«Qazaqstan atbegilik mádenıettiń otany. Bul mádenıet osy jerde bastaldy. Jylqylardy qolǵa úıretý Qazaqstan aýmaǵynda bastalǵanyn bilemiz. Biraq bul týraly eshkim derlik bilmeıdi dep aıta alamyn. Batys elderi bilmeıdi, tipti osy jerde de beıhabar bolýy múmkin. Botaıda júrgizilgen biregeı qazba jumystary jylqyny qolǵa úıretý Qazaqstan aýmaǵynda bastalǵanyn kórsetti. Endi osy tarıhty búkil álimge pash etýge múmkindigimiz bar», — dedi búgin jylqy týraly derekti fılmniń túsirilimne arnalǵan baspasóz máslıhatynda Naıobı Tompson.
EQUUS (jylqy) — «Qazaqstan» telearnasy men Cleawater Documentary Inc kompanııasynyń birlesken jobasy. Baspasóz máslıhatynda Aqparat jáne kommýnıkaııalar mınıstri Dáýren Abaev atalmysh joba elimizdiń tarıxy men dástúrin qamtyp, kıno jáne týrızm boıynsha xalyqaralyq arenadaǵy ımıdjin qalyptastyrýǵa yqpalyn tıgizetinin erekshe atap ótti.
Jobanyń negizgi maqsaty — Qazaqstan jerin mekendegen ertedegi jylqylardyń ómir súrý salty men materıaldyq mádenıetin eń úzdik ǵylymı jetistikter negizinde zerdeleý. Mamandardyń aıtýynsha, Qazaqstan jylqyny alǵash qolǵa úıretken jáne atbegilik ónerdiń negizin qalyptastyrǵan el. Sondaı-aq álemge áıgili jeti tildiń (ındo-eýropalyq) paıda bolǵan mekeni, Soltústik Eýropadan Ortalyq Shyǵys jáne Úndistanǵa deıingi kóne genetıkalyq mádenıettiń otany. Sońǵy jyldary tabylǵan arxeologııalyq jádigerler jylqyny qolǵa úıretken alǵashqy adamdar qazaq jerinde ómir súrgenin aıqyndaı tústi. EQUUS serıaly jylqy janýarynyń adamzat tarıxyndaǵy rólin ashyp, Ortalyq Azııada jylqynyń shyǵý tegi týrasyndaǵy jańalyqtardy baıandaıdy.
Jobaǵa bastama bolǵandardyń biri prodıýser Nurbol Baımuhanovtyń aıtýynsha, jylqy týraly derekti trılogııanyń elimiz úshin mańyzy óte zor.
«Sebebi, búkil adamzattyń tarıhyna bizdiń elimizdiń, jerimizdiń qosqan úlesi úlken. Jıyrma birinshi ǵasyr bıologııa ǵasyry deıdi ǵoı. Búkil adamzat tarıhqa, adamnyń taralýyna, saıahatyna jańa kózqaraspen qaraýda. Búginde Batys Orta Azııa halyqtaryna óte úlken qyzyǵýshylyq tanytyp jatyr. Tek genetıka ǵylymy ǵana emes, basqa ǵylymdar da osy jerge tireledi. Biz Eýrazııanyń ortasynda turmyz. Bizdiń jerimizden ǵaryshqa keme ushqan, bizdiń jerimizde adamzat jylqyny qolǵa úırete bastaǵan. Bul biz úshin maqtanysh qana emes, úlken jaýapkershilik. Sondyqtan osyndaı jobaǵa biz qatyspaǵanda, kim qatysady? Uly dala ıdeologııasyna dál keletin joba. Jylqy qazaq úshin qasıetti. Biraq sońǵy kezde jylqyny tek as retinde paıdalanyp júrmiz. Bul durys emes dep oılaımyn. Jylqy bizdiń mádenıetimizge úles qosqan tórt túliktiń biri. Evolıýııalyq turǵydan qarasaq jón bolady», — dep tarqatty oıyn Baımuhanov.
«EQUUS» jobasynyń túsirilim jumystary 2017 jyly Qazaqstan aýmaǵynda ótedi. Oǵan qazaqstandyq kınematografıster,akterler, dýblerler, óner jáne dızaın salasyndaǵy kásibı mamandar tartylyp, kanadalyq túsirilim tobymen birlesip jumys isteıdi. Qazaqstandyq kınematografıster úshin bul mol tájirıbe ǵana emes, sonymen qatar ǵylymı dereknama baǵytynda rýxanı-mádenı almasý bolmaq.
Jalpy, bul jobaǵa Qazaqstannan basqa tórt memleket qatysady. Derekti trılogııa Kanada, AQSh, Germanııa jáne Franııa elderiniń ulttyq aqaparat taratý korporaııalary arasyndaǵy halyqaralyq áriptestik nátıjesi.
Fılmniń túsirilimi 2018 jyly aıaqtalyp, 50 elge taratylady dep josparlanǵan.
Aıymgúl ÁBIL
