Pentagon Orta Aziia elderın özınıŋ yqpalyna alyp, äskeri bazalaryn saluǧa ärekettenıp jatyr. Aq Üi äkımşılıgı osy ülken şaraǧa arnaiy qarjy bölıp otyr. AQŞ qazır älemnıŋ 20-ǧa juyq elderı men teŋız jaǧalaularynda özınıŋ äskeri teŋız porttaryn salumen ainalysuda. Qazır Ortalyq Aziia Resei men AQŞ-tyŋ, Qytaidyŋ geosaiasi tartysynda tūrǧan aimaq sanalady.
Qazaqstan da özınıŋ syrtqy saiasatta balansyn saqtap keledı. Keşegı EAES jiynynda prezident Toqaevtyŋ Reseige qarata nyqtap aitqan sözderı köp närsenı aŋǧartady. Bızdıŋ basşylyq ta aldaǧy uaqytta Ortalyq Aaziia aumaǧynda bolatyn geosaiasi özgerısterdıŋ betalysyn boljap, pışıp otyr. Al, Resei tarapy bolsa, jantalasyp, özınıŋ yǧynan eşkımdı şyǧarmauǧa baryn salyp, EAES-tıŋ jiynyn ötkızıp, baǧuda.
Soŋǧy kezde Resei men Qazaqstannyŋ arasynda basqa da ekonomikalyq tetıkterdı qalyptastyratyn odaq jūmys jasauy mümkın dep otyr sarapşylar. Būl AQŞ-tyŋ Orta Aziia aumaǧyna mysyqtabandap enıp kele jatqanynan seskengen Reseidıŋ jantalasqan äreketı. Resei qaitkende de Qazaqstandy özınıŋ yqpalynan şyǧarǧysy kelmeidı. Reseidıŋ eŋ basty kislorody da osy Qazaqstan. Qazaqstan yqpalynan şyǧyp ketse, Reseidıŋ qabyrǧasy sögılıp ketuı mümkın.
Pentagonnyŋ soŋǧy şeşımderıne köz jügırter bolsaq, aldaǧy uaqytta Qazaqstan men Özbekstanda özınıŋ äskeri bazalaryn saluǧa rūqsat alyp, logistikalyq, infraqūrylymdyq jobalar men äskeri doktrinalyq qyzmetterdı ıske asyrmaq. AQŞ qazır barlyq injenerlık korpustaryn daiyndap qoiypty.
Aldaǧy uaqytta Ortalyq Aziiada geosaiasi jaǧdai kürt özgeruı de mümkın. Qazaqstannyŋ syrtqy saiasattaǧy balansty ūstai bılgen saiasi pozisiiasy da osyndaida azdap bolsyn kömegın tigızedı dep oilaimyn.
Bekbolat QARJAN,
"Adyrna" ūlttyq portaly
Ūqsas jaŋalyqtar
