áıel kredıttiń qalǵan bóligin jaba almady. Qazir bankke 3 proentpen 4 mıllıon teńgeni qaıtarý qajet. Aı saıynǵy tólem – 27 myń teńge. Biraq 55 jastaǵy áıel osy somany da kótere almaı otyr.
«Meniń kámelet jasqa tolmaǵan balam bar. Al 14-15 jastaǵy balany tárbıege salý ońaı emes. Aıaǵym aýyrady, óte qıyn bolyp tur», - dedi Sultanııazova 31 arnaǵa bergen suhbatynda.
Qarjy naryǵyn damytý jáne retteý agenttigi pandemııa kezinde qaryz alǵan adamdardyń jaǵdaıy nasharlamaǵanyn málimdedi. Adamdar kredıtti jıi ala bastady. Al problemalyq qaryzdar azaıdy. Oǵan kredıtti rásimdeý tártibin baqylaýdy kúsheıtý sharalary da áser etken.
«Máselen tabysy eń tómengi kúnkóris deńgeıinen tómen adamdarǵa kredıt berýge tyıym salyndy. Tutynýshylyq kredıtterge qatysty talap kúsheıdi», - deıdi agenttik ókili Azamat Kenje.
Al ekonomıst Andreı Chebotarevtyń oıynsha, keıbir adamdar 2019 jylǵy kredıtti keshirý sharasy qaıta ótkiziledi dep úmittenedi. Ol kezde árbir qaryz alýshynyń 300 myń teńgesi óteldi. Osy sharamen 440 myń adam qamtylǵan bolatyn. Sarapshy ondaı jeńildikter masyldyq psıhologııasyna sebep bolady dep sanaıdy.
«Men tanıtyn keıbir adamdardyń arasynda «Kredıtke jaqsy bir aıfondy kredıtke alamyn da, artynan tólemeı qoıamyn» deıtin adamdar bar. Báribir eki-úsh jyldan keıin keshire salady. Sonda erteń kredıtti keshirgen bankterdi qutqarýǵa týra keledi», - deıdi Chebotarev.
Sarapshy problemalyq kredıti bar adamdarǵa kómek berý tetikteriniń bar ekenin de eske aldy. Ondaı adamdar banktiń kredıttik komıtetine ótinish jaza alady. Sol jerde proentti azaıtyp beredi, ıa bolmasa, kredıtti tóleý merzimin shegeredi. Alaıda ondaı jeńildikterdi jappaı jasaýǵa bolmaıdy.
"Adyrna" ulttyq portaly
