Jýrnalıst, ardager dáriger Nurlybaı Qoshamanuly Qazaqstanǵa kirip jatqan Qytaı ekspansııasyna alańdaýshylyq bildirip jatyr. Bul oıyn qoǵam belsendisi facebook jelisindegi paraqshasynda jazba arqyly jetkizdi.
Onyń pikirinshe, Orta Azııa memleketterine ásirese Qazaqstanǵa tolyqtaı qytaılaný qaýpi tónip tur. Osyny biletin el úkimeti sanaly túrde óz halqyn QYTAILANDYRÝǴA múmkindik berýde. Buny utymdy paıdalanǵan qytaı úkimeti ınvestıııa jáne tehnologııa degen jeleýmen elimizdi ekonomıkalyq turǵydan ekspansııalaýǵa myqtap kirisken.
«The Financial Times redakııasynyń jýrnalıstik zertteýine oraı, Departament 2014 jyldan beri álemdegi Qytaıdyń múddesin qorǵaıtyn azamattardyń barlyǵyn biriktirý proesin júzege asyryp jatyr. Bul – Qytaı Halyq Respýblıkasynyń basshysy Sı zınpınniń (Xi Jinping) arnaıy tapsyrmasy.
Demografııalyq ekspansııa qalaı júredi?
Shyǵys Ońtústik Azııa elderi qytaılanyp jatyr. Qytaıdyń teńiz jaǵalaýyndaǵy qujynaǵan halqy nápaqalaryn tabý úshin kórshi elderge birtindep aǵylǵan bolatyn. Olar qoǵamdyq uıymdary arqyly birikti jáne utymdy túrde ornalasa bastady. Osylaısha ekonomıkasy myqty top bolyp qalyptasyp, birtindep kóbeıip, memlekettiń saıasatyna aralasty. Máselen, Taılandta (premer mınıstri qytaı), Malaızııada, Indonezııada, Fılıppınde, Vetnamda halyq sanynyń 20-40%-y. Al Malaızııada, Sıngapýrda ólke halqynyń 80%-nan astamy qytaı boldy. Malaı bıligi bul úrdisti toqtatý úshin Sıngapýrdy kúshtep, el quramynan shyǵaryp jiberdi. Qazir Malaızııa, Pákistan qatarly elder osy sebepti Qytaıdyń «Bir jol – bir beldeý» baǵdarlamasynan bas tartyp jatyr», - dep jazdy ol.
Sondaı-aq qoǵam belsendisi mundaı qaýiptiń Qazaqstandy da aınalyp ótpeıtinin eskertti.
«Kelesi kezekte Orta Azııa memleketterin qytaılandyrý tur. Sonyń ishinde Qazaqstanǵa baǵyttalǵan ekonomıkalyq ekspansııalyq jospar erekshe. Qytaı óndirisin absolıýtti etý. QHR-nyń Qazaqstanǵa degen yqpaly ekonomıkalyq múddelerdiń ilgerileýimen baılanysty. Qytaıdyń túp kózdegeni óziniń ekonomıkalyq jobalary arqyly Qazaqstandy seriktes el retinde «jumsaq umtylý» jolymen otarlaý. Bul týraly olar ózderiniń ishki aqparat quraldarynda ashyq jazýda...
Osynyń barlyǵyn qazaqtyń qazirgi satqyn bıligi: «ShOS birlestigine kirýimiz, álemdik jáne aımaqtyq qaýipsizdikke tónýi múmkin qaterge birlesip kúresý jolyndaǵy elimizdiń syrtqy saıasatynyń iri jetistigi, ózara túsinistik, yntymaqtastyq «Bir jol – bir beldeý» baǵdarlamasy aıasynda júzege asyp jatqan kóp jaqty saıasatynyń jemisi», - degen úlken sózdermen búrkemeleýde», - dep atap ótken ol Qazaq bıliginiń beıbit túrde QYTAILANDYRÝǴA jol ashyp berip otyrǵanyna alańdaýshylyq bildirgen.
«Biz de taıaý bolashaqta Shyǵys Ońtústik Azııa elderiniń kebin kıemiz. OILAN QAZAQ!!!», - deıdi ol.
"Adyrna" ulttyq portaly
