Adam atauly üşın bır-bırınıŋ janyn alu-eŋ qiyn ıs. Bıraq, maidan dalasynda jauyngerlerımız ūlttyŋ beibıt bolaşaǧy üşın jaudyŋ janyn aluǧa mäjbür boldy. Osyndai qiyn äreket tek Otanymyzdyŋ amandyǧy bolsa kerek-tı.
Halqymyzdyŋ beibıt bolaşaǧy üşın otbasyn tastap maidanǧa attanǧan azamattardyŋ jasaǧan erlıgın därıpteu jas ūrpaqtyŋ mındetı häm boryşy dep bılsek qatelespeimız. Olardyŋ tökken qany men qiylǧan janynyŋ arqasynda qolymyzdy keudemızge qoiyp «Menıŋ elım» dep alaŋsyz gimn aita alamyz.
Ūly Otan soǧysyna qazaq azamattarynyŋ sıŋırgen eŋbegı eren. Mūny tıptı maidandas özge ūlt azamattary da rastap jatady.
1941-1945 jyldary Ūly Otan soǧysyna 1 mln. 400 myŋǧa juyq qazaq attanǧan. Sondai-aq, äskeri mekemelerdıŋ resmi mälımetterıne süiensek, atalǧan soǧys jyldary kölemınde Qazaqstanda 12 atqyştar, 4 kavaleriialyq diviziia, 7 atqyştar brigadasy jäne 50 tarta polkter men batalondar jasaqtalǧan.
Qandastarymyz Otan üşın bolǧan soǧysta, köbıne maidan dalasynyŋ eŋ qauıptı aimaqtarynda jürıp jaumen aiqasty. Sonymen qatar ärqaşan aldyŋǧy şepte tūryp, aianbai kürestı. Ūltymyzdyŋ maidanda jürıp ömırden ozǧan azamattaryna «Keŋes Odaǧynyŋ Batyry» ataǧy berılgen.
Sondai batyrlarymyzdyŋ bırı - Sūltan Bırjanūly Baimaǧambetov. Soǧys dalasynda maidandastarynyŋ amandyǧy men jeŋıs üşın, german dzotynyŋ ambrazurasyn öz denesımen japty. Mūndai közsız erlıktı ekınıŋ bırı jasai almaityny kämıl. Atylyp jatqan oq özıne tigende ömırden ozatynyn anyq bılse de, osy äreketke baryp, batyrlyqtyŋ eŋ joǧarǧy därejesıne şyǧyp, jalǧannan mäŋgılıkke attanyp kettı.Qazaq dalasynda tuǧan azamattyŋ ruhy biık, öresı keŋ. Äliia Moldaǧūlova batalonyn bastap şyǧyp, auyr jaraqat alǧanyna qaramastan, özın jaraqattaǧan ofiserdı atyp öltırıp erlık körsetse, Mänşük Mämetova nebärı 21 jasta maidan aumaǧynda qalǧan jalǧyz qyz bola tūra bırneşe saǧat boiy jauyngerlerge toitarys berıp, erlık tanytqan. Ūltymyzdyŋ ūly qyzdary Äliia men Mänşüktıŋ esımı tarihtyŋ altyn şejıresıne enıp, Keŋes Odaǧynyŋ batyry ataǧyna ie boldy. Sonymen qatar, batyr-panfilovşy, jazuşy Mälık Ǧabdullin de jasaǧymen qorşauǧa tüsıp, jauǧa tyldan şabuyl jasady. Jäne jauyngerlerınıŋ barlyǧyn aman alyp şyqqan. Mäskeu üşın şaiqasta özınıŋ qūramasyn üş ret jau qorşauynan aman alyp şyqqan Bauyrjan Momyşūly da körsetken erlıkterı üşın ataq-daŋqqa bölendı. Reihstagqa tu tıkken qazaqstandyq Raqymjan Qoşqarbaev erlıkterıne sai marapatqa ie boldy. Soǧysqa Keŋes odaǧynyŋ qūramyndaǧy 15 respublikadan adam qatysty. Al, «Keŋes Odaǧynyŋ Batyry» ataǧyn 497 adam aldy. Onyŋ 97-sı qazaq. Iаǧni 5\1 qazaq. Osydan-aq babalarymyzdyŋ el üşın eren erlık jasaǧany körınıp tūr. Ūly Otan soǧysynyŋ jeŋıspen aiaqtaluynda mädeni qairatkerlerımızdıŋ de ülesı bar. Öner adamdarynan qūrylǧan brigada äskeri bölımşelerde, şaqyru beketterınde, emdeu ortalyqtarynda konsertter qoiyp, sarbazdarǧa ruhani küş-jıger berdı. Būl kezderı aqyndar men jazuşylardyŋ şyǧarmalary Otandy qorǧauǧa arnaldy. Soǧysta jürıp közımen körgender Baubek Būlqyşev, Qasym Amanjolov soǧysty öleŋderıne arqau etse, Jūban Moldaǧaliev, Äbdıjämıl Nūrpeiısov, Bauyrjan Momyşūly syndy jazuşylarymyz soǧys turaly kıtaptar jazyp, keler ūrpaqqa qaitalanbas mūra qaldyrdy. Soǧysqa jaramaǧan azamattar, äielder men balalar tylda jūmys ıstep, kiım, as-auqat, kerek-jaraqtardy maidanǧa jıberıp, kömek körsettı. Qazaqstannyŋ halyq şaruaşylyǧy maidan arsenaldarynyŋ bırı retınde soǧys qajetıne qyzmet ettı. Mūnda 356 mln. pūt nan daiyndalǧan. Sonymen qatar mal şaruaşylyǧy önımderın negızgı tasymaldauşylardyŋ bırı boldy. Qazaqtyŋ qaitpas, qaisar ūl-qyzdarynyŋ erlıgı jas ūrpaq üşın öşpes önege. Otan üşın otqa tüsken batyrlar eşqaşan ūmytylmaidy, ūmytylmauy tiıs. Otanymyz üşın aianbai küresken är sarbazdyŋ esımı, tarihymyzdyŋ törınde altyn ärıptermen saqtalady.
Inju ÖMIRZAQ,
"Adyrna" ūlttyq portaly
Ūqsas jaŋalyqtar
