Álemdi áýre-sarsańǵa salǵan koronavırýstyń kezip júrgenine bir jarym jyldan asty. 2020 jyly jer planetasynyń turǵyndary karantın, lokdaýn, blokpost sııaqty sózdermen etene jaqyn tanysty. Pandemııa adamdardy vırýstan qorǵanýdyń joldaryn úıretip qana qoımapty. Sonymen qatar pandemııa adamnyń jas mólsherine de edáýir zardabyn tıgizgen kórinedi.
Le Figaro saıty biraz adamnyń pandemııa kezindegi emoıonaldy jaǵdaıyna suraý salyp, asa jaǵymdy bola qoımas jaýaptar alǵan dep jazady «Adyrna» ulttyq portaly derekkózge silteme jasap.
Basylym shetel azamattarynyń qazirgi kóńil-kúıi týraly saýalnama júrgizip, sonyń nátıjesin jarııalapty. Biz de óz kezegimizde 2020 jyly naýryzdyń 16-sy kúni bastalǵan pandemııanyń qazaqstandyqtarǵa qalaı áser etkenin bilý maqsatynda birqatar azamatty sózge tarttyq.
«Ómirimiz kúrt ózgerdi ǵoı. Pandemııaǵa deıin «shirkin, alańsyz bir uıyqtap, dostarymmen kezdesip, ábden qydyrsam eken» deıtinmin. Byltyrǵy karantınge deıin shaǵyn bıznesim boldy. Sonyń jumysymen aǵaıyn, týys, dostarymmen kezdesýge ýaqyt tabý muń edi. Ókinishke qaraı, byltyr bıznesimdi toqtatýǵa májbúr boldym. Paıdasynan góri shyǵyny artyp ketti. Karantınde kúndiz uıyqtap, túnde tirshilik etý rejımine óttik. Bir jyldaı osyndaı rejımge túskenimiz sonsha, búginge deıin kúndiz syrtqa shyqqym kelmeıdi. Shyǵa qalsam da, tez sharshap, álsirep qalamyn»,- deıdi Sábıra Muratqyzy. Kún men túni aýysqan adamdardyń basym bóligi jastar eken. 28 jasar Muhıt Baqytuly da: «Karantın úıge qamap qana qoımady. Jurttyń eńsesin de ezip tastady. Qazir baıqasańyz, kóbimiz qart adamdar súretin ómirdi súrip jatqandaımyz. Túnde ýaqytyly uıyqtaı almaımyz. Kúndiz bir myzǵyp alsaq, júre beremiz. Kúndelikti tamaqty ǵana oılaıtyn boldyq. Áldebir úlken maqsattardy alǵa qoıyp, oǵan umtyla qoımaımyz. Óıtkeni erteń ne bolaryn bilmeıtin, bir tumanǵa kirip ketkendeımiz»,-deıdi.
«Pandemııada biz osyǵan deıin qanymyzǵa sińip ketti dep sengen burynǵy dástúrlerimizdi, jón-joralǵylarymyzdy joǵalttyq. Joǵaltýǵa májbúr boldyq. Máselen, kóńil aıtý, kóńil suraý. Vırýs juqtyrý qaýpi dep bul kúnde etene jaqynymyz bolmasa, qaraly úıge barýdy da azaıttyq. Telefonmen habarlasyp, kóńil aıtatyn boldyq. Aýyryp jatqan kisiniń kóńilin suraý da qazir onlaın atqarylatyn boldy. Buǵan deıin de telefonǵa az táýeldi emes edik. Al qazir telefonsyz ólip qalatyndaı kúıge jettik. Sebebi, bar qyzyq ta, bar dúnıeń de sol telefonda. Jańalyqty da oqısyń, jumysyńdy da atqarasyń, aqshań da sol telefonda. Bilesiz be, qazir adam taǵdyry da sol telefon arqyly sheshiletin boldy. Mysaly, túrli áleýmettik jeliler. Chattarda talqylanǵan keıbir taǵdyrlar aqyrynda sol chattaǵy aıǵaı-shýdyń saldarynan talqandalyp ta jatyr. Karantınde jumyssyz, tek ýaqyt ótkizip úıde jatqan adam úshin bul telefon degenińiz sıqyrshynyń taıaǵyndaı boldy ǵoı»,- dep kúledi Asylhan Elýbaev.
40 jastaǵy Kamılla dál qazir ózin 72 jastaǵy kempir sııaqty sezinetinin aıtady. «Jalpyhalyqtyq kommendanttyq saǵat, karantın, pandemııanyń kesirinen osyndaı jastaǵy kári adamsha sezinemin ózimdi. Burynǵydaı syrtqa jıi shyǵyp, ár kúnniń jańalyǵyn, jańa qyzyqtaryn kórmeımiz. Toryǵyp kún uzaqqa úıde otyramyz. Túrli baılanys quraldarymen tanystarymmen sóılesý barysynda olardyń da men sekildi kúıdi bastan keship jatqanyn baıqaımyn. Bir-birimizge habarlasa qalsaq, aıtatynymyz tamaq, kúndelikti kúıbeń tirshilik...»,- dep kúrsinedi Kamılla.
Osyndaı jaǵdaılarǵa baılanysty fılosof Marı Rober: «Pandemııa kezeńi adamdardy psıhologııalyq sharshaýǵa, nemquraıdylyqqa, eshteńege qyzyqpaıtyn halge ákeldi. Adamdardyń erteńgi kúnge degen senimi azaıdy. Álem boıynsha ómir toqtap qalǵandaı. Ár kún saıyn bir jaǵdaıdyń qaıtalana berýi adamdy mezi etip, kúızeliske túsiredi»,-degen pikirdi alǵa tartady.
Al sizdiń ómirińizdi pandemııa qalaı ózgertti?
Muqash MURATULY,
«Adyrna» ulttyq portaly.
Foto ashyq derekkózden alyndy.
